TỔNG THỐNG HUNGARY KHÔNG TÁN THÀNH TẶNG THƯỞNG HUÂN CHƯƠNG CHO ÔNG HORN GYULA

Ông Horn Gyula (phải) cùng ngoại trưởng Áo Alois Mock cắt "tấm màn thép" phân chia Đông - Tây tại biên giới Áo - Hung (mùa hạ 1989) - Ảnh tư liệu

Horn Gyula là một chính khách lớn của nước Hung thời thay đổi thể chế. Năm 1989-90, ông là ngoại trưởng Hung và trên cương vị đó, ông đã có những đóng góp lớn trong việc dỡ bỏ "bức màn thép" ngăn cách Đông - Tây, giúp nước Đức thống nhất (công trạng này của ông đã được Châu Âu tưởng thưởng bởi rất nhiều huân chương, thậm chí một thành phố nhỏ ở Đức còn có một con phố mang tên ông). Thời kỳ 1994-98, Horn Gyula giữ cương vị thủ tướng Hung trong "sắc áo" Đảng Xã hội. Hiện, ông vẫn là dân biểu MSZP và sẽ tròn 75 tuổi vào ngày 5-7-2007.

Cách đây 5 năm, thủ tướng Medgyessy Péter đã gửi thư đề xuất trao tặng huân chương cho ông Horn Gyula nhân sinh nhật lần thứ 70 của ông, tuy nhiên ý định này đã bị tổng thống Mádl Ferenc và nhiều tổ chức dân sự phản đối. Lần này, cũng lại một thủ tướng thuốc Đảng Xã hội, ông Gyurcsány Ferenc, đưa ý kiến nên tặng thưởng huân chương quốc gia cho ông Horn vì những cống hiến của ông cho đất nước trên cương vị ngoại trưởng và thủ tướng. Lập tức, thông qua ông Wéber Ferenc, phụ trách báo chí của Văn phòng Tổng thống, tổng thống Sólyom László đã cho biết: ông cần hỏi ý kiến Tòa án Hiến pháp Hungary về sự diễn giải trong Hiến pháp liên quan đến những huân chương, giải thưởng tầm quốc gia. Đây là một đề nghị từ năm ngoái của tổng thống Hung: dạo ấy, nhân dịp kỷ niệm Cách mạng 1848 (ngày 15-3), thủ tướng Hung đã đề xuất nhiều nhân vật để tổng thống Hung tặng huân chương, mà bản thân tổng thống không đồng tình (NCTG đã có bài về "sự cố" lớn này). Ông Sólyom László nhấn mạnh: một vấn đề chưa được làm rõ ràng là trong những trường hợp ấy, tổng thống Hung có quyền hạn đến đâu trong việc thực thi hệ thống giá trị của Hiến pháp dựa theo niềm tin của mình, và ông có thể bác bỏ việc trao tặng huân chương hay không?

Trong trường hợp ông Horn Gyula, tổng thống Sólyom László cho rằng tặng huân chương quốc gia cho vị cựu thủ tướng - ngoại trường là đáng lo ngại, vì vai trò của ông Horn thời 1956 đi ngược lại với tinh thần và hệ thống giá trị của Hiến pháp Hungary. Như đã biết, sau khi cuộc cách mạng Hung bị đàn áp, Horn Gyla gia nhập đảng MSZMP (Đảng Công nhân Xã hội, tức Đảng Cộng sản Hung), rồi từ tháng 12-1956, ông tham gia lực lượng "công an vũ trang cách mạng", được lập ra để đàn áp các chiến sĩ cách mạng 1956. Gần đây nhất, tháng 10-2006, trả lời phỏng vấn tờ báo Đức "Die Welt", ông Horn Gyula vẫn nhấn mạnh: "[Thời 1956], mọi thứ đều tồi tệ. Cùng lúc với cuộc khởi nghĩa, nhiều tên tội phạm được phóng thích, gây nguy hại an ninh công cộng. Trong các đội bảo an, tôi đã bảo vệ trật tự trị an thời ấy một cách hợp pháp. Tôi cũng muốn nói rõ rằng, 1956 không phải là cuốc chiến chống chủ nghĩa cộng sản. Ngay cả người khởi nghĩa cũng không muốn xóa bỏ chủ nghĩa cộng sản. Thời này, người ta hay bóp méo điều này".

Vai trò của ông Horn trong các biến cố sau cách mạng 1956 chưa được tìm hiểu thật rõ ràng, chỉ biết một năm sau, ông được tặng huy chương vì thành tích trong đội "công an vũ trang" và đó là phần thưởng dành cho các thành viên tích cực và năng nổ...