VỀ MỘT BÀI "ĐÁNH" PHẠM DUY

Nhạc sĩ Phạm Duy và nhạc sĩ Phạm Tuyên trong chương trình Kiều ca tại Hà Nội, ngày 2-1-2009 - Ảnh: Trần Lê (NCTG)

Tóm tắt những luận điểm chính của ba vị này như sau:

- Phạm Duy "bỏ kháng chiến vào thành", "theo địch", do đó được nhà nước "cho phép" trở về là "nhân đạo" lắm rồi, báo chí không nên "tâng bốc" rầm rộ như thế.

- Phạm Duy "cần biết mình là ai", về nước thì cứ im lặng mà sống, không nên "tìm kiếm" sự nổi tiếng bằng những chương trình hoành tráng. Không "được phép" ví mình với ai cả (nhất là với Văn Cao).

- Nhạc Phạm Duy là nhạc "thị trường" chứ chẳng "bác học" như nhạc của các vị. Kho tàng nhạc phẩm của Phạm Duy cũng không "đồ sộ" như của các vị. Phạm Duy chỉ có những nhạc phẩm sáng tác thời đi theo kháng chiến là "còn" nghe được (mà các vị gọi là biết khai thác dân ca), nhưng từ ngày Phạm Duy "bỏ nước" ra đi thì âm nhạc Việt Nam đã phát triển lắm rồi, tóm lại là Phạm Duy "nên biết mình biết người", đừng có tiếp tục quảng bá các nhạc phẩm của mình nữa.

- Nhiều nhạc sĩ có cống hiến cho các mạng mà giờ đây không đủ tiền làm live show. Còn Phạm Duy thì lại có. Thật là bất công!

Ba vị có vẻ như đang lợi dụng cái thực tế là ở Việt Nam, khi muốn "giết" ai, người ta chỉ cần quy về lập trường chính trị, để giải quyết nỗi hậm hực của mình trước thành công của Phạm Duy thì phải?

Nhưng đã nói đến quan điểm chính trị thì cần sòng phẳng với nhau rằng việc Phạm Duy bỏ vào thành là quyết định đúng hay sai thì thực tế đã trả lời. Bởi vì nếu ông quyết định ở lại thì có lẽ số phận ông cũng đã thê thảm không kém số phận các văn nghệ sĩ có tư tưởng tự do cùng thời với ông.

Cũng cần phải sòng phẳng rằng không phải chỉ những ai yêu Đảng, yêu CNXH mới là yêu nước. Lòng yêu nước không phải là danh hiệu "độc quyền" của những người CS, để thích "ban phát" cho ai thì ban phát. Cái luận điệu đó cũ lắm rồi, chẳng thuyết phục được ai đâu, ba vị quan âm nhạc kia ạ.

Và đất nước này không của riêng ai, không ai có quyền cho ai được thế này thế khác. Phạm Duy không phải là tội phạm, cũng không phải là khủng bố, nên việc cấp visa cho ông ấy trở về cố quốc là một việc đảm bảo quyền hợp pháp của công dân gốc Việt lương thiện chứ đừng nói đến ơn huệ ở đây.

Tiếp theo, việc Phạm Duy làm gì với các sáng tác của ông sau khi trở về là quyền của ông, không khiến ai dạy ông phải thế nào. Việc báo chí đón chào ông ấy thế nào cũng là quyền của các nhà báo, không khiến ai phải "định hướng". Trong một thế giới tự do tư tưởng, không ai cần "định hướng" cho ai!

Hơn nữa, sao các vị không tự hỏi bản thân, nếu quả thật nền âm nhạc Việt Nam phong phú và phát triển như các vị khẳng định thì tại sao bấy lâu nay nó chẳng được ai đoái hoài, và phải đợi đến sự trở về của một nhạc sĩ "vang bóng một thời", báo chí mới có dịp để rầm rộ?

Tại sao các vị không tự hỏi vì sao nhạc của các vị không được người ta bỏ tiền ra mua? Tại sao người ta chỉ hát bài hát của các vị trong các sự kiện chính trị, chứ trong đời sống hàng ngày, chẳng ai cất tiếng? (*)

Thiết nghĩ đánh giá một nhạc sĩ thì phải nhìn vào sáng tác của họ, chứ đừng có nhập nhằng các vấn đề thuộc về lựa chọn riêng tư. Sự đóng góp của Phạm Duy với tư cách một nhạc sĩ thì hãy để chính khán giả đánh giá. Việc ông ấy có một lượng khán giả riêng, đông đảo và chung thủy qua các thời kỳ, ở mức độ nào đó đã nói lên vị trí của Phạm Duy trong nền tân nhạc Việt Nam ra sao rồi.

Các vị không cần nhọc công phủ nhận ông như vậy làm gì - điều đó không làm Phạm Duy thấp đi mà chỉ làm chính các vị thấp đi mà thôi. Đã là người của công chúng thì phải biết kiềm chế, đừng có bộc lộ sự ghen tị của mình một cách dễ dàng như thế chứ!

(*) Riêng tôi thì thấy tuổi thơ mình thật thiệt thòi khi không được nghe những bài hát trong sáng hồn nhiên như "Ông trăng xuống chơi" của Phạm Duy, mà cứ bị nhồi sọ các bài hát "bác học" sặc mùi chính trị của các vị. Trẻ thơ thì hãy để chúng sống hồn nhiên như lứa tuổi, xin đừng có nhồi vào đầu chúng "quan điểm" với chả "lập trường", thiếu nhân văn lắm!