Biểu tình phản đối tu chính Hiến pháp phi dân chủ - Ảnh: “Tin tức Hungary” (Magyar Nemzet)
Lời chỉ trích trên vang lên trong cuộc phỏng vấn do báo “Der Standard” (Áo) thực hiện, và được đăng trong số báo ra vào thứ Bảy tuần trước. “
Không được đùa giỡn với nhà nước pháp quyền! Hiến pháp không phải là trò chơi, mà có thể thay đổi vài tháng một lần” - bà Reding nhấn mạnh.
Ủy viên Viviane Reding nhắc lại, theo những điều khoản của Hiệp ước Lisbon, chức năng tư pháp của Ủy ban Châu Âu đã vượt qua các biên giới quốc gia và đây là một trong những lý do khiến phản ứng của EC tỏ ra cứng rắn hơn nhiều so với trước đây.
Bà Reding cũng cho hay, không phải chỉ với Hungary, Ủy ban Châu Âu mới nghiêm khắc như vậy. Năm ngoái, khi Tòa án Tối cao Romania hầu như bị tước mọi thẩm quyền, “
chúng tôi đã can thiệp và đã ngặn chặn được, không cho điều tồi tệ nhất xảy ra”.
Trong bài phỏng vấn, ủy viên Viviane Reding nhận định rằng tại Hungary, Hiến pháp bị xâm phạm một cách có hệ thống. Bộ luật cơ bản này bị sửa đổi 3-6 tháng một lần, bởi một Quốc hội mà liên minh cầm quyền chiếm hơn hai phần ba số ghế. Nhiều đạo luật bị Tòa bảo hiến (Tòa án Hiến pháp) coi là vi hiến đã được đưa thẳng vào Hiến pháp, nhằm lách luật.
Ủy ban Châu Âu hành động trên cơ sở luật pháp và thực tế, cơ quan này phân tích một cách tỉ mỉ xem tại một quốc gia, hệ thống tư pháp có hoạt động và có độc lập hay không. Điều này cũng ứng với lĩnh vực kinh tế. “
Bởi lẽ chúng tôi rút ra kết luận, nền tư pháp không được vận hành sẽ bóp nghẹt đầu tư. Nếu không có niềm tin, đầu tư sẽ giảm” - bà Reding kết luận.
Quan chức cao cấp này của Ủy ban Châu Âu nhắc lại việc vào năm 2012, trong một khoảng thời gian kỷ lục, EC đã tiến hành những thủ tục truy cứu Hungary vì nước này vi phạm các hiệp định, bổn phận đã cam kết với Châu Âu. Dưới áp lực của EC, chính phủ Hungary đã phải lùi bước trên một vài hồ sơ nổi cộm.
Trong năm nay, Ủy ban Châu Âu đã gửi ba lá thư cảnh cáo Hungary và giục chính quyền nước này phải sửa đổi những tu chính Hiến pháp. Bà Reding nhấn mạnh: EC cần thận trọng và mọi kết luận của Ủy ban phải thật vững chắc xét trên góc độ luật pháp để có thể đứng vững khi đưa ra trước Tòa án Châu Âu.
Giới sinh viên, học sinh Hungary biểu tình với khẩu hiệu “Hiến pháp không phải trò chơi” - Ảnh: nyugat.hu
Ủy viên tư pháp của EC cho rằng “
tất cả những gì mà chúng tôi làm đối với Hungary còn chưa đủ” và theo bà, cần có những công cụ hiệu quả hơn - ngoài những thủ tục truy cứu khi một quốc gia không thực hiện những bổn phận pháp luật đã cam với Châu Âu - để Ủy ban Châu Âu có thể xử lý tình huống.
Trả lời câu hỏi của tờ báo “Der Standard”, theo đó có thể gây áp lực chính trị với Hungary ở tầm cao nhất được không, bà Reding cho biết: cần có sự nhất trí của bốn phần năm các nước thành viên và sự phê chuẩn với hai phần ba số phiếu thuận của Nghị viện Châu Âu để xác nhận được rằng, có nguy cơ rõ ràng của sự vi phạm các giá trị cơ bản, căn cứ điều 7 Hiệp định cơ bản.
Trong trường hợp đó, Châu Âu có khai trừ hoặc thể tước quyền biểu quyết của quốc gia thành viên, cũng như có thể đưa ra những biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt khác. Theo bà Reding, cần những công cụ khác để EC có thể phản ứng với những động thái “nhẹ nhàng” hơn...
