VỤ ZSANETT: XÉT NGHIỆM DNS KHÔNG CÓ GIÁ TRỊ QUYẾT ĐỊNH!

Hình ảnh nhục nhã nhất trong lịch sử ngành Cảnh sát Hungary: các nghi can bị tình nghi hãm hiếp và tòng phạm trong vụ Zsanett bị trùm kín mặt và đưa ra khỏi Viện Kiểm sát sau cuộc nhận diện

Hai ngày sau khi 5 cảnh sát bị tạm giam vì tình nghi hãm hiếp và tòng phạm trong vụ hãm hiếp cô gái E. Zsanett (21 tuổi), báo chí Hungary lần đầu tiên nhắc đến cụm từ "mẫu DNS". Khi đó, bà Somfainé Vajda Ágnes, luật sư bào chữa cho một nghi can, tuyên bố rằng quá trình xét nghiệm các mẫu DNS đang được thực hiện.

Kể từ đó trở đi, không có ngày nào mà trên báo chí, truyền hình, đài phát thanh... , ai đó lại không hỏi phát ngôn viên của Viện Kiểm sát là khi nào có kết quả DNS. Giữa chừng, một thông báo chính thức đã được đưa ra, theo đó, các cảnh sát bị bắt giữ, rồi bị tạm giam đã được lấy mẫu DNS để so sánh với mẫu lấy từ của Zsanett. Bà Soltészné Nagy Katalin, luật sư của một nghi can (bị tình nghi tòng phạm) tuyên bố ngày 21-5 rằng, cuộc kiểm tra DNS có thể kéo dài 60 ngày.

Theo các thông tin từ Viện Kiểm sát, cơ quan điều tra vẫn tìm các mẫu sinh học trong chiếc xe cảnh sát, cũng nhu quân phục của 5 nghi can, để xem Zsanett đã từng ngồi trong xe cảnh sát hay không (các cảnh sát khẳng định rằng không, trái với lời khai của Zsanett), và xem trên quần áo của các nghi can có "dấu vết" gì của Zsanett hay không.

Tờ báo điện tử [origo] đã phỏng vấn ông Pádár Zsolt, chuyên viên huyết học pháp y, trưởng phòng Học viện Giám định và Nghiên cứu hình sự, về "giá trị" của cuộc xét nghiệm DNS này. Tuy không tham gia trong vụ Zsanett, nhưng ông Pádár là người đã thực hiện cuộc xét nghiệm DNS đầu tiên tại Hung cách đây 15 năm, khi một nữ sinh Ethiopia bị sát hại tại Debrecen.

Ông Pádár Zsolt cho biết: trong thủ tục hạch tội, kết quả DNS là một bằng chứng buộc tội, nhưng không phải là bằng chứng quyết định. Trong các vụ án có yếu tố cưỡng bức tính dục, xuất phát từ những "dấu vết" còn lại, chẳng hạn trên quần áo nạn nhân hoặc nghi phạm (như tóc, lông, nước bọt, nước mũi, tế bào da, hoặc tinh trùng...), có thể xác định nhân thân của các đương sự. Tuy nhiên, nếu không tìm được những dấu hiệu này tại hiện trường, vẫn không chắc chắn là hành vi cượng bức không xảy ra.

Hoặc giả, nếu cuộc xét nghiệm diễn ra nhiều ngày sau khi vụ án xảy ra, thì "chất lượng" những dấu vết để lại không còn được hoàn hảo. Một cú bắt tay chắc chắn sẽ để lại sự "trao đổi" tế bào da giữa các đương sự, nhưng những tế bào này sẽ mất đi với thời gian, hoặc nếu các đương sự... cọ rửa thường xuyên. Điều đó cũng đúng đối với dấu vết trên quần áo: nếu giặt thật kỹ và có thời gian, sẽ khó khăn khi cần tìm mẫu sinh học.

Sự lan truyền và áp dụng rộng rãi của xét nghiệm DNS, theo ông Pádár, không thể thay thế những điều ytra kinh điển, như tìm kiếm dâu vân tay. Bởi lẽ, không có phương pháp nào đem lại hiệu quả 100% và xét nghiệm DNS cũng vậy. Nếu dấu vân tay bị mờ, khi ấy xét nghiệm DNS có thể đem lại kết quả khả dĩ, nhưng nếu có dấu vân tay thì không cần thử nghiệm DNS nữa.

Trong các phim hình sự Âu Mỹ, kết quả kiểm nghiệm DNS có trong giây lát. Phải chăng đó là vì, các nước Phương Tây hay Hoa Kỳ có những phòng thí nghiệm tốt hơn nhiều so với Hungary? Ông Pádár cho biết: vấn đề không hẳn là ở đó, cho dù đúng là ở Hung, có nhiều nơi tự cho là thích hợp để thử DNS, nhưng thực sự chỉ có một vài nơi là thật đảm bảo. Tại những phòng thí nghiệm DNS hiện đại nhất, việc đảm bảo hệ thống kỹ thuật và trả lương cho các chuyên viên tiêu tốn vài trăm triệu Ft hàng năm. Giá một xét nghiệm DNS khởi đầu từ vài chục ngàn, và có thể tăng đến vài triệu Ft. Bản thân cuộc xét nghiệm, có khi kéo dài... nhiều năm!

*

Một điều chắc chắn, bất kể kết quả vụ án Zsanett như thế nào, cô gái 21 tuổi này đã hướng công luận Hung về một đề tài ít nhiều vẫn bị coi là "cấm kỵ": tội phạm cảnh sát. Một vị bộ trưởng, và toàn bộ giới lãnh đạo thượng đỉnh ngành Cảnh sát Hung đã phải từ chức vì vụ này. Một chi tiết được rò rỉ trên báo chí - theo đó, khi Zsanett tố giác 5 nghi can tại đồn cảnh sát, một nhóm cảnh sát đã cùng cô về lại hiện trường và sau khi xem qua loa, họ nhận xét ráo hoảnh: "Làm gì có chuyện ấy? Xạo! Cảnh sát đời nào làm thế?!" - chỉ đổ thêm dầu vào lửa trong vụ án đặc biệt này...

Trong khi đó, trên một diễn đàn Liên mạng, nhiều người bất bình về lời phát biểu ("đánh giá" tư cách của Zsanett) của ông Magyar György, luật sư bào chữa cho một nghi can bị tình nghi tòng phạm, đã đòi Luật sư đoàn của Hungary có hình thức kỷ luật với ông này...