TUYÊN BỐ VỀ VIỆC MỞ BỨC TƯỜNG BERLIN LÀ MỘT SỰ XẾP ĐẶT?

Như đã đề cập trong một bài viết trước đây, tối 9-11-1989, ủy viên Bộ Chính trị Günter Schabowski được trao nhiệm vụ thông báo những “cởi mở” trong Luật Đi lại mới được Trung ương Đảng Cộng sản Đông Đức thông qua. Cuộc họp báo được truyền hình trực tiếp và thu hút sự chú ý của toàn nước Đức. Sau khi đọc thông báo, nghĩ rằng xong việc, ông Günter Schabowski đã bỏ kính thì Ricardo Ehrmann, một phóng viên Ý, đột ngột đặt câu hỏi: quy định mới về việc đi lại sẽ có hiệu lực từ khi nào?

Bối rối lần giở tập giấy tờ trên tay, Schabowski lưỡng lự vài giây, rồi đưa ra câu trả lời định mệnh trước các máy quay vẫn chưa tắt: "Ờ... theo như tôi được biết thì nó có hiệu lực ngay lập tức... Vâng, ngay lập tức!"

Hàng vạn công dân Đông Đức xem truyền hình hiểu câu trả lời định mệnh ấy nghĩa là bức tường đã được mở. Lập tức, họ đổ về các cửa khẩu ở Berlin và đòi mở cổng. Không nhận được chỉ thị gì từ cấp trên, lực lượng biên phòng và kiểm tra xuất nhập cảnh của Đông Đức bó tay bất lực trước đoàn người ùn ùn đổ về ngày một đông. Đến 23 giờ, Bornholmer Straße, cửa khẩu đầu tiên ở Berlin được mở, đám đông tràn sang phía Tây mà không hề bị kiểm tra hộ chiếu. Bức tường Berlin sụp đổ từ giây phút ấy!

Mới đây, trong cuốn hồi ký “Ghi chép trong tù”, tổng bí thư cuối cùng của Đảng Cộng sản Đông Đức Egon Krenz đã tiết lộ rằng, chỉ thị mở biên giới được ấn định vào ngày hôm sau, 10-11-1989, nhưng Schabowski đã “thiếu tập trung” khi vội vã tuyên bố mở biên giới “có hiệu lực ngay lập tức”.

Trung tuần tháng Tư, trong chương trình phỏng vấn chiếu trên Kênh truyền hình MDR, ký giả Ricardo Ehrmann của Hãng Thông tấn ANSA (Ý) đã khẳng định rằng không phải ngẫu nhiên mà ông bất ngờ đặt câu hỏi ấy trong sự kiện cách đây 2 thập kỷ. “Trước cuộc họp báo, tôi nhận được một cú điện thoại bí ẩn từ Phòng Hội nghị (thường được gọi bằng cái tên “tàu ngầm”) của lãnh đạo Hãng thông tấn ADN. Một lãnh tụ Đảng Cộng sản Đông Đức mà tôi quen đề nghị tôi, trong cuộc họp báo, thế nào cũng phải soi mói về những “cởi mở” trong Luật Đi lại mới”.

Cần nhớ lại rằng ADN là Hãng Thông tấn Quốc gia của Cộng hòa Dân chủ Đức, còn Tổng giám đốc Günther Pötschke là Ủy viên Trung ương Đảng Cộng sản Đông Đức.

Phản ứng trước “tiết lộ” này, ông Günter Schabowski cho rằng không hề có sự dàn dựng trong “tấn trò đời” ngày 9-11-1989: “Giả thiết trên là hoàn toàn phi lý, nhà báo Ý đã đặt câu hỏi một cách tự phát”.