MỘT PHẦN TƯ CƯ DÂN ĐÔNG ĐỨC VẪN HOÀI NHỚ CHDC ĐỨC

Thời khắc thay đổi thể chế tại CHDC Đức - Ảnh tư liệu

Thống kê của Trung tâm Nghiên cứu xã hội Berlin-Brandenburg cho thấy, đúng 25% cư dân ở độ tuổi đã trưởng thành tại các tỉnh phần Đông nước Đức hiện tại còn giữ hình ảnh hoàn toàn tích cực về CHDC Đức.

Trong những “thành tựu” của CHXH ở nước này, họ nhắc tới việc người dân ai cũng có công ăn việc làm, phụ nữ được bình đẳng, người lao động đoàn kết trong những tập thể tại công sở, được đi nghỉ hè, nghỉ mát theo cơ quan, thực phẩm rẻ và - như nhiều người diễn đạt - chính sách ngoại giao hòa bình.

Đồng thời, cũng khoảng 25% cư dân đã trưởng thành ở vùng phía Đông cho rằng, CHDC Đức là một xứ sở độc tài độc đảng, tại đó Đảng Cộng sản và cơ quan mật vụ chính trị khét tiếng Stasi là những thế lực bao trùm.

Điều tra trên cũng cho thấy rằng, những người “đẹp hóa quá khứ Đông Đức” đa phần có trình độ thấp. Những ai có trình độ cao hơn thì thường nhấn mạnh những mặt “đen tối” của quá khứ, trước hết là sự trùm lấn, quyền uy tối thượng của Đảng, việc cư dân bị công an mật theo dõi, đi lại bị giới hạn, biên phòng Đông Đức được lệnh phải bắn bỏ bất cứ ai có ý vượt biên, sự lạc hậu về kỹ thuật và thiếu thốn trong cung ứng, v.v...

Ngược lại, hai phần ba cư dân vùng phía Đông không tỏ ra quan tâm gì đặc biệt tới quá khứ. Thuộc nhóm này, đa phần là đàn ông còn trẻ, hoặc nữ giới, những người còn ở tuổi thơ ấu khi CHDC Đức tồn tại, hoặc chỉ biết đến những sự kiện thời đó qua lời kể của cha mẹ. Đáng chú ý là trong nhóm này, tỉ lệ những người có quan điểm bài ngoại là cao nhất.

Trung tâm có uy tín nói trên đã để ra một chương riêng trong nghiên cứu cho những ý kiến liên quan tới việc so sánh hai thể chế độc tài cộng sản và xã hội quốc gia (quốc xã). Kết quả cho thấy, ba phần tư cư dân phần Đông nước Đức cực lực phản đối việc so sánh (hoặc đặt cùng hàng) CHDC Đức với thể chế quốc xã.

Cứ 10 người được hỏi thì lại có một người bác bỏ việc CHDC Đức là một quốc gia độc tài. Tuy nhiên, đa số thừa nhận sự độc tài của nhà nước Đông Đức, có điều họ phản đối việc so sánh CHDC Đức với thể chế quốc xã. Họ nhấn mạnh rằng CHDC Đức chưa hề gây chiến với ai, và cũng không phạm phải tội ác diệt chủng nào.

Tuy nhiên, đáng chú ý là cũng có tới 15% cho rằng đặt dấu bằng giữa hai thể chế độc tài cộng sản và quốc xã là đúng đắn.