“Nếu anh bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai bắn anh bằng đại bác”, trên tinh thần câu châm ngôn ấy, có thể nói Hungary là một quốc gia – trong khuôn khổ tiềm lực kinh tế cho phép – luôn có ý thức gìn giữ và tôn tạo quá khứ ở mức cao nhất.
(NCTG) Di sản của Stalin cho đến nay vẫn chia rẽ Liên bang Nga và các nước khác trong khu vực, nhất là khi điện Kremlin tìm cách “chấn chỉnh” những “sai lầm” của mình trong thập niên 90 thế kỷ trước (khi tội ác của Nhà độc tài đỏ bị phanh phui), và thay vì những hành vi đen tối, Stalin lại được ca tụng như người đã chơi những ván bài sáng lạn trên chính trường thế giới đương thời.
(NCTG) 20 năm sau ngày “bức màn sắt” ngăn cách biên giới Hungary – Áo được dỡ bỏ, mở đường cho sự thống nhất của nước Đức và của một Châu Âu thống nhất, một đoạn màn sắt đã được dựng lại - một cách hình tượng - tại thủ đô Budapest.
(NCTG) Nhân 48 năm ngày xây dựng bức tường Berlin một thời, ngày 13-8 vừa qua, tại thủ đô nước Đức, đã có một lễ kỷ niệm được tổ chức để tưởng nhớ những nạn nhân của sự chia cắt nước Đức.
“Pích-ních Toàn Âu” (Páneurópai piknik) là một cột mốc hết sức quan trọng trong những biến cố diễn ra tại Hungary năm 1989, để dẫn tới sự tái hội nhập của các nước khu vực Đông – Trung Âu với Mái nhà chung Châu Âu, cũng như quá trình thống nhất của nước Đức.
(NCTG) Hàng năm, những người cánh tả Đức thường có truyền thống tới viếng thăm một ngôi mộ tại nghĩa trang Friedrichsfelde (Berlin), được coi là nơi yên nghỉ của Rosa Luxemburg (1871-1919).
20 năm trước, đúng vào ngày 27-6-1989, ngoại trưởng Hungary Horn Gyula và người đồng nhiệm Áo, ông Alois Mock, đã tham dự một lễ tháo dỡ trọng thể “bức màn sắt” tại thành phố biên giới phía Tây Sopron, trước đông đảo ký giả đến từ mọi nơi trên thế giới.
(NCTG) Những giấy tờ tùy thân của Jovanka Broz, bà quả phụ của nhà độc tài Nam Tư một thời – ông Josip Broz Tito (1892-1980) – đã được hoàn tất và khả năng là vào trung tuần tháng 6-2009, chúng sẽ được trao cho người phụ nữ 84 tuổi này - Bộ Nội vụ Belrade đã xác nhận (tin trên) khi được tờ báo „Danas” đặt câu hỏi.
Do không chấp nhận những đòi hỏi của Hitler, nên Ba Lan cũng phải chịu một phần trách nhiệm về việc Đệ nhị Thế chiến đã nổ ra – đó là khẳng định của một sử gia thuộc Bộ Quốc phòng Nga.
(NCTG) Gorbachev nhiều khi tỏ ra chậm chạp và đù đờ, trong khi đó thế giới quanh ông đã thay đổi đến tận gốc rễ – đó là những thông tin mới về vị tổng bí thư cuối cùng của Đảng Cộng sản Liên Xô, từ Kho lưu trữ An ninh Quốc gia (NSA – The National Security Archive).
Chừng 190 ngàn người đã thiệt mạng và tổng cộng, 1,5 triệu người là nạn nhân của những vụ thử vũ khí hạt nhân tại Trung Quốc. Mặc dù những người bị sống sót hiện đã đứng ra trước công luận đòi bồi thường cho khổ đau mà họ phải chịu, nhưng chính quyền Trung Quốc vẫn chọn giải pháp im lặng.
“Bức màn sắt” - có thể hiểu theo cả nghĩa vật lý lẫn biểu tượng của từ này - là một ẩn dụ về chính trị để chỉ sự chia cắt thời Chiến tranh lạnh của Châu Âu, bắt đầu từ cuối Đệ nhị Thế chiến đến năm 1991, khi CNCS sụp đổ tại Liên Xô và khối Đông Âu.
(NCTG) Trung tuần tháng 4-2009, trong bài trả lời phỏng vấn trên truyền hình Ý, một ký giả nước này cho biết, câu hỏi mà ông đặt cho Günter Schabowski cách đây 20 năm (mà hồi âm của nó đã dẫn đến sự sụp đổ của bức tường Berlin) không phải là ngẫu nhiên.
(NCTG) Cách đây tròn 20 năm, vào ngày 5-4-1989, chương trình “Vremya” của Đài Truyền hình Liên Xô đã đưa ra một tuyên bố đặc biệt: lần đầu tiên, khán giả Liên bang Xô-viết được thấy bản báo cáo “mật” nổi tiếng của lãnh tụ cộng sản Nikita Khrushchev tại phiên họp kín Đại hội Đảng Cộng sản Liên Xô lần thứ XX (tháng 2-1956).
(NCTG) Đó là tuyên bố vào trung tuần tháng 3-20009 của ông Günter Schabowski, một cựu lãnh tụ cộng sản Đông Đức, trong một bài phỏng vấn về vai trò của ông trong những sự kiện cách đây 20 năm.
(NCTG) "Như vậy, hiện tại chỉ có một Trung Quốc. Một Trung Quốc đã chối bỏ sự lạc hậu, nhưng chưa tìm thấy con đường để khắc phục sự lạc hậu. Một Trung Quốc, thay vì duy trì quyền lực nhân dân, thì khao khát địa vị một siêu cường thế giới. Một Trung Quốc mà lãnh đạo của nó, trong hai thập niên cuối, đã phạm hết từ sai lầm này đến sai lầm khác, và từ khi tấn công Việt Nam, họ còn có khả năng gia tăng chúng bằng những tội ác trầm trọng" - nhận định của một ký giả Hungary trong chuyến thăm Trung Quốc cách đây 30 năm, đến nay vẫn chưa hết thời sự tính?
(NCTG) "Nếu sự nghiệp đòi hỏi, những người cộng sản đến nạn đói cũng không từ! Có cái gì không được chỉnh ở đây. Không lẽ, sự nghiệp của người cộng sản Việt Nam hiện nay đòi hỏi phải có nạn đói, còn sự nghiệp của người cộng sản Trung Quốc đòi hỏi phải cắt viện trợ trong khoảnh khắc như thế? May thay, hiện nay, không có sự nghiệp nào đòi hỏi hàng triệu người dân Trung Quốc phải đói khát" - nhà báo Hungary Bokor Pál kinh ngạc trước câu trả lời của nhà ngoại giao Trung Quốc cách đây 3 thập niên.
(NCTG) Dầu đã bị tòa án cảnh cáo và thúc giục, nhưng bà Ludmila Brozová-Polednová, cựu công tố viên nhà nước Tiệp Khắc thời cộng sản vẫn không chịu vào tù để thụ án 6 năm tù giam, bản án có hiệu lực pháp lý từ tháng Chín năm ngoái.
(NCTG) „Một tờ báo dân sự Pháp đã tổng kết những sự kiện xảy ra vài tuần sau khi Trung Quốc tấn công Việt Nam, rằng „Trung Quốc đã đánh mất sự trong trắng của mình”. Một cách diễn đạt ý nhị, nhưng không đúng. Nếu nhìn trên phương diện vai trò toàn cầu của đất nước này trong thế giới mà chúng ta đang sống, phải nói rằng trong 20 năm qua, Trung Quốc chưa bao giờ trong trắng và bất cứ lúc nào, nước này cũng hàm chứa trong mình khả năng gây tội ác” - nhà báo Hungary Bokor Pál viết trong cuốn sách "Một mùa hạ Trung Quốc", xuất bản cách đây đúng 30 năm.
“Chúng tôi định mở cửa biên giới chậm hơn 1 ngày, nhưng Günter Schabowski đã vội vàng tuyên bố điều đó” - Egon Krenz (71 tuổi), nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nước Đông Đức một thời khẳng định như vậy trong cuốn nhật ký ông viết trong tù, mới được ấn hành và ra mắt vào trung tuần tháng 2-2009 vừa qua.