Ông Yurii Babkov (trái) nhận danh hiệu Nhà Kinh tế Công huân từ Tổng thống Ukraine Viktor Yuschenko (Kiev, năm 2008)
Lời Tòa soạn: Gần như “vô tiền khoáng hậu”, từ nửa năm nay, cuộc chiến Ukraine đã khiến các “công dân mạng” Việt Nam dậy sóng và gây nên cuộc tranh luận bất tận trên các diễn đàn, các mạng xã hội... Nhiều quan điểm đã nảy sinh, mà chủ yếu có thể tập trung trong hai luồng:
- Một, có thiện cảm với cuộc chiến vệ quốc, bảo vệ nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của nhân dân Ukraine, phản đối sự can thiệp quân sự và tiếp tay của Nga cho các lực lượng phiến quân ly khai, ủng hộ ý nguyện và nỗ lực gia nhập “mái nhà chung” Châu Âu cùng các định chế của EU.
- Hai, quy kết chính quyền Ukraine là nguyên nhân của mọi sự, gọi họ là “phát-xít”, ca ngợi sự can thiệp và các động thái của Nga, coi đó là cách bảo vệ chính đáng các quyền lợi của nước Nga và người nói tiếng Nga ở Ukraine, “khen” Nga “từ thiện”, “nhân đạo”, lên án Phương Tây đứng sau xúi bẩy, làm rối loạn Ukraine để kiếm lợi.
Gần đây nhất, việc Nga tự nguyện “cứu trợ” người dân vùng có chiến sự ở Ukraine, cũng như năng nổ đưa ra “sáng kiến hòa bình” và nhận một số người Ukraine sang tị nạn chiến tranh (*) đã được một số người Việt ngợi ca, coi là một “nghĩa cử”, “rằng trong hoạn nạn thì mới hiểu hết lòng nhau...”.
Hồi âm và quan điểm sau đây của một người Ukraine hiện đang làm việc tại San Francisco, CA, Hoa Kỳ - ông Yurii Babkov - có nhiều điểm đáng để độc giả Việt tham khảo. Là một nhà kinh tế học từng giữ nhiều cương vị quan trọng trong đời sống kinh tế và ngoại giao của Ukraine (**), ông Yurii Babkov là người am tường và có tư cách phát biểu trong các vấn đề Ukraine.
Phần chuyển ngữ do phu nhân của ông, nhà thơ, TS. Ngữ văn Hoàng Thị Vinh chuyển ngữ. Tựa đề do NCTG tạm đặt. (NCTG).
Ông Yurii Babkov với biểu ngữ “Vinh quang Ukraine” trong lễ kỷ niệm Ngày Độc lập của nước này (San Francisco, Hoa Kỳ, ngày 24-8-2014)
Là một công dân Ukraine nói tiếng Nga, tôi muốn trả lời như sau:
Từ năm 2005, Nga đã phát động một cuộc chiến tranh kinh tế, chính trị và truyền thông với Ukraine (những lý do của cuộc chiến tranh này, không chỉ là cuộc Cách mạng Cam, mà có nguyên nhân lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ... Vì không có Ukraine thì huyền thoại thế giới Nga có chiều dài ba trăm năm sẽ sụp đổ. Nhưng cái đó là một chủ đề khác).
Vào tháng Hai năm 2014, khi người dân Ukraine nổi dậy chống tham nhũng, và dân Ukraine đã có cơ hội để xây dựng một quốc gia hùng mạnh, dân chủ, thì nước Nga quay ra đánh đằng sau lưng - chiếm Crimea. Không ai ở Ukraine ngờ rằng Nga có thể xâm lược như vậy. Và Ukraine đã cố gắng tránh chiến tranh, giữ cuộc sống của người dân.
Say “chiến thắng” vụ Crimea, những kẻ giết người điện Kremlin đã quyết tối thiểu là chiếm được một nửa đất Ukraine, cũng như tối đa là chiếm nốt Kiev. Nhưng họ đã phải kinh ngạc, bất chấp những nỗ lực khổng lồ từ phía Liên bang Nga, dù bị gây áp lực, người dân địa phương những vùng hầu hết nói tiếng Nga như Odessa, Nikolaev, Dnepropetrovsk, Kharkov ... không ủng hộ ý tưởng của điện Kremlin.
Và họ đã nói bằng tiếng Nga chính thống: Putin - Hu@lo.
Rồi sau đó là các phe Nga phá hoại, chiếm đóng các vùng Slavyansk, Donetsk.
Mặc dù “lực lượng dân quân Nga” được bơm rất nhiều tiền, vũ khí, nhân dân Ukraina đã chống lại được. Do đó, điện Kremlin đã buộc phải đưa quân đội vào vùng Donbass. Cuộc chiến ở Donbass rồi sẽ kết thúc, như cuộc chiến tranh Việt-Trung năm 1979, tôi tin là thế.
Tại sao nhiều người tị nạn Dobass sang Nga? Có nhiều lý do:
- Nga đã kích động làn sóng người tị nạn - là một trong những ngón chiến tranh thông tin
- Nếu di chuyển vào Ukraine thì cư dân Donbass buộc phải vượt qua chiến tuyến (phần ranh giới hai tỉnh Donhest và Lugansk vào Ukraine, rất nguy hiểm- chú thích của ND).
- Nhiều người dân miền Đông có họ hàng ở Nga, và đơn giản, họ đến ở nhờ.
- Có rất nhiều “người thân nhà ông Yanukovych” (cựu tổng thống Ukraine, khét tiếng vì tham nhũng và biển thủ tài sản công, đã đào tẩu và bị truất quyền - chú thích của ND) - những kẻ cướp bóc đất nước, v.v...
Toàn bộ thế giới văn minh ủng hộ Ukraine, và tôi hy vọng rằng Việt Nam, đất nước tôi coi là Tổ quốc thứ hai, hiểu được nhiều hơn các sự kiện diễn ra trong năm 2014 (tại Ukraine).
Ghi chú (của NCTG):
(*) Kỳ thực, vài trăm người tỵ nạn Ukraine đầu tiên - thay vì được đến thủ phủ của bán đảo Crimea như họ tưởng - đã bị đưa sang tận Siberia trong chuyến bay chỉ có vé một chiều miễn phí, theo một bài báo trên tờ “Thời báo Mạc Tư Khoa” (The Moscow Times).
Bài báo cho hay vùng Seberia đang thiếu người Nga để khai khẩn và cần có những cuộc di dân hàng loạt - để làm “đối trọng” với hàng triệu người Hoa đang sinh sống ở vùng gần biên giới, và người Ukraine dù sao vẫn được coi là cùng chủng tộc với Nga, nói được tiếng Nga.
(**) Thạc sĩ Kinh tế, Nhà Kinh tế Công huân Ukraine Yurii Babkov sinh tại Kyiv (Ukraine), từng là Tham tán Thương mại Ukraine tại Việt Nam, Thư ký Ủy ban Liên Chính phủ Ukraine - Việt Nam về hợp tác kinh tế - thương mại và khoa học - kỹ thuật, Tổng thư ký Hội Hữu nghị Ukraine - Việt Nam, Chuyên viên Kinh tế thuộc Văn phòng Thư ký Tổng thống Ukraine, Đại diện Thương mại Ukraine tại Lãnh sự quán Ukraine (San Francisco, Hoa Kỳ). Hiện ông là Trưởng ban Bầu cử Ukraine tại 12 bang miền Tây nước Mỹ. Ông là chắt ngoại người anh hùng Cossaks - Ukraine, ông Nychay.