Đầu năm 2009, công luận và truyền thông Cộng hòa Hungary đã có chuỗi nhìn lại những biến cố lớn diễn ra cách đây 20 năm, khiến Hungray từ một quốc gia trong khối XHCN cũ, trở thành một xứ dân chủ vỏn vẹn trọng vòng 10 tháng, mà không hề trải qua những đụng độ, đổ máu.
(NCTG) Cho dù Chris Gueffroy không phải là nạn nhân cuối cùng của nước Đức cộng sản, nhưng anh là người cuối cùng bị các nhân viên biên phòng Đông Đức bắn chết tại bức tường Berlin khi tìm cách trốn sang phía Tây.
(NCTG) Cha Olofsson Placid (93 tuổi) được coi là người sống sót CNCS cao tuổi nhất tại Hungary. Mười năm bị hành hạ trong các trại tù cải tạo Gulag của Liên Xô, sau đó bị đối xử tàn tệ tại quê hương, nhưng đến giờ người tu sĩ vẫn nhìn lại những tháng ngày cơ cực của mình với vẻ hóm hỉnh: "Tôi còn đây, nhưng Liên Xô thì đâu rồi?"
Mikhail Gorbachev, tổng bí thư cuối cùng của Đảng Cộng sản (ĐCS) Liên Xô, lãnh tụ duy nhất của đảng này chào đời sau cuộc Cách mạng tháng 10-1917, thường được thế giới coi như người đã có vai trò rất quan trọng trong quá trình chấm dứt Chiến tranh lạnh, phá bỏ bức tường ngăn cách Đông – Tây, góp phần đáng kể vào việc thiết lập sự hòa dịu giữa hai khối Cộng sản – Tư bản trên thế giới.
(NCTG) Ngày 28-1 vừa qua, thủ đô Berlin đã trọng thể khai mạc chuỗi hoạt động kỷ niệm 20 năm ngày bức tường Berlin được mở (9-11-1989). Đây là loạt kỷ niệm quan trọng bậc nhất trong năm 2009 của nước Đức vì nó đụng chạm đến những tình cảm sâu xa nhất của dân tộc này: sự chia cắt và hàn gắn.
(NCTG) “Hôm nay Grósz Károly sang Thụy Sĩ” – tròn 20 năm trước, Đài Kossuth đưa tin trong chương trình thời sự ngày 28-1-1989. Grósz là lãnh tụ cộng sản đầu tiên của phe XHCN được mời dự Diễn đàn Kinh tế Thế giới Davos, nhưng khi ấy ông còn chưa biết rằng niềm vui của ông sẽ đi kèm với nỗi buồn.
(NCTG) Một tổ chức xã hội ở Tây Ban Nha, được thành lập với mục đích khôi phục ký ức lịch sử, đã đòi hỏi phải thu hồi các huân chương từng được trao tặng cho Hitler và Mussolini.
(NCTG) Nhân 85 năm ngày mất của Vladimir Lenin (21-1), lãnh tụ Đảng Cộng sản Nga đặt vòng hoa trọng thể trước lăng của vị thủ lĩnh Bolshevik trên Hồng trường, nhưng các lực lượng "bảo hoàng Chính thống" thì lại tổ chức biểu tình đòi mai táng ông. Cuộc tranh luận đã kéo dài dai dẳng lâu nay về việc có nên an táng Lenin hay không, lại bùng nổ.
(NCTG) Những thước phim tài liệu đen trắng mang tựa đề "Jan 69", trước đây bị cấm đoán, sau đó tưởng chừng đã thất lạc, vừa được công chiếu tại Rome (Ý) nhân 40 năm sau sự kiện Jan Palach, một sinh viên Tiệp, đã tự thiêu tại quảng trường trung tâm Wenceslas (Praha) để phản đối sự can thiệp quân sự của Liên Xô và các nước trong khối hiệp ước Warsaw vào Tiệp Khắc.
(NCTG) “Những trại tù Gulag. Nơi diễn ra sự diệt chủng của chế độ Bolshevik” (*), hồi tưởng của ông Menczer Gusztáv, thuật lại về những năm tháng khủng khiếp của một người ngoại quốc tại "địa ngục trần gian" Gulag.
(NCTG) Tác phẩm nghiên cứu mới nhất của nữ sử gia, dịch giả, nhà Nga học nổi tiếng của Hungary – bà Gereben Ágnes (*) -, mang tựa đề “Những cuộc trò chuyện về Gulag” (**), đã bác bỏ nhiều cách diễn giải sai lạc về Gulag, hệ thống trại tập trung cải tạo lao động của Liên Xô.
(NCTG) Đó là tuyên bố của tổng thống Ukraine Viktor Yushchenko, khi nghe tin người đồng nhiệm Dmitry Medvedev từ chối tới dự lễ tưởng niệm các nạn nhân Ukraine của Holomodor, nạn đói 1932-33 do chính thể Stalin gây ra.
(NCTG) Nhân 75 năm thảm họa của Ukraine khiến nhiều triệu người thiệt mạng vì đói (tiếng Ukraine là Holomodor - nạn chết đói), lãnh đạo Cơ quan An ninh Quốc gia Ukraine đã lên tiếng đòi hỏi tòa án xứ này phải có phán quyết lên án tội ác của thể chế Stalinist.
(NCTG) 19 năm trước, tại thủ đô Praha, CNCS đã sụp đổ trong vòng 5 ngày ngắn ngủi: ngày 17-11 mới chỉ có 5 ngàn thanh niên xuống đường, nhưng tới 22-11 Ban lãnh đạo cộng sản đã phải đệ đơn từ chức, dưới sức ép của công luận. Trong guồng xoáy chóng mặt của các sự kiện, có vai trò không thể phủ nhận của một sinh viên tên là Martin Smid, người bị đồn đại là đã bỏ mạng ngay trong ngày đầu.
(NCTG) Hệ thống lô cốt ngầm của Stalin, được coi là lớn nhất trên thế giới, đang cần được phục hồi và thị trưởng thành phố Samara đang tìm nhà đầu tư cho kế hoạch này.
(NCTG) Hai ngày sau khi tờ tuần báo hàng đầu của Czech - "Respekt" - đăng tải khẳng định của một sử gia, cho rằng nhà văn nổi tiếng gốc Tiệp Milan Kundera từng hợp tác với cơ quan mật vụ chính trị Tiệp Khắc vào thập niên 50, ông Zdenek Pesat, một nhà nghiên cứu văn học sử Czech đã có ý kiến bác bỏ điều này.
(NCTG) Đầu tháng Mười qua, nhân kỷ niệm 18 năm ngày thống nhất nước Đức, công dân cuối cùng của Cộng hòa Dân chủ Đức cũng được nhận nhiều lời chúc tụng nồng nhiệt. Sarah Klier chào đời ngày 2-10-1990 tại một bệnh viện ở Leipzig, 2 phút trước nửa đêm, vì vậy cô còn được là công dân Đông Đức trong vòng 120 giây và vĩnh viễn đi vào cuốn “Kỷ lục Guinness” như “người Đông Đức cuối cùng”!
NCTG) Milan Kundera (1929-), nhà văn nổi tiếng gốc Tiệp, hiện sống ở Pháp, dường như đã tố giác bạn trai của một người bạn sống cùng ký túc xá thời đại học, khiến ông này phải ngồi tù 14 năm dưới thể chế cộng sản Tiệp Khắc.
(NCTG) Một đề xuất từ thành phố Tambov muốn phong thánh cho Zoya Kosmodemyanskaya, một huyền thoại thời Đệ nhị Thế chiến tại Liên Xô rất quen thuộc với độc giả Bắc Việt Nam một thời.
(NCTG) Một nhà nghiên cứu Argentina cho rằng trùm phát-xít Hitler không tự vẫn vào cuối Đệ nhị Thế chiến như chúng ta vẫn tưởng: vị Führer này đã bí mật trốn sang Barcelone, Tây Ban Nha.
(NCTG) “Xời, những cái đó cổ lỗ hết rồi, phở trâu tươi mới gọi là mới nhé!”.
(NCTG) “Vậy là “đấu tranh đến cùng” của mình chẳng có tác dụng gì”.
(NCTG) “Lần đầu tiên tôi thấy hơi thở của mình, sự hiện diện của mình trong cái công việc nhỏ bé đó mà không nghĩ tới bất kỳ điều gì khác. Thật là vi...
(NCTG) Tình hình dịch bệnh cũng không thuận lợi cho các cặp đang yêu: theo một khảo sát được thực hiện với ứng dụng nghiên cứu thị trường Opinio, hầu...
(NCTG) “Một chị gần cửa phòng xuống giường đi ra lấy hộp cơm rồi mang đến giường cuối phòng cho một chị nữa. Hai chị lặng lẽ ngồi ăn cơm cạnh nhau”.
