Bức tường chia cắt Ðông và Tây Berlin dài gần 155km hầu như đã bị phá hoàn toàn sau năm 1989. Cho đến ngày thống nhất của nước Ðức (3-10-1990), chỉ còn một phần nhỏ của bức tường từng được coi là biểu tượng đáng sợ của thể chế cộng sản của Ðông Ðức, trong số 302 tháp canh chỉ còn 3 tháp.
“
Ai cũng phàn nàn là bức tường đã bị phá quá “kỹ càng” - Thị trưởng Berlin Klaus Wowereit phát biểu. “
Theo cách nhìn hiện tại, dễ hiểu và có lẽ cũng hay hơn đối với du khách là lẽ ra nên để lại nhiều hơn. Có điều, thời đó, chúng tôi hạnh phúc vì được thấy sự cáo chung của bức tường”, ông nói thêm.
Thực tế đã chứng tỏ lời của vị thị trưởng bởi lẽ bức tường bê-tông cao 3,6m và hàng rào dây thép gai đi kèm được dựng lên cách đây nửa thế kỷ đã bị tháo dỡ một cách hết sức nhanh chóng và triệt để. Những mảnh tường sau đó đã được bán đi, mang lại khoản doanh thu chừng 1 triệu USD cho nhà nước.
Thời gian sau, tại vị trí cũ của bức tường, nhà cửa đã được xây, nhiều nơi đã thay đổi hoàn toàn nên việc xác định dấu vết ban đầu của bức tường cũ không phải ở đâu cũng đơn giản. “
Có điều, du khách nước ngoài đến Berlin luôn tìm hiểu, hỏi han, tường ở đâu” - ông Jochen Staadt, nhà nghiên cứu Chính trị học thuộc Ðại học Mở Berlin cho hay.
Ông Staadt nói thêm, phải mất chừng một thập niên sau khi bức tường Berlin bị phá, cư dân Berlin - chủ yếu là thế hệ dưới 30 tuổi - mới bắt đầu tái quan tâm tới “Die Mauer”. Hiện tại, ngày càng nhiều người tới thủ đô của nước Ðức để chiêm ngưỡng phần còn lại của bức tường nên Berlin quyết định xây lại một số đoạn của tường.
Ðược biết, khoản kinh phí xây dựng 28 triệu Euro sẽ được trích từ nguồn tài trợ của Liên hiệp Châu Âu. Tuy nhiên, cũng có nhiều người phản đối việc tái xây dựng vì theo họ, không nên biến một địa điểm lịch sử có quá khứ bi thảm thành một nơi chơi bời du hí kiểu Disneyland.
Trong một diễn biến có liên quan, nhân 50 năm ngày bức tường được dựng lên, CHLB Ðức đã có những buổi lễ tưởng niệm những nạn nhân của bức tường, đã bỏ mạng trên con đường đi tìm tự do mà theo con số chính thức là 136, nhưng một số tổ chức cho rằng
con số trong thực tế lớn hơn nhiều, có thể là vài ngàn người.
Ðúng 12 giờ trưa, toàn nước Ðức đã để 1 phút mặc niệm các nạn nhân. Chuông nhà thờ vang lên tại Berlin và tất cả các phương tiện giao thông đại chúng đều dừng lại trong vòng 1 phút, cờ rủ tại các tòa nhà công sở. Ðã từ nhiều năm nay, nước Ðức chưa bao giờ tổ chức một sự kiện trang nghiêm và động lòng như thế.
Lễ trung tâm diễn ra tại phần Ðông của con lộ Bernauer Strasse, từng là biểu tượng sự chia cắt nước Ðức trong vòng 28 năm khi chỉ trong 1 đêm, một nửa con phố thuộc về phần Ðông, nửa kia thuộc phần Tây (báo chí phương Tây từng đưa những bức ảnh gây chấn động, khi vào buổi sáng 13-8-1961, nhiều người dân ở đây đã liều mình để tìm cách chạy sang phần Tây).
“
Sự sụp đổ của bức tường Berlin chứng tỏ tự do là bất diệt”, Tổng thống Christian Wulff nhấn mạnh, và do đó, “
cần tôn trọng và bảo vệ nền tự do đó”. Người đứng đầu nhà nước Ðức bày tỏ sự biết ơn tới phong trào đối lập dân quyền CHDC Ðức, tới
Hungary và Ba Lan cùng những nhân vật có công lao đáng kể đương thời như Thủ tướng Helmut Kohl và Tổng bí thư Mikhail Gorbachev.
Một trong những ý tưởng chủ đạo của buổi lễ tưởng niệm là làm sao
ngăn chặn được sự quên lãng. Tổng thống Christian Wulff, Thị trưởng Berlin Klaus Wowereit và Bộ trưởng Văn hóa Bernd Neumann đồng thanh kêu gọi nước Ðức phải có trách nhiệm trong giáo dục giới trẻ, cũng như nhấn mạnh sự cần thiết phải thấu hiểu quá khứ.
Cũng trong dịp này, hồi tưởng về sự kiện diễn ra 50 năm trước, Thủ tướng Angela Merkel nhấn mạnh sự cần thiết phải theo đuổi trước sau như một con đường tự do và dân chủ. Trong một bài phỏng vấn, bà cho hay khi bức tường Berlin được dựng lên, bà mới 7 tuổi và gia đình bà cũng bị chia cắt sau biến cố đau đớn này.
Những kỷ niệm của một thời, cũng như ấn tượng khi
bức tường bị phá đổ sau đó 28 năm, tới nay, vẫn dẫn dắt bà trên con đường chính trị, theo chia sẻ của người đứng đầu nội các CHLB Ðức...
