Sổ tay: “QUÁN TÍNH” TRONG BIÊN TẬP

Thứ năm - 07/01/2010 13:49

(NCTG) Ở Việt Nam ngày xưa, khi nói về những tự do quá trớn của bọn “tư bản giẫy chết”, báo chí hay kể chuyện các chính khách, nhân vật nổi tiếng thường bị ném trứng thối, cá chua thối khi dân bất bình vì lý do gì đó.


Chuẩn bị trứng để ném vào đoàn người đồng tính tại Lễ hội Đồng tính Hungary


Có lẽ vì “quán tính” (thói quen) như vậy, nên trong một bản tin ngắn nọ, “Tiền Phong” đã để chú thích như sau: “Steve Ballmer bị ném trứng thối khi đang diễn thuyết”:

Thực ra, đọc cả bản tin thì không thấy chi tiết trứng bị ném đi là trứng thối. (Ngoài ra, xem bản gốc ở đây, thì biết thêm được là sao vị CEO của Microsoft lại bị ném trứng).

Thông thường, ở bên này, người dân khi cáu sườn cái gì, họ ra cửa hàng mua hộp trứng, cân cà chua rồi vác đi ném (xem minh họa ở trên). Chứ công sức đâu mà đi kiếm trứng thối, cà chua thối?

Tất nhiên, cái “quán tính” nói trên của người biên tập, trong trường hợp này, chỉ sai một tẹo mà không hề hấn gì lắm. Nhưng đôi khi, có thể nó gây rắc rối, và bức xúc vì sự thiếu chính xác.

Tỉ dụ, báo Việt Nam đưa bản tin về ông Viện trưởng Viện Kiểm sát Tối cao Hungary sang thăm ta. Tên ông ấy bị viết sai, dĩ nhiên, cái đó khó tránh (Hungary là nước “nhược tiểu”, so với ta, đông dân, hùng hậu). Nhưng “hay” một cái là trong bản tin, chữ “nhân dân” luôn được ghép vào chức danh của ông ấy: Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao!

Các bạn BTV ạ, từ lâu lắm rồi, bên này đã bỏ cái thói tục, là hễ nhắc đến cơ quan chính quyền là phải ghép từ “nhân dân” vô tội vạ vào đó!

Lại nhớ một chuyện rất lâu rồi, thời họa sĩ & nhà văn Khánh Trường còn làm chủ biên tạp chí “Hợp Lưu” bên Mỹ. Anh cho đăng một bài trò chuyện với “nhà văn quân đội” (VNCH) Vũ Huy Quang, người có tư tưởng chống... chống Cộng hơn ai hết.

Trong bản gốc bài trao đổi, Vũ Huy Quang nhiều lần nhắc đến việc anh không có thiện cảm với những người chống Cộng. Tuy nhiên, hẳn là số người này, khi đó (?), còn chiếm đa số bên Tiểu Sài Gòn, nên Khánh Trường đã “biên tập” lại cho nhẹ nhõm hơn: cứ ở đâu có cụm từ “chống Cộng”, anh thêm vào là “chống Cộng cực đoan” (cái này dễ, dùng chức năng Replace All trong Word).

Nhìn qua loa thì thấy sự biên tập ấy cũng mềm mại, ai dễ tính có thể chấp nhận ngay, nhưng Vũ Huy Quang thì không! Anh xạc cho Khánh Trường một trận vì tội “biên tập” mà bóp méo ấy, khiến ông chủ biên phải thanh minh đến tội, vì cái “quán tính” (thực ra là sự chủ tâm) chết tiệt kia.

Nhớ lại cái này cũng để tự nhủ mình (và các bạn BTV): lúc biên tập, cần đề phòng “quán tính”!

Trần Lê


 

Những tin mới hơn

 

Những tin cũ hơn