Các quân nhân Ba Lan trước đài tưởng niệm nạn nhân của vụ thảm sát Katyń
Phát hiện này diễn ra vào cuối tháng 8-2014 tại TP. Volodimir-Volinsky thuộc vùng Tây Bắc Ukraine, giáp biên giới Ba Lan. Đây là vùng đất đã bị sáp nhập vào Liên bang Xô-viết trong thời kỳ 1939-1941, trên cơ sở bản Hiệp ước bất tương xâm mà Liên Xô ký kết với Đức quốc xã nhằm chia đôi và xâm chiếm, xóa sổ Ba Lan trên bản đồ Châu Âu, và làm nổ ra Đệ nhị Thế chiến
Tại đây, trong tòa lâu đài từ thời Trung cổ mang tên vị vua Ba Lan Casimir Đại đế (Casimir Đệ tam, 1333-1370), một nhóm các chuyên gia Ukraine và Ba Lan đã tìm ra gần một ngàn hài cốt bị chôn chung trong một ngôi mộ tập thể.
Được biết, tòa lâu đài từng được cơ quan mật vụ chính trị Liên Xô sử dụng như một nhà tù bí mật trong thời gian 1939-1956, và những cuộc thảm sát đã diễn ra trong thời kỳ 1940-1941, đồng thời với những chiến dịch đàn áp và đày ải cư dân Ba Lan sinh sống tại địa phương.
Báo chí Ba Lan đã gọi sự kiện này là một “
Katyń mới”, ám chỉ cuộc thảm sát Katyń (*) nhằm vào chừng 22 ngàn sĩ quan và những phần tử tinh hoa của giới quân sự, trí thức Ba Lan, được cơ quan mật vụ chính trị Liên Xô NKVD (Bộ Dân ủy Nội vụ) thực hiện theo chỉ thị ngày 5-3-1940 của Stalin.
Trả lời phỏng vấn tờ nhật báo “Cộng hòa Ba Lan” (Rzeczpospolita), nhà khảo cổ học người Ukraine Aleksiej Złatogorski cho hay: nhóm chuyên gia đã tìm thấy 950 hài cốt - đa phần là thường dân Ba Lan - và những vỏ đạn của loại súng lục bán tự động TT (Tokarev-Tula) rất phổ biến trong quân đội Liên Xô.
Những dấu hiệu còn lại cho thấy các nạn nhân đã bị kề súng và bắn vào gáy. Theo nhà nghiên cứu Ba Lan, TS. Dominika Siemińska, các nhân viên mật vụ NKVD đã tiến hành chôn cất các nạn nhân một cách vội vã, khả năng là họ đã dùng báng súng đập nát các thi thể trước khi quẳng xuống một hố to.
Báo chí cho hay, những cuộc đào bới tìm kiếm vẫn tiếp tục được tiến hành, chính quyền tổ chức tái mai táng những bộ hài cốt đã tìm được và vào ngày 23-9 tới, một đài tượng niệm sẽ được dựng lên để tưởng nhớ hương hồn những người đã khuất.
(*) Thảm sát Katyń được coi như một tội ác chống nhân loại, đồng thời là tội ác lớn nhất đối với tù binh trong lịch sử các cuộc chiến thế kỷ 20. Nạn nhân của vụ giết người hàng loạt này được chôn trong các nấm mồ tập thể tại Katyń (gần Smolensk), Mednoye (gần Tvar) và các khu rừng ở Pyatykhatky (ngoại ô Kharkov).
Trong suốt nửa thế kỷ, Liên Xô đã đổ vấy tội ác này cho phát-xít Đức, cho dù vào năm 1943, khi quân đội Đức chiếm được các vùng nói trên, họ đã phát hiện ra thủ phạm chính là Liên bang Xô-viết và điều này đã được các phái đoàn, các ủy ban giám sát quốc tế độc lập (do Đức mời đến hiện trường) xác nhận.
Có thể tham khảo Hồ sơ của NCTG về cuộc thảm sát Katyń ở đây.
