In memoriam: MIKHAIL GORBACHEV (1931-2022)

Thứ tư - 31/08/2022 04:10

(NCTG) Mikhail Goirbachev, Tổng bí thư cuối cùng của ĐCS Liên Xô, Tổng thống đầu tiên và cũng là cuối cùng của Liên bang Xô-viết, người chủ trương perestroika (cải tổ) và glasnost (công khai hóa và minh bạch hóa) vốn xa lạ và đi ngược lại những nguyên tắc của thế giới CS Liên Xô để rồi dẫn đế chế này tới sụp đổ, vừa qua đời sau thời gian lâm trọng bệnh kéo dài, hưởng thọ 92 tuổi.

Cùng Ronald Reagan ký Hiệp định giải trừ vũ khí hạt nhân (năm 1987) - Ảnh: Bettmann

Cùng Ronald Reagan ký Hiệp định giải trừ vũ khí hạt nhân (năm 1987) - Ảnh: Bettmann

Sự nghiệp của ông đã và sẽ còn là đề tài tranh luận của giới sử gia, nghiên cứu và người dân trên thế giới - đặc biệt là dân Nga, quốc gia đang tiến hành một cuộc chiến xâm lược với ý đồ không giấu giếm là tìm lại vầng hào quang đế chế một thời - nhưng một điều chắc chắn: nếu không có ông, quá trình thay đổi thể chế ở vùng Đông - Trung Âu và ngay tại Liên Xô sẽ đi theo cách khác.

NCTG đã có nhiều bài vở phân tích và nhận định về Mikhail Goirbachev, nhưng tựu chung, với Hungary, ông đã để mặc cho nước này theo những chuyển biến dân chủ mà không theo lối mòn của 1956 hay 1968 (hoặc giả, vào thời điểm đó, ông cũng khó làm khác). Với nước Đức, ông cũng góp phần cho sự thống nhất của quốc gia này vào 1990, đồng thời chấm dứt “Chiến tranh lạnh”.
 
Gorbachev (thứ ba từ bên phải) và Andropov (bên trái ông) cùng các lãnh đạo ĐCS Liên Xô vào năm 1984, khi Gorbachev đang ở ngưõng cửa của quyền lự tối cao - Ảnh: Vladimir Musaelyan, Eduard Pesov (ITAR-TASS)
Gorbachev (thứ ba từ bên phải) và Andropov (bên trái ông) cùng các lãnh đạo ĐCS Liên Xô vào năm 1984, khi Gorbachev đang ở ngưõng cửa của quyền lự tối cao - Ảnh: Vladimir Musaelyan, Eduard Pesov (ITAR-TASS)

Mikhail Gorbachev ra đi để lại một câu hỏi mà cho tới nay vẫn là nội dung của nhiều tranh cãi nảy lửa cho đến tận bây giờ: ông đã bị “Phương Tây lừa, hay cố tình bỏ qua việc đòi hỏi NATO không được mở rộng về phía Đông (trong các văn kiện ký kết) như là một điều kiện để chấp nhận nước Đức thống nhất (bản thân ông đã từng có những phát biểu không thống nhất về việc này).

Cái chết của ông, đúng vào lúc cuộc chiến Ukraine đang ở hồi khốc liệt và căng thẳng nhất, cũng mang tính định mệnh: vốn là người chỉ chủ trương cải biến CNXH ở Liên Xô theo con đường dân chủ hóa ở mức vừa phải để có thể cứu vãn thể chế CS đương thời, ông không còn có dịp chứng kiến kết cục cuộc chiến giữa một Ukraine khát khao dân chủ, với một nước Nga độc đoán tệ hại.
 
Cùng Ngoại trưởng Hungary Horn Gyula, một trong những kiến trúc sư của biến chuyển dân chủ và thay đổi thể chế năm 1989-90 - Ảnh tư liệu
Cùng Ngoại trưởng Hungary Horn Gyula, một trong những kiến trúc sư của biến chuyển dân chủ và thay đổi thể chế năm 1989-90 - Ảnh tư liệu

Rất khó có thể đánh giá Mikhail Gorbachev trong một từ, và có lẽ cũng không cần phải làm như thế. Tuy nhiên, đã từ lâu, hậu thế đã nhìn nhận ông như là một trong ba nhân vật có công đầu trong việc chấm dứt cuộc “Chiến tranh lạnh”, “giải giáp” Liên Xô và mang lại dân chủ cho vùng Đông - Trung Âu: Mikhail Gorbachev, Tổng thống Mỹ Ronald Reagancố Đức Giáo hoàng Gioan Phaolô Đệ nhị.

RIP ông!
 
Gặp gỡ thủ lĩnh cải tổ Boris Yeltsin sau cuộc đảo chính bất thành của phe bảo thủ năm 1991 - Ảnh: Peter Turnley
Gặp gỡ thủ lĩnh cải tổ Boris Yeltsin sau cuộc đảo chính bất thành của phe bảo thủ năm 1991 - Ảnh: Peter Turnley

Sau đây là một số bài viết trên NCTG về Mikail Gorbachev (nói thêm là vai trò của ông còn xuất hiện trong đa số các bài nói về sự lựa chọn Châu Âu của Hungary vào năm 1989, khi nước này được xem là đã “dỡ viên gạch đầu tiên trong bức tường Berlin”). Đặc biệt, khi ông thượng thọ 80 tuổi, NCTG cũng đã có 2 bài viết phác thảo về sự nghiệp chính trị của ông, cũng như về câu hỏi tại sao nước Nga thù ghét ông:

CỰU TỔNG THỐNG GORBACHEV TỪNG TỔ CHỨC MƯU SÁT?

GORBACHEV: NHỮNG TRUÂN CHUYÊN TRONG NỘI TRỊ VÀ KINH TẾ

NĂM 1989 DƯỚI CON MẮT VỊ CỐ VẤN CỦA GORBACHEV

GORBACHEV ĐÃ “BUÔNG THA” ĐÔNG ÂU TỪ NĂM 1985

20 năm trước: GORBACHEV ĐÃ NGĂN CHẶN MỘT CUỘC ĐỔ MÁU LỚN TẠI ĐÔNG ĐỨC

LECH WALESA: ĐIỀU DỐI TRÁ VỀ GORBACHEV

GORBACHEV ĐƯỢC NHẬN HUÂN CHƯƠNG CAO QUÝ NHẤT CỦA NƯỚC NGA

Mikhail Gorbachev 80 tuổi (1): PHÁC THẢO MỘT SỰ NGHIỆP CHÍNH TRỊ

Mikhail Gorbachev 80 tuổi (2): TẠI SAO NƯỚC NGA THÙ GHÉT GORBACHEV?

20 năm trước: “CHÚC CÁC BẠN NHỮNG GÌ TỐT ÐẸP NHẤT!”

GORBACHEV NGỦ VÙI TRONG CÁI ĐÊM ĐỊNH MỆNH

“LỜI HỨA” KHÔNG MỞ RỘNG VỀ PHÍA ĐÔNG CỦA NATO

VÀI GHI CHÚ THÊM VỀ CÂU CHUYỆN “LỜI HỨA MIỆNG”

NCTG


 
 Từ khóa: Mikhail Gorbachev
Tổng số điểm của bài viết là: 5 trong 1 đánh giá
Xếp hạng: 5 - 1 phiếu bầu
Click để đánh giá bài viết

Những tin mới hơn

 

Những tin cũ hơn