Sau khi đăng thư ngỏ ngày 22-5-2017 trên trang Facebook cá nhân về
phát hiện liên quan tới ngày lên ngôi của vua Quang Trung, tôi đã nhận được nhiều động viên khích lệ và nhiều nguồn tư liệu lịch sử.
Tất cả đều viết hoặc nói: Ngày Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế là 25 tháng Mười một năm Mậu Thân (1788) chứ không phải là 25 tháng Chạp như Sách giáo khoa Ngữ văn 9 đã in vì trích theo “Hoàng Lê Nhất Thống Chí”.
“Hoàng Lê Nhất Thống Chí” là một tác phẩm được các nhà nghiên cứu văn học - sử học đánh giá có tầm và quy mô hoành tráng của một bộ sử thi thì khó sai lắm.
Tôi đọc lại “Hoàng Lê Nhất Thống Chí” (hai tập) do Nhà xuất bản Văn học in năm 1984 (người dịch Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch). Trong lời giới thiệu cuốn này, người dịch viết: “
Bản dịch đã được xuất bản lần đầu vào năm 1964, và lần thứ hai vào năm 1970”.
Đúng là sách này đã in sai ngày lên ngôi Hoàng đế của vua Quang Trung (xem trang 178). Tôi còn phát hiện thêm một điều sai nữa: sách này viết khiến người đọc hiểu là quân Thanh vào được Thăng Long ngày 11 tháng Mười một năm Mậu Thân và ngày hôm sau thì sắc phong vương cho Lê Chiêu Thống (xem trang 165-166).
Đúng ra, quân Thanh vào được Thăng Long ngày 21 tháng Mười một năm Mậu Thân (1788) và ngày hôm sau thì phong vương cho Lê Chiêu Thống. Như vậy là sai 10 (mười) ngày.
Tôi hoàn toàn tin vào bộ “Hoàng Lê Nhất Thống Chí” mà tôi có, nhỡ các tư liệu lịch sử khác lại sai thì sao? Triền miên suy nghĩ và buồn.
Chín giờ tối hôm qua (23-5-2017), chú em Hoàng Hà gọi điện cho tôi là sẽ mang “Hoàng Lê Nhất Thống Chí” lên cho tôi. Tôi gạt đi, anh có “Hoàng Lê Nhất Thống Chí” rồi, đường sá xa xôi đi vất vả nguy hiểm nữa không cần đâu. Nhưng chú nhất định mang lên.
Chú đưa tôi
cuốn “Hoàng Lê Nhất Thống Chí Diễn Nghĩa” do Cát Thành dịch. Ấn bản đầu do Tonkinmoise in năm 1912, còn ấn bản này in năm 2017 do Công ty Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam thực hiện.
Trang 290 “Hoàng Lê Nhất Thống Chí Diễn Nghĩa” viết: “
Bắc Bình Vương nghĩ lấy làm phải, mới sai đắp đàn ở núi Bân Sơn, tế cáo trời đất bách thần, rồi mặc đồ cổn miện, lên ngôi Hoàng đế... Hôm ấy là ngày 25 tháng Một”.
25 tháng Một âm lịch chính là 25 tháng Mười một âm lịch. Thế là đã sáng tỏ!
“Hoàng Lê Nhất Thống Chí” bản chữ Hán không sai.
“Hoàng Lê Nhất Thống Chí” bản dịch do Nhà xuất bản Văn học ấn hành năm 1984 đã in sai. Sai ở khâu nào thì tôi chịu.
“Hoàng Lê Nhất Thống Chí Diễn Nghĩa” đã in đúng và cũng đúng với các nguồn sử liệu khác.
Tôi vô cùng sung sướng thông báo với các bạn ngay để ta chấm dứt sự tìm tòi tra cứu nữa.
Bây giờ thì tôi mong muốn ước ao nhất là sớm sửa ngay những cái SAI mà tôi đã phát hiện, mong quý vị và các bạn giúp một tay. Có điều kiện quen biết những người có trách nhiệm thì hãy thông báo cho họ.
Không thể để cái sai đã kéo dài nhiều năm tiếp tục sai làm cho nhiều thế hệ người đọc, người dạy và người học bị sai.
Xin trân trọng được gửi lời cảm ơn và lòng biết ơn tới quý vị và các bạn!
