(NCTG) Vụ thảm sát Katyn là tội ác lớn nhất đối với tù binh trong lịch sử các cuộc chiến thế kỷ XX. Đồng thời, đây cũng là một tấn thảm kịch để lại những vết thương không bao giờ lành trong lòng một dân tộc quả cảm: Cộng hòa Ba Lan.
(NCTG) Sáu mươi bảy năm sau ngày xảy ra tấn thảm kịch tại Katyn khi theo lệnh của Stalin, 15 ngàn người con ưu tú của dân tộc Ba Lan (các sĩ quan, nhân sĩ, nhà văn, bác sĩ, nhà giáo, ký giả, nhà khoa học…) đã bị thảm sát tại cánh rừng Katyn, đạo diễn nổi tiếng Andrzej Wajda (81 tuổi) đã cho ra mắt bộ phim “Katyn” tại Liên hoan phim (LHP) Ba Lan Gdynia lần thứ 32.
(NCTG) Kho lưu trữ của Viện Bảo tàng Holocaust (*) Washington, mới đây, đã có thêm một cuốn album đặc biệt gồm 116 tấm ảnh ghi lại cảnh nghỉ ngơi, vui chơi của các sĩ quan Quốc xã Đức ngay trong khu “trại tử thần” Auschwitz. Trong số đó, đặc biệt, 8 tấm ảnh có mặt viên “bác sĩ tử thần” Josef Mengele, khét tiếng vì những thí nghiệm vô nhân đạo được thực hiện trên cơ thể phụ nữ và trẻ em.
(NCTG) Tính khí bất thường của Stalin là một "mô-típ" hay xuất hiện trong các hồi tưởng về nhà độc tài (trong "Di chúc chính trị" viết trước khi mất, Lenin cũng từng nhắc đến điều này khi ông đề nghị thay thế Stalin bằng một người khác trên cương vị tổng bí thư). Người ta bảo Stalin có thể tống giam một người, đồng thời hạ lệnh phóng thích một người khác từ trại cải tạo Siberia! Tuy nhiên, một số sử gia cho rằng sự "thất thường" đó không hề vô cớ và ngẫu nhiên; thông thường, ẩn sau nó là những nguyên nhân chính trị đóng vai trò lớn.
(NCTG) Trong bộ tiểu thuyết nổi tiếng "Gulag - Quần đảo ngục tù", văn hào Solzhenitsyn đã dùng một chương sách dài để mô tả các kiểu bắt bớ vô cùng đa dạng của cơ quan mật vụ chính trị Xô-viết, từ lén lút đến trắng trợn, từ "hiền hòa" đến thô bạo. Nhưng, có một nét rất đặc trưng cho "thủ pháp" của NKVD - GPU: bao giờ họ cũng sử dụng những phương cách bất ngờ và gây chấn động đến tinh thần người bị bắt, cũng như môi trường xung quanh "đương sự".
(NCTG) Từ khi đế chế Liên Xô sụp đổ, thông qua những hồi tưởng, những công trình sử học, thế giới được biết rõ hơn về tính cách và con người nhà độc tài Stalin. Rất nhiều mẩu chuyện nhỏ, tưởng chừng vụn vặt, đều góp phần vào một chân dung Stalin hoàn thiện hơn, đa dạng hơn, ngõ hầu giúp độc giả tìm được phần nào lời giải đáp cho câu hỏi về bản chất của nhà độc tài và cơ chế của thứ chủ nghĩa mang tên ông ta. Một vài hồi tưởng sau đây cũng nhằm trong loạt tư liệu hữu ích đó.
(NCTG) Máy chém (guillotine), một sản phẩm khủng khiếp của nhân loại, được đưa vào sử dụng lần đầu tiên năm 1792, đã cáo chung ngày 10-9-1977, tức là tròn 30 năm nay. Cho dù, danh chính ngôn thuận, Pháp chỉ xếp máy chém vào viện bảo tàng năm 1981, khi quốc gia này xóa án tử hình mà theo luật định của nước này, chỉ có thể thực hiện bằng máy chém.
(NCTG) Sáu năm trước đây, tại Hungary, có một cuộc tranh luận mang màu sắc chính trị kéo dài dai dẳng tới gần một năm. Đã có lúc, nó như chìm xuống theo dòng những sự kiện chính trị "cấp thời", nhưng rồi lại nổi lên, gay gắt và quyết liệt.
(NCTG) Công luận Cộng hòa Czech đang ầm ĩ vì việc trùm phát-xít Hitler cũng có tên trong danh sách những nhân vật nổi tiếng từng đặt chân tới Karlovy Vary, thành phố của những bể tắm dưỡng bệnh nổi tiếng ở phía Tây nước này.
(NCTG) Trước nay, sách báo Việt Nam hay nhắc đến hình thức nhà nước đặc biệt này dưới tên gọi Đế quốc Áo - Hung, theo thiển ý của chúng tôi đó là một cách gọi không hoàn toàn chính xác, không thể hiện được thực chất cách tổ chức và hoạt động của nhà nước này.
(NCTG) Ai cũng biết rằng mỗi cuộc chiến, mỗi cuộc cách mạng đều có những áng "hùng văn", có sức mạnh bằng hàng trăm đạo quân.
(NCTG) Những tấm ảnh của quá khứ, nằm phủ bụi trong tủ sắt của kho lưu trữ của nhật báo "Tự do Nhân dân" (Népszabadság) từ hơn bốn chục năm nay, được ông Rédei Ferenc, người phụ trách nhiếp ảnh của báo một thời, tìm lại và công bố trong vài ba tháng nay.
(NCTG) Tối 28-2-1986, thủ tướng Olof Palme đã bị ám hại ngay trên đường phố thủ đô Stockholm (Thụy Điển): tại trung tâm thành phố, một tên sát thủ đã nhả súng vào ông, rồi tháo lui.
(NCTG) “Đừng quên rằng chung quanh chúng ta, có những không gian và thời gian mà ở đó có những điều cần thiết, tuy nhỏ bé và bình thường, như chỉ một chiếc nịt ngực thôi, cũng có thể là nỗi ước ao triền miên của những khoảng đời cơ cực...”.
(NCTG) Sự đầu hàng của nước Đức quốc xã diễn ra trong ba ngày, từ mùng 6 đến mùng 9-5-1945. Chính thức, châu Âu có hai ngày Chiến thắng. Rạng sáng ngày 7-5-1945, quân đội Đức đã hạ vũ khí trước Phương Tây, đại diện là Eisenhower; 48 giờ sau đó, dưới áp lực của Stalin, họ lặp lại điều đó trước Nguyên soái Zhukov. Riêng thực tế này đã cho thấy kết thúc của Thế chiến thứ hai ở châu Âu cũng đồng thời là khởi đầu của cuộc Chiến tranh lạnh tại Lục địa già.
(NCTG) Những năm gần đây, cứ vào dịp 4-4 hàng năm (thời điểm ngày xưa đưọc coi là ngày Hồng quân Xô-viết “giải phóng” Hung), một câu hỏi lại khiến công luận nước này bị chia rẽ: phải coi sự kiện quân đội Liên Xô đưa quân vào Hungary năm 1945, là “giải phóng” hay “chiếm đóng”?
(NCTG) Du khách đến thăm thủ đô Budapest, chắc sẽ để ý đến một quần thể tượng vươn cao đầy kiêu hãnh trên đồi Gellért và có thể thấy nó từ nhiều điểm trong thành phố. Đó là biểu tượng của Budapest, vừa tròn 60 tuổi vào ngày thứ Tư tuần này (4-4-2007).
(NCTG) Trong vụ án lịch sử ở Nürnberg, các công tố viên đã không chứng tỏ được rằng Albert Speer, tổng công trình sư của Hitler, từng biết rõ về holocaust (diệt chủng Do Thái của phát-xít Đức). Vì vậy, Speer đã thoát bản án tử hình.
(NCTG) Cách đây 17 năm, khi đang còn làm tổng thư ký Hội Điện ảnh kiêm TBT tạp chí “Nghệ thuật Điện ảnh”, tôi có đăng trên tạp chí số 6-1990 một bài viết của nhà báo Trung Sơn với tựa đề “Ai là người ghi hình phim ngày Tết Độc lập 2-9-1945?”
(NCTG) “Xời, những cái đó cổ lỗ hết rồi, phở trâu tươi mới gọi là mới nhé!”.
(NCTG) “Vậy là “đấu tranh đến cùng” của mình chẳng có tác dụng gì”.
(NCTG) “Lần đầu tiên tôi thấy hơi thở của mình, sự hiện diện của mình trong cái công việc nhỏ bé đó mà không nghĩ tới bất kỳ điều gì khác. Thật là vi...
(NCTG) Tình hình dịch bệnh cũng không thuận lợi cho các cặp đang yêu: theo một khảo sát được thực hiện với ứng dụng nghiên cứu thị trường Opinio, hầu...
(NCTG) “Một chị gần cửa phòng xuống giường đi ra lấy hộp cơm rồi mang đến giường cuối phòng cho một chị nữa. Hai chị lặng lẽ ngồi ăn cơm cạnh nhau”.
