Dã quỳ 2004
Đà Lạt đang vào mùa dã quỳ. Tôi biết, giờ này, giữa cái nắng gay gắt đến phỏng da của Sài Gòn thì ở xứ núi, màu vàng của dã quỳ không làm buổi trưa thêm chói chang mà thêm phần lung linh, huyền hoặc.
Tôi nhớ Đà Lạt với những trảng đồi dài rộng thênh thang, nơi tôi hình dung mình nhẹ như gió, có thể bay lướt vào đại ngàn, trên những vàng rực dã quỳ, những dịu dàng tường vi, chân không chạm đất. Tôi nhớ Đà Lạt với những con dốc nhỏ quanh co đổ xuống thung lũng, nơi những khu nhà lồng ẩn hiện những đóa hoa sao nhái và bồ công anh xôn xao.
Tôi nhớ Đà Lạt với những gốc trạng nguyên xù xì, già cỗi, đỏ thẫm âm trầm giữa những cúc trắng tinh khôi… Tôi nhớ Đà Lạt của tôi, những đóa hoa thơ dại của tôi, những nỗi buồn vương vất trên bờ dậu, những phù phiếm mọc lay lắt ven đường…
Hồ Xuân Hương (2004)
Tôi nhớ Đà Lạt năm tôi 8 tuổi. Hồi đó, quanh Hồ Xuân Hương còn đầy hoa và cỏ dại. Những cội mai anh đào lặng im tỏa bóng xuống mặt nước xanh màu tảo. Tôi nhớ thung lũng Kim Khuê, nơi tôi lần đầu tiên nhìn thấy một bụi hoa arum trắng và hiểu thế nào là giản dị mà quý phái. Buổi chiều, sau khi nhảy dây với bọn trẻ con hàng xóm, tôi thường đạp xe ra bờ hồ, lên đồi thông nhặt quả khô về chơi.
Mười năm sau quay trở lại, những hoa dại, những cây cà độc dược trái tròn nhỏ xíu như dưa gang quanh hồ đã vĩnh viễn biến mất, đồi thông cũng bị san phẳng làm sân vận động. Lối vào thung lũng nhỏ Kim Khuê cũng đã được cải tạo để không còn những hoang dại thiên nhiên, mà là những khóm hoa trồng ngay hàng thẳng lối, vài tháng thay một lần và đương nhiên là tốn rất nhiều tiền.
Tôi nghĩ, quan niệm về cái đẹp có lẽ cũng nên chia ra hai trường phái, hoặc là, hai đảng (cho nó “máu”): Đảng Tự Nhiên và Đảng Nhân Tạo, hoặc Đảng Mất Trật Tự và Đảng Thẳng Hàng. Người ta phải tranh cử và đảng nào lên nắm quyền sẽ toàn quyền quyết định trong 5 năm tại vị, đất nước sẽ đi theo trường phái đẹp tự nhiên hay đẹp nhân tạo. Tôi chắc chắn sẽ theo Đảng Tự Nhiên.
Trước cửa Cà phê Tùng (2008)
Đùa chút thôi. Tôi đang rất nhớ Đà Lạt, mấy ngày nay, song song với bầu cử Tổng thống Mỹ, trên Facebook thiên hạ ngày nào cũng có người post hình hoa dã quỳ, nắng cao nguyên. Rõ ràng bên cạnh bánh mì người ta vẫn luôn cần có hoa hồng. Tôi thèm buổi sớm bước xuống khỏi chuyến xe khách chạy xuyên đêm, đi thẳng tới phía sau khu Hòa Bình và ngồi vào quán cà phê cóc quen thuộc chỉ lèo tèo vài cái ghế gỗ con con ở góc phố lúc 6 giờ sáng.
Tôi thèm phóng xe như bay trên đường lên Trại Mát để nhìn toàn cảnh Đà Lạt từ trên cao, để ngắm những biệt thự bỏ hoang (nay đã chính thức không được hoang nữa) nằm duyên dáng ẩn hiện sau những lùm cây um tùm (hiện đã bị cắt tỉa gọn gàng). Tôi nhớ quãng đường lên Cầu Đất, băng xuyên qua rừng thông, con đường dài hun hút như đi sâu vào lòng núi, nơi những đám mây thỉnh thoảng choàng lấy tôi với hơi sương âm ẩm lạnh, vừa ma quái vừa cuốn hút. Tôi nhớ khu nhà lồng kính trồng rau, trồng hoa rực sáng cả một vùng trời đêm ở thung lũng Tình Yêu, nơi tôi chạy xe len lỏi, luồn lách khắp các con đường nhỏ tăm tối để tìm một chỗ đứng đẹp nhất mà ghi lại thứ ánh sáng ồn ào trong thinh lặng đó.
Tôi từng đến Đà Lạt với nhiều người, có khi là bạn, có khi là người yêu. Tôi tha thiết rủ họ đi như một người thiết tha mời khách quý về nhà. Tôi cũng từng đến Đà Lạt chỉ một mình. Những lần ấy, tôi như cô đặc lại. Tôi lặng lờ trôi khắp nơi trong thành phố và những vùng ngoại ô như một giọt nước trong suốt, trần trụi và không e dè.
Quanh khu Thung lũng Tình Yêu (2012)
Đà Lạt là nơi thích hợp nhất để đến một mình, vì tôi sẽ không thể buồn được. Tôi có thể vui phát điên lên khi bất chợt nhìn thấy một dốc hoa vàng thoai thoải lượn theo sườn đồi, có thể bật cười thích thú vì cơn gió luồn qua khe áo vào đùa trên ngực mình. Tôi thậm chí nghĩ đến việc chết đi cho rồi khi nhận ra cánh hoa phù dung mọc dại ven đường sao lại có thể mịn màng đến thế…
Tôi nhớ cả những ngày hè ẩm ướt, Đà Lạt chìm trong những cơn mưa phùn, hoặc mưa bóng mây. Tôi nhớ trận sốt 40 độ trong căn phòng trọ nhỏ hẹp, một mình giữa đống chăn chiếu nhàu nhĩ, giữa ngổn ngang đống sách truyện thuê về đọc, nhìn ra ngoài trời mưa và tưởng đâu mình đã đến chốn tận cùng thế giới. Tôi nhớ cả những đêm uống rượu trên đồi đến say lâng lâng, đi bộ về khách sạn một mình, vừa đi vừa cười và thậm chí hét váng cả đêm vì nhận ra cuộc đời đẹp quá.
Tôi nhớ Đà Lạt, Đà Lạt của nắng hanh vàng và gió se se, của những đóa hoa dại, những con đường dốc quanh co không hề có đèn xanh đèn đỏ, những căn nhà cất cao cất thấp. Tôi nhớ cả những bóng cây đã mất, đã bị chặt. Đà Lạt trong suy nghĩ của tôi giống như một tấm thảm với chất liệu tuyệt đẹp và họa tiết xấu xí. Tôi không còn muốn nói nhiều về những gì người ta đã tàn phá hoặc lấy đi khỏi nơi này, và những thứ kinh khủng người ta đã mang đến nơi này.
Tác giả tại Đà Lạt
Tôi chỉ muốn nói đến một thành phố, nơi tôi có những người bạn quen mà như không quen, nơi mỗi người tôi gặp trên phố đều lạ mà như không lạ. Đó là nơi tôi đến, đi, tồn tại, vui sướng, đau buồn, hạnh phúc, tuyệt vọng… sau rất nhiều chặng đường, và vùng đất này nuốt chửng hết, vứt tất cả vào một vũng thời gian trong suốt, đặc sệt và bất động – một bảo tàng của những kỷ niệm đã bị vô hiệu hóa sức ảnh hưởng.
Đi Đà Lạt đi, cưng. Khi cưng chán ngán những cuộc bầu cử, những món nợ, những việc phải làm, những điều phải lo nghĩ, những bất công, oan trái, bế tắc.... thì đi đi, để nhớ nhung dịu dàng về quá khứ, trút bỏ những lo âu hiện tại. Buông thả mình đi, để gió ôm lấy hình hài, và những đóa hoa ve vuốt tâm hồn, nhắm mắt lại và cưng sẽ nhìn thấy nắng nơi da thịt mình ấm lên. Ở đó, cưng sẽ được tái sinh trong một cơn hoan lạc tràn đầy. Đi đi!