Người dân sẽ không quên!
Trong chính trị hay thể thao, không phải lúc nào công lý cũng được thực thi. Một vận động viên huyền thoại có thể thua trong trận đấu giành HCV Thế vận chỉ vì chấn thương. Tương tự như vậy, một chính trị gia mặc dù hơn hẳn đối thủ về trí tuệ và đạo đức, vẫn có thể thua trong cuộc đua vào ghế Tổng thống, trước đối thủ vừa ít kinh nghiệm, vừa có cái nhìn hạn hẹp.
Boris Nemtsov hơn hẳn các đấu thủ chính trị khác trong gần như tất cả mọi phương diện. Thử hỏi, liệu có nhà lãnh đạo nào, quan chức nào, trong chục năm gần đây, có thể so sánh với Nemtsov về trí tuệ, về khả năng nhanh nhạy bàn luận vấn đề không những rất cụ thể chi tiết, mà còn có khả năng khái quát, có cái nhìn rộng, với thứ tiếng Nga lịch lãm và tiếng Anh trôi chảy?
Trong chính phủ Nga hiện thời thiếu vắng những tài năng như Nemtsov. Trong mô hình chính trị dân chủ căn cứ vào số phiếu, tại địa phương và trên diện rộng cả nước, điểm quan trọng để thắng cử là phải tìm được sự đồng thuận của đông đảo cử tri thông qua lá phiếu bầu, cho dù cử tri là thương nhân hay chính trị gia, và không phải lúc nào trí tuệ cũng được đánh giá cao.
Nhưng Nemtsov đã rất xuất sắc, ông tìm được sự ủng hộ của cử tri. Ông là vị tỉnh trưởng tín nhiệm của tỉnh phố Nizhny Novgorod trong thời gian khó khăn khủng hoảng kinh tế thập kỷ 90, nhận được vài vạn phiếu bầu khi tranh cử ở Sochi và Yaroslavl.
Nemtsov nổi lên như một nhân cách trung thực trong chính trường. Trong những năm gần đây, nhà cầm quyền hiện tại cố gắng tìm mọi cách bôi nhọ ông. Nhưng họ đã không thành công, không thể triệt hạ uy tín của Nemtsov, đối thủ chính trị, người phản đối Tổng thống Vladimir Putin một cách gay gắt và kiên định nhất.
Rất nhiều quan chức chính phủ lợi dụng làm giàu trong những năm 90, nhưng Nemtsov không làm như vậy, mặc dù một nửa số năm đó ông nắm giữ những vị trí đầy quyền lực. Không những thế, Nemtsov còn là một chính khách nhất quán về đạo đức. Ông phản đối Chiến tranh Chechen trong thập niên 90, nghi ngờ cuộc trưng cầu dân ý về cuộc chiến tại Ukraine năm 2014.
Nemtsov thể hiện tính cách thật mạnh mẽ, khởi động lại sự nghiệp chính trị từ số không vào giữa những năm 2000. Khi phần lớn các chính khách có tên tuổi của thập kỷ 90 đã rời chính trường từ lâu, Nemtsov vẫn cống hiến sức lực của mình nhằm cải thiện điều kiện sống của dân, ông làm việc tại các cơ sở, những nơi ông cho là quan trọng nhất.
Nói như trên vẫn chưa đủ, mà còn phải mô tả thêm rằng Nemtsov là người đàn ông cao ráo, hình thể đẹp và phong cách hấp dẫn.
Ông đã từng là một ứng viên lý tưởng cho vị trí Tổng thống. Thực tế cho thấy, việc ông xuất sắc hơn các đối thủ khác trong mọi mặt vẫn không giúp ông chiến thắng, vì trong chính trường và nhiều lĩnh vực khác, khi cơ hội và may rủi quyết định kết quả, thì không có chỗ cho công lý.
Tuy nhiên, những gì xảy ra với Nemtsov không thể hủy diệt niềm tin vào công lý. Trong tất cả các chính trị gia 25 năm sau thời hậu Xô-viết, Nemtsov sẽ được tưởng nhớ, có lẽ còn hơn cả các chính khách khác.
Ngoài các nhà sử học, chỉ một vài người nhớ tên các tổng bí thư thời kỳ Andrei Sakharov (*) bị đày ải nội địa trong suốt những năm 80. Trên thực tế, số đông chẳng có thể nhớ tên bất cứ một nhân vật quan chức cao cấp nào.
Trong khi đó, cái tên Sakharov - người có vẻ như chỉ đạt được một chút rất ít ỏi trên bình diện chính trị - vẫn được ghi nhớ. Và cũng như Sakharov, chắc chắn tên tuổi Nemtsov sẽ còn mãi với thời gian!
Chùm ảnh về Boris Nemtsov:
(*) Viện sĩ Hàn lâm Andrei Sakharov (1921-1989), nhà vật lý Liên Xô, Giải Nobel Hòa bình 1975, nổi tiếng với các hoạt động xã hội và nhân quyền ở Liên Xô (cũ) từ cuối thập niên 60. Năm 1980, ông bị bắt giữ vày đày ải đến TP. Gorki (Nizhny Novgorod) và cách ly với thế giới bên ngoài vì những chỉ trích nhằm vào chính quyền Liên Xô, đặc biệt là sự phê phán hành vi can thiệp quân sự của Moscow vào Afghanistan.
Cùng Dmitri Likhachev (1906-1999), Andrei Sakharov được coi như gương mặt tiêu biểu của trí thức Nga, “lương tâm” Nga trong thế kỷ 20, dưới chế độ cộng sản ở nước này.
(**) Tác giả bài viết là nhà báo Konstantin Sonin, người giữ chuyên mục tại tờ báo “Vedomosti”, Giáo sư Kinh tế tại trường Kinh tế Cao cấp Moscow.
