TỪ GIÃ CHỦ TỊCH LIÊN ĐOÀN DÂN CHỦ TỰ DO

Trong số hai chính đảng nhỏ ấy, dưới sự lãnh đạo của chủ tịch Dávid Ibolya, MDF trong những năm gần đây, đã đi theo con đường khác với FIDESZ, trở thành một lực lượng chính trị độc lập đáng nể. Còn SZDSZ, cho dù có lúc bị coi rằng đã “phản bội những giá trị của chủ nghĩa tự do”, nhưng nhiều dịp vẫn có quan điểm độc lập khiến đồng minh của họ trong chính phủ, đảng MSZP, phải “đau đầu”.

Chính sự độc lập và chính trực đó đã khiến MDF và SZDSZ, dù hiện tại chỉ giành được tỉ lệ cử tri xấp xỉ mức lọt vào Quốc hội, vẫn được sự ủng hộ và ngưỡng mộ của nhiều người dân và giới trí thức Hung.

Chủ tịch MDF Dávid Ibolya

Bài viết sau đây của chủ tịch đảng MDF, bà Dávid Ibolya, trong dịp ông Kuncze Gábor từ giã cương vị chủ tịch SZDSZ và trưởng nhóm dân biểu đảng này trong Quốc hội, cho thấy điểm đặc sắc và đáng quý trong đời sống chính trị đa nguyên: trân trọng sự tương đồng và tôn trọng những bất đồng, những đối thủ chính trị để tồn tại và phát triển. (NCTG)

*

Kuncze Gábor rời ghế chủ tịch SZDSZ. Ông từ giã tuyến đầu của chính trị, cho dù nhiều năm nữa, trong các dịp tranh luận nghị trường, hẳn là chúng ta sẽ vẫn còn được nghe những phát biểu sắc bén của ông. Từ 17 năm nay, Kuncze Gábor là thành viên Quốc hội. Từ 17 năm nay, ông là thành viên nhóm dân biểu SZDSZ. Và từ nhiều năm nay, ông là chủ tịch Đảng Tự do. Kuncze Gábor là đồng nghiệp của tôi, với ông, tôi từng và hiện nay vẫn không đồng tình nhiều chuyện. Nhưng đây cũng là điều tự nhiên vì ông là người theo chủ nghĩa tự do, còn tôi theo chủ nghĩa bảo thủ. Tuy nhiên, có một việc mà tôi và ông đều luôn luôn tâm niệm: chúng tôi coi SZDSZ và MDF là những đối thủ chính trị của nhau, chứ không phải kẻ thù. Trong tình hình chính trị hiện nay, chỉ riêng điều này cũng là một lý do để tôi, trên cương vị chủ tịch đảng MDF, chia tay vị chủ tịch từ nhiệm của SZDSZ.

Như vậy, tôi viết bài này bày tỏ lòng kính trọng đối với một đối thủ chính trị. Có lẽ bất ngờ, nhưng giá điều này là tự nhiên ở nước Hung thì hay biết mấy! Đồng thời, việc Kuncze Gábor từ giã tuyến đầu cũng là dịp để tôi trình bày một cách sáng tỏ sự khác nhau giữa hai con đường mà MDF và SZDSZ đã lựa chọn.

Rõ ràng là Diễn đàn Dân chủ Hungary và cá nhân tôi, từ những ngày đầu, đã có những cuộc tranh luận nảy lửa với Kuncze Gábor và đảng của ông. SZDSZ - nhất là trong thời nội các của [cố thủ tướng] Antall - nhiều khi áp dụng những phương tiện thô bạo trong đấu tranh chính trị. Những xúc phạm này đã khiến hai đảng - từng tham gia biến cố thay đổi thể chế [chính trị ở Hung]- xa rời nhau, mà hậu quả của nó là một đảng hậu Kádár và một đảng tân Kádár đã giành lại sự lãnh đạo trên chính trường Hung. Cả dân tộc ta đang phải chịu đựng điều đó.

Nhiều lần và trong nhiều chuyện, chúng tôi đã có sự bất đồng, những khác biệt căn bản - kể cả về nguyên tắc và hệ giá trị - cũng phân cách chúng tôi. Nhưng phải thừa nhận rằng, chúng tôi biết đến Kuncze Gábor như một tín đồ không gì lay chuyển nổi của những giá trị dân chủ và của nền đại nghị hợp hiến của thời thay đổi thể chế. Trong thời đại của chủ nghĩa dân túy này, điều đó ngày càng trở thành một giá trị đáng quý trọng.

Kuncze Gábor từ giã chức chủ tịch đảng - Ảnh: Szabó Bernadett (”Tự do Nhân dân”)

Tính cách và tài năng của vị chủ tịch vừa từ nhiệm gần như là không thể bù đắp nổi trên cương vị chủ tịch đảng SZDSZ. Thời nay, một đảng nhỏ khó có thể thu hút sự chú ý về mình, bởi lẽ bên cạnh sự bới móc nhau, dần dần chẳng còn ai để tâm đến những nguyên tắc nữa. Chúng ta buồn rầu nhìn lại chính trị thế kỷ XIX, thời ban đầu của sự phát triển đảng, khi những chính khách nước ta - trong những vụ việc cụ thể - có thể đứng về phe mà trái tim và trí óc họ mách bảo trong Quốc hội. Chúng tôi luôn ngầm đồng tình với Kuncze Gábor rằng, trong thời đại của các đảng lớn luôn suy nghĩ theo hướng đụng độ và đòi hỏi sự trung thành vô điều kiện, chỉ với việc đại diện trước sau như một những nguyên tắc, chúng ta mới có thể làm bùng lên ngọn lửa le lói của tinh thần dân chủ dân sự thực sự. Đối với những đảng nhỏ, mở ra hai con đường: hoặc núp sau một đảng lớn, hoặc chấp nhận mạo hiểm để giữ sự độc lập. MDF đã chọn con đường khó nhọc, còn SZDSZ chọn phương cách nhẹ nhàng hơn. Đã ba lần, Đảng Tự do để lỡ cơ hội để có sự độc lập trước MSZP. Còn MDF thì chỉ rõ: có thể theo con đường độc lập.

Bên cạnh tất cả những điều này, hiện tại, có lẽ SZDSZ là đảng duy nhất phản ứng những đề xuất của MDF không phải theo quán tính hay với giọng điệu ầm ĩ, và điều này rõ ràng là nhờ vào Kuncze Gábor. Dù có biết bao bất đồng quan điểm giữa chúng tôi, vẫn có những vấn đề cụ thể mà chúng tôi có quan điểm đồng nhất. Chính bởi vậy mà trong tương lai, chúng tôi tính đến sự ủng hộ của SZDSZ trong những đề xuất mang tính chuyên môn liên quan tới tầng lớp trung lưu, hy vọng SZDSZ sẽ là đồng minh của chúng tôi trong việc xóa bỏ thuế phạt, đưa vào sự đánh thuế một mức, tạo dựng nền kinh tế thị trường trung thực, thực hiện tư hữu hóa có lợi cho tầng lớp trung lưu và thiết lập Cục những bàn tay sạch.

Như vậy, tôi muốn chia tay ngài chủ tịch Kuncze Gábor với sự đảm bảo rằng Diễn đàn Dân chủ Hungary, về phần tôi, sẽ vẫn tiếp tục đại diện cho tinh thần tự do, cho những giá trị chung của chủ nghĩa bảo thủ và chủ nghĩa tự do.