Chuyện dịch thuật: KHÔNG DỄ DÀNG!

Dịch thuật nói chung và dịch tiếng Hung nói riêng không dễ dàng chút nào. Ngoài kiến thức về ngôn ngữ và sự hiểu biết về văn hóa nói chung cũng như về từng lĩnh vực chuyên cụ thể thì đức tính cẩn thận cũng vô cùng quan trọng.

Một ví dụ thực tế sau đây cho thấy sự cẩn trọng quan trọng đến như thế nào. Lướt trên FB, tôi thấy có một câu châm ngôn tiếng Hung như sau: “Sosem szeretsz ki valakiből, csak megtanulsz nélküle élni”.

Ai đó đã dịch tiếng Việt thế này: “Bạn đừng bao giờ yêu từ trong con người nào đấy, mà phải học cách sống không có người ấy”.
 
Chưa cần biết tiếng Hung nhưng khi đọc câu dịch này đã thấy có vấn đề, vì không thể hiểu câu tiếng Việt có nghĩa gì. Người dịch đã dịch “word for word” câu tiếng Hung.

Thú thật, lúc đầu tôi cũng chưa hiểu nên dịch như thế nào. Không biết các bạn đã gặp nhiều chưa chứ mặc dù đã học tập và sinh sống ở Hungary 11 năm nhưng tôi chưa bao giờ gặp và dùng động từ “kiszeretni”.

Tra từ điển SZTAKI bình thường thì không có, nhưng ở chế độ mở rộng thì có và hỏi thêm “bác” Google thì cũng rõ hơn về nghĩa của từ này. Và nghĩa của nó có thể tạm hiểu là “không còn yêu nữa” hay “tình yêu đã chấm dứt”. Như vậy thì đã dễ dàng hơn nhiều.

Sau một hồi suy nghĩ, tôi cho rằng có thể tạm dịch câu châm ngôn Hung như sau: “Tình yêu không bao giờ mất đi hoàn toàn, bạn chỉ có thể học cách sống thiếu nó mà thôi”. Ý là như vậy, các bạn có thể giúp dịch câu này một cách khác hay hơn.

Bài học ở đây là trong mọi vấn đề, nhất là trong học ngoại ngữ, tính cẩn trọng rất quan trọng. Nếu chúng ta chỉ lười một chút không chịu tìm hiểu kỹ thì rất dễ “sai một ly đi một dặm”, sẽ dịch sai hoặc phát âm sai.