Ca khúc đi cùng năm tháng: PAUL ANKA VÀ “PAPA”

Đó là những “Diana” (1957), “Crazy Love”, “You Are My Destiny” (1958), “Lonely Boy” (1959), “Put Your Head on My Shoulder” (1959)... và sau đó là những “My Way” (1966), “I Don't Like to Sleep Alone” (1974)... Một điều chắc chắn: Paul Anka lên tới đỉnh cao nhất trong sự nghiệp âm nhạc ngay từ những năm 16-17 tuổi và từ đó, không mấy ai còn nhớ đến tên tuổi anh.

Và điểm đặc biệt nhất là ở Việt Nam, có lẽ anh được nhớ đến nhất qua “Papa”, một ca khúc không thật nổi của Paul Anka, mặc dù nếu xét về mặt ca từ và cả nhạc điệu, lẽ ra bài hát phải được xếp vào hàng những nhạc phẩm Pop hay nhất về tình phụ tử, về cảm xúc của người con với sự hy sinh thầm lặng của cha.

*

“Papa” có hai lời khác nhau, một lời hay được hát vào thập niên 70, và một lời vào thập niên 90 thế kỷ trước.

PAPA
('70s version)

1. Everyday my papa would work
To help to make ends meet
To see that we would eat
Keep those shoes upon my feet
Every night my papa would take
And tuck me in my bed
Kiss me on my head
After all the prayers were said

Growing up with him was easy
Time just flew on by
The years began to fly
He aged and so did I

Ref. I could tell
That mama wasn't well
Papa knew and deep down so did she
So did she
When she died
My papa broke down and cried
All he said was, "God, why not take me?"

2. Every night he sat there sleeping
In his rocking chair
He never went upstairs
All because she wasn't there
 
Then one day my papa said,
"Son, I'm proud the way you've grown.
Make it on your own. Oh, I'll be O.K. alone."

Every time I kiss my children
Papa's words ring true
"Your children live through you.
They'll grow and leave you, too"
I remember every word
My papa used to say
I live them everyday
He taught me well that way

Every night my papa would take
And tuck me in my bed
Kiss me on my head
When my prayers were said
Every night my papa would take
And tuck me in my bed
Tuck me in my bed
After my prayers were said...

*

PAPA
('90s version)

Everyday my papa would work
To try to make ends meet
To see that we would eat
Keep those shoes upon my feet
Every night my papa would take me
And tuck me in my bed
Kiss me on my head
After all my prayers were said

And there were years
Of sadness and of tears
Through it all
Together we were strong
We were strong
Times were rough
But Papa he was tough
Mama stood beside him all along
 
Growing up with them was easy
The time had flew on by
The years began to fly
They aged and so did I
And I could tell
That mama she wasn't well
Papa knew and deep down so did she
So did she
When she died
Papa broke down and he cried
And all he could say was, "God, why her? Take me!"
Everyday he sat there sleeping in a rocking chair
He never went upstais
Because she wasn't there
 
Then one day my Papa said,
"Son, I'm proud of how you've grown"
He said, "Go out and make it on your own.
Don't worry. I'm O.K. alone."
He said, "There are things that you must do"
He said, "There's places you must see"
And his eyes were sad as he
As he said goodbye to me
 
Every time I kess my children
Papa's words ring true
He said, "Children live through you.
Let them grow!  They'll leave you, too"
I remember every word Papa used to say
I kiss my kids and pray
That they'll think of me
Oh how I pray
They will think of me
That way
Someday

“Papa” có nhạc điệu sôi nổi, nhưng ca từ lại trầm, sâu, dù giản dị. Đó là một câu chuyện về một cậu bé, từ nhỏ được sống trong tình cảm của cha, được cha quan tâm và dạy dỗ để trở thành một người đàn ông đúng nghĩa, mạnh mẽ và cứng cỏi trong những hoàn cảnh khắc nghiệt. Hết mực thương yêu người vợ ốm yếu và ra đi sớm, mọi sức lực và tinh thần của ông dồn trọn cho cho, để chúng khi lớn lên, mỗi khi nhìn đến con cái, lại nhớ người bố thầm lặng chở che cho chúng thuở nào.

Là một trong số hiếm hoi những ca khúc viết về tình nghĩa cha con, “Papa” rất hợp với tâm tình của người Việt. Phải chăng vì thế mà bài hát đã có ba lời Việt, ở mức độ ít nhiều, đều lột tả được tinh thần ca khúc gốc. các ca sĩ dòng “nhạc trẻ” Sài Gòn trước 1975 đã từng hát “Papa”, và sau 1975, ở trong nước, có lẽ Hồng Nhung với phong cách rất ấn tượng, trẻ trung của một cô gái 18 tuổi, đã lần đầu hát lại ca khúc trong lần biểu diễn đầu tiên tại TP HCM (năm 1988).

Việt Nam có hàng trăm, hàng ngàn ca khúc ngợi ca hiền mẫu, nhưng không có mấy bài hát về tinh cha. Vì thế, trong Ngày Phụ tử 17-6-2007 này, có lẽ “Papa” sẽ vẫn là một nhạc phẩm hay được hát lên để vinh danh tình cảm và vai trò lớn của người cha trong gia đình và trong sự hình thành nhân cách con cái.

Có thể tải (hoặc nghe trực tuyến) một số bản (tiếng Anh và tiếng Việt) của “Papa”, tại các đường dẫn sau:

Bản gốc của Paul Anka (thời trẻ)

Bản của Paul Anka (năm 2004, clip xem online)

"Cha yêu" (Tuấn Ngọc)

"Papa" (Don Ho)

“Cha yêu dấu” (Philip Huy)

“Người cha yêu dấu” (Xuân Mai & David, clip tiếng Anh)

"Người cha yêu dấu" (Trung Hành, nghe online)

“Papa” (bản midi)

*

Các bản lời Việt của “Papa”

NGƯỜI CHA YÊU DẤU

1. Nhớ những năm xa xưa
Giờ cha đã già với bao sầu lo
Nhớ đến năm xưa còn bé
Đêm đêm về cha hôn chúng con

Mãi khắc ghi trong tim
Lời khuyên của người chứa chan tình thương
Hãy sống sao cho thật tốt
Không cho đời ai chê trách ta

Tiếng nói cha thương yêu
Giờ đây vẫn còn khắc sâu lòng con
Muốn đến ôm hôn và thốt lên:
"Cha ơi xin cha thứ tha!"

ĐK. Con ghi nhớ bao yêu thương gian lao cha chở che
Luôn bên con dẫn con hiên ngang đi trên đường đời
Cha yêu hỡi! Trong tim con luôn khắc ghi
Công ơn cha muôn đời vẫn luôn còn mãi!

Sẽ còn đó ngày tháng cùng với cha tương lai con thăng hoa
Nhớ cha luôn đi bên con dẫu hình bóng người giờ đã khuất
Tiếng cười nói và những lời chưa chan, cha ơi con mang theo

Dáng cha in trong tim con dẫu hình bóng người giờ đã khuất...

*

CHA YÊU DẤU

1. Nhớ những năm xa xưa
Ngày tôi bé dại có cha mẹ yêu
Nhớ đến năm xưa còn bé
Đêm đêm về cha hôn trán con

Mãi khắc ghi trong tim
tình thương của người biết bao sầu lo
những khó khăn trong cuộc sống
cha kiên cường không than vãn chi

Sống với cha êm như làn mây trắng
đời vẫn trôi nhẹ trôi
những tháng năm qua lặng lẽ
cha bên mẹ, bên con dấu yêu
(ôi cha già đi, cha biết không?)

ĐK: Một ngày kia, mẹ tôi trong cơn hấp hối
cha kêu than đớn đau - trong tim hai người - xa lìa nhau
mẹ rời xa làm tim cha tôi tan nát
với nước mắt tiếc thương - thế gian sầu thương

2. Nhớ mỗi đêm cha tôi ngồi trên ghế
rồi nhớ thương mẹ tôi
với nỗi cô đơn lặng lẽ không bao giờ
vơi trong đáy tim

Những tháng năm trôi qua
giờ tôi trưởng thành với bao tình thương
đến lúc tôi ra đời sống
cha mỉm cười, khuyên tôi sống nên...

Trong đời tôi thì cha tựa thiên thần
ơn cha như Thái Sơn
rồi khi tôi vui với con,
tôi nhớ và thương Người hơn
khi đời tôi gặp bao buồn lo
lời cha luôn luôn ghi sâu
cho tôi qua bao khó khăn
cho tôi nhiều kiên cường hơn...

*

CHA YÊU

Mỗi sáng Ba đi làm để nuôi gia đình,
chúng con đủ ăn,
áo mới luôn, quần mới luôn,
có đôi giày cho vui bước chân.

Cứ mỗi khi đêm về là Ba đến giường,
đắp chăn giùm con,
khẽ hôn vào trán con,
tiếng kinh cầu sau khi đã xong.

Sống với Ba êm đềm rồi con lớn dần,
cứ theo thời gian,
đã thấy da mồi tóc sương,
Ba cũng già đi theo tháng năm.

Thương cho Má,
Má yếu đuối sức kém hay ốm đau.
Cũng biết thế,
khiến Ba thương, thương cho Mẹ, ôi Mẹ yêu.
Khi Mẹ chết, Ba điên lên và Ba hét lên:
"Xin cho tôi qua đời thay cho vợ tôi!"

Cứ đến khi đêm về,
là Ba chối từ bước lên lầu trên,
Má chết đi phòng trống trơn,
Ba yên ngủ ngay trên ghế đôi.

Cũng có hôm ân cần lời Ba nói rằng:
"Hỡi con của Ba,
Ba sống như người lớn khôn,
Ba đơn độc sống mãi không già."

Mỗi lần hôn đàn con, đàn con mình,
nhớ tới tiếng Bố nói,
vẫn luôn vang lên trong tim:
"Chúng sống là Ba còn sống."
Nhớ hoài! Ôi, còn nhớ, còn nhớ hoài,
lời nói của Ba, của Ba.
Không quên, tôi không quên,
lời nói của Ba còn mãi...