Bầu cử chính quyền địa phương 2019: BUDAPEST CÓ LÃNH ĐẠO MỚI

Đặc biệt, trong quá trình kiểm phiếu diễn ra vào tối hôm qua, 13-10-2019, Karácsony luôn dẫn trước Tarlós, và đây là bất ngờ lớn nhất của cuộc bầu cử chính quyền tự quản địa phương Hungary, được tổ chức 5 năm một lần vào tháng 10. Tại Budapest, các cử tri đã đi bỏ phiếu cho Thị trưởng Thủ đô, Quận trưởng và một Thành viên Hội đồng Đại diện thuộc đơn vị bầu cử nơi cử tri sinh sống.

Trong suốt chiến dịch tranh cử, Thị trưởng đương nhiệm Tarlós István luôn được coi là có tỷ lệ ủng hộ cao hơn hẳn ba đối thủ của mình và những thăm dò dư luận ở “phút 89” đều cho rằng ông sẽ chiến thắng. Cho dù, trong những giờ cuối, một số viện nghiên cứu chính trị có chỉ ra rằng, cuộc đấu giữa ông với Karácsony Gergely sẽ “căng”, thậm chí viện Publicus còn đoán rằng đây là hai đối thủ “ngang phân”.

Sinh năm 1975, Karácsony Gergely là dân biểu Quốc hội trong nhiệm kỳ 2010-2014, và là Quận trưởng đương nhiệm Quận 14 (Budapest) cho tới ngày hôm nay. Tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Budapest (ELTE) năm 2000 và có theo học để lấy bằng Tiến sĩ, chuyên ngành của ông là xã hội học và nghiên cứu chính trị, ông là thành viên của Hội Xã hội học Hungary và Hội Khoa học Chính trị Hungary.

Được biết đến như một chính khách trẻ trung, cởi mở và theo hướng Châu Âu, Karácsony Gergely từng là ứng viên Thủ tướng Hungary của liên minh Párbeszéd-MSZP trong cuộc bầu cử Quốc hội 2018. Chiến thắng của ông trước Tarlós István tuy bất ngờ, nhưng rất thuyết phục vì khá lâu trước khi kết quả chính thức được công bố, Thị trưởng đương nhiệm của Budapest đã gọi điện chúc mừng ông.

Karácsony Gergely là vị thị trưởng thứ ba của thủ đô Budapest kể từ khi Hungary thay đổi thể chế chính trị vào năm 1990, những người tiền nhiệm của ông là Demszky Gábor (1990-2010) và Tarlós István (2010-2019). Đáng nói là sau 9 năm, liên minh đối lập cũng chiếm được thế “thượng phong” trong Hội đồng Thành phố Budapest với tỷ lệ 18/15, và đây cũng là một bất ngờ không kém.

Bởi lẽ, trên tổng số 23 quận của thủ đô Budapest, phe đối lập chiến thắng toàn diện ở 14 quận (cả quận trưởng lẫn Hội đồng Đại diện đều thuộc về họ), thậm chí, trong 2 quận mà quận trưởng là thành viên phe cầm quyền hoặc là ứng viên độc lập do phe cầm quyền “chống lưng”, các đại diện của liên minh đối lập cũng chiếm đa số. Báo chí độc lập của Hungary gọi đây là “một cơn địa chấn”.

Phân tích của truyền thông Hung cho thấy, kỳ bầu cử chính quyền địa phương có một nét đặc thù, là cử tri thường gắn bó với cá nhân các vị lãnh đạo - nếu họ không bị bê bối gì trầm trọng - hơn là các lực lượng chính trị đứng sau, bởi lẽ các lãnh đạo đương nhiệm thường là làm việc hiệu quả hơn so với chính đảng của họ. Từ góc độ đó, việc phe cầm quyền để “mất” một số quận ở Budapest, là đáng ngạc nhiên.

 

Kết quả cuộc bầu cử hôm qua cho thấy rằng cho dù liên minh cầm quyền vẫn thắng lớn ở tầm quốc gia, nhưng sự ủng hộ dành cho họ đã thuyên giảm, cho thấy họ không phải là “bất khả chiến bại”. Ở Budapest, tại những quận có mức sống cao, được coi là “trí thức” ở phần Buda, phe cầm quyền thua đậm. FIDESZ-KDNP chỉ còn khá ở những quận phía ngoài, bị coi là còn kém “lịch thiệp”.

Với tỷ lệ đa số đồng minh trong Hội đồng Thành phố, Karácsony Gergely và các đồng sự của ông sẽ ít phải chịu áp lực hơn nhiều trước chính phủ là nơi duyệt các nguồn vốn đầu tư. Sự ủng hộ mạnh mẽ và trực tiếp của cư dân Budapest khiến ông có được vị thế tốt hơn hẳn khi cần đám phán với nội các trung ương, đứng đầu là Thủ tướng Orbán Viktor, thủ lĩnh liên minh cầm quyền.

Trong phát biểu đầu tiên vào hồi 11h đêm tối hôm qua, tân Thị trưởng Budapest Karácsony Gergely đã gọi chiến thắng của ông là “mang tính lịch sử”, và cho rằng đây không phải là chiến thắng chung của liên minh đối lập, mà là chiến thắng của cư dân Budapest, những người đã “chiến đấu để giành lại thành phố của họ từ cường quyền”. Ông cũng nói thêm, “tình yêu thương và sự hợp tác luôn chiến thắng hận thù”.

“Thực tế luôn chiến thắng sự dối trá”, tân thị trưởng nhấn mạnh, và giải thích: thực tế ở đây là điều mà cư dân cảm nhận được trong cuộc sống thường nhật của họ, nó không giống thứ “truyện tranh” mà đảng cầm quyền FIDESZ muốn dùng nó để che đậy đi thực tế đời thường. “Budapest sẽ xanh, và tự do”, Karácsony Gergely khẳng định, và nói rằng chiến thắng này sẽ khiến thủ đô được trở lại với Châu Âu.

Cám ơn người tiền nhiệm Tarlós István vì những đóng góp của ông trên vai trò thị trưởng, vị chính khách đối lập khẳng định: “Budapest sẽ là ngôi nhà chung của tất cả chúng ta, và tôi sẽ đại diện cho cả những ai không bỏ phiếu cho tôi (...). Nhiệm vụ của tôi là mang hòa bình tới thành phố đang căng thẳng này”, và nói rằng ông muốn bắt tay ngay vào công việc để thực hiện chương trình hành động của mình.

Kósa Lajos, một chính khách thượng đỉnh của đảng FIDESZ phụ trách chiến dịch tuyên truyền tranh cử chính quyền tự quản địa phương cho rằng có khoảng 90 ngàn công dân Châu Âu sinh sống tại Budapest, có đăng ký hộ khẩu tại đây và chính lá phiếu của họ đã khiến Karácsony Gergely chiến thắng. Bởi lẽ, “họ là những người ít quan tâm tới chính trị dân tộc, phần vì không phải người Hung, phần vì họ cũng không hiểu”.

Khoảng cách giữa hai đối thủ kình địch Karácsony Gergely và Tarlós István là 50 ngàn lá phiếu, và theo ông Kósa, nó xuất phát từ 90 ngàn cử tri quốc tịch Châu Âu này. Vị chính khách FIDESZ lập luận: các viện thăm dò dư luận không đánh giá đưọc hết yếu tố này vì không ai đi hỏi được cử tri ngoại quốc, không có những thăm dò bằng tiếng Anh và do đó, không ai tính đến được “yếu tố ngoại” mà ông nhắc tới ở trên.