Thành phố Lào Cai trong sương mù buổi sáng
Các khu dân cư nhìn là lạ khi thấy nhà nào cũng treo đèn lồng đỏ chót đã pha chút bụi đường, một bên đèn thì có chữ “
Kính chào quý khách”, bên kia thì có cái bản đồ ngoằn ngoèo không hiểu là hình thù gì với một hình tròn và vài hình lượn sóng.
Mọi năm có dịp lễ Tết thì treo cờ Tổ Quốc, năm nay lại đổi mới ghê.
- Sao tổ dân phố tổ chức treo đèn cho đẹp hả mẹ? - tôi hỏi.
Được lời như cởi tấm lòng, mẹ tôi cho một tràng:
- Ôi giời, các ông ấy họp,
bắt treo, chẳng hỏi ý kiến ai cả. Mẹ bảo là tôi không mua đèn mà đau chân không thể trèo lên mà treo được, các ông tự mua và tự treo thì làm. Thế rồi họ thuê mấy ông cửu vạn bắc thang đến treo đấy chứ, được vài hôm rồi bụi mù đen sì cho mà xem - mẹ tôi thở dài.
Ðèn lồng “kính chào quý khách”
Bà dì tôi đến chơi, nói oang oang:
- Nhà em nhất định không cho treo, đèn lồng thì phải treo chỗ cổ kính, đằng này toàn mái bằng, xây kiểu Tây lại đi treo đèn lồng, Tàu chẳng ra Tàu, Tây chẳng ra Tây, trông chẳng ra cái thể thống gì!
Thế là kết quả thì nhà treo nhà không, nhìn lổm nhổm, khó coi, chả ăn nhập vào đâu!
Mẹ tôi kể khi tổ dân phố, dân phòng họp, họ động viên bà con mua đèn lồng với giá khoảng 150 ngàn để trang trí phố xá nhân dịp tái lập tỉnh ngày 1-10. Dân thì không đồng tình, vì tự nhiên mất tiền mà chẳng thấy phố xá đẹp hơn, nhìn phản cảm hơn thì có, vì nhà treo cao, nhà treo thấp, nhà thụt, nhà thò. Thế là họ mang đèn treo trước cho được việc, tiền thì sẽ tìm cách thu sau. Mẹ tôi nói sẽ không nộp tiền xem họ làm được gì.
Treo thấp treo cao
Đi xa nhà đã lâu, tôi không nhớ chính xác ngày tách tỉnh Lào Cai và Yên Bái từ tỉnh Hoàng Liên Sơn (cũ) là ngày nào, nhưng mẹ tôi nhớ là vào 10-10-1991 (trùng ngày Giải phóng Thủ đô). Thế mà bây giờ lại kỷ niệm đúng ngày Quốc khánh Trung Quốc, lại treo đèn lồng khắp nơi giống hệt bên thị trấn Hà Khẩu bên kia sông Nậm Thi.
Người như mẹ tôi, dì tôi chẳng quan tâm gì đến chính trị hay Trường Sa, Hoàng Sa mà còn thấy khó chịu, đơn giản vì nó chẳng đẹp lên tí nào mà họ lại tốn tiền mua đèn, tốn điện bật đèn vào buổi tối thì đèn lồng mới sáng, và đơn giản là bao nhiêu năm chả ai treo đèn lồng, giờ tự nhiên lại treo là sao?
Mẹ tôi lại thở dài:
- Anh chị con đều là Đảng viên, nếu mẹ làm quá lên rồi ra Chi bộ họ lại làm khó dễ anh chị…
Nhuốm bụi...
Tôi cũng chẳng biết làm gì, thôi mong cho qua đợt kỷ niệm rồi tháo đèn xuống, chỉ tổ bụi bám vào thì còn treo đèn làm gì nữa.
