Ảnh do nhân vật cung cấp
*
Đối với nhiều bạn trẻ hiếu học, có lẽ, săn tìm học bổng đã là chuyện khó, đạt được học bổng lại càng cam go hơn nữa. Vả lại, học bổng là gì? Có bao nhiêu loại học bổng? Muốn có học bổng dễ hay khó?
Những câu hỏi này chắc hẳn đã vang lên trong đầu chúng ta, những người đi mưu cầu kiến thức trong và ngoài nước, không biết bao nhiều lần. Sau khi trò chuyện với nhiều bạn sinh viên (SV) có những thắc mắc trên, cho tôi mạn phép trình bày một số vấn đề có liên quan tới những câu hỏi đó mà tôi được biết.
Trong những chia sẻ sau đây, tôi chỉ có thể dựa trên kinh nghiệm bản thân khi săn tìm gói học bổng cho mình. Thực chất, tôi không hề là người xuất chúng, cũng chẳng phải là một SV ưu tú hay nổi bật. Sau bao nhiêu thăng trầm với việc đem chuông đi đánh... để xin tiền ở xứ người, tôi có thể rút ra vài trải nghiệm chính như sau.
Các loai học bổng
Tôi xin chia học bổng ra thành 2 loại chính: học bổng không hoàn trả, và học bổng có điều kiện hoàn trả đi kèm. Ở loại học bổng không hoàn trả, hiếm khi nào chúng ta gặp được một gói bao trọn hết những năm học đại học. Nhưng ở loại học bổng có điều kiện hoàn trả, việc bao trọn gói những năm học đại học là hoàn toàn khả thi.
Có nhiều bạn trong chúng ta rất hăm hở với vấn đề săn học bổng, lao vào tìm kiếm để rồi thất vọng vì trong muôn vàn những website chỉ dẫn trên mạng, để có được gói học bổng mong muốn phù hợp với ngành nghề lựa chọn là cực kỳ khó khăn và gian khổ. Những bạn đó về sau có cảm giác ám ảnh và không còn ý chí để săn học bổng nữa.
Tuy vậy, cũng có không ít bạn không bao giờ chịu lùi bước cho tới khi tìm được gói học bổng mà mình mong đợi. Vậy thì câu hỏi lớn đặt ra là làm thế nào để chúng ta có thể săn được gói học bổng giá trị, phù hợp với ngành học một cách hiệu quả nhất?
Phải biết mình muốn gì?
Bạn phải thật sự muốn một gói học bổng điên cuồng tới mức bạn sẵn sàng làm mọi thứ để có được nó. Tôi nói ở đây là hằng giờ, ngày, tuần, tháng, thậm chí năm túc trực bên máy vi tính để săn tìm bất cứ gói nào có giá trị của thật nhiều trang hướng dẫn. Nhiều trang ở đây không dừng lại con số dưới 10.
Đây là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn rất cao. Bạn không thể nản chí, vì học bổng không tự nhiên mà có, thậm chí cũng không được quảng cáo rầm rộ. Bạn sẽ cảm thấy mình quay trở lại thời ấu thơ, chơi trò cút bắt. Nhưng lượt chơi của bạn sẽ khá mệt mỏi, khi cái đích mà mình rượt đuổi khá mơ hồ, thậm chí là mất hút nơi khơi xa.
Đầu tiên, bạn có thể vào google gõ từ tìm kiếm “
scholarships for international students”. Bước này có lẽ dễ dàng nhất, nhưng biết được trang nào là đúng đắn đòi hỏi sự chọn lọc rất cao.
Phải lên kế hoạch hành động
Bạn không thể đợi đến gần ngày vào học buổi đầu tiên trên giảng đường rồi mới lo lắng đi tìm kiếm nguồn tài trợ. Việc này không thể đạt được nếu bạn chỉ mới vào cuộc vài tháng trước nhập học. Gói học bổng nào cũng có một thời lượng nhất định để đăng ký tham dự và thủ tục giấy tờ nếu bạn may mắn trúng tuyển.
Nếu bạn biết rằng mình sẽ cần một gói học bổng học xa nhà trong tương lai, tốt hơn hết là bạn hãy lên kế hoạch cho chính bản thân khoảng 1-2 năm. Các học bổng do những tổ chức thế giới cấp, đa phần đều nhắm vào cái chân - thiện - mỹ trong con người bạn. Đã là quá lạc hậu nếu các bạn nghĩ rằng riêng chỉ điểm số cao ngất ngưởng trên học bạ sẽ bảo đảm các bạn có được phần lớn chiến thắng.
Giới trẻ hiện nay, đặc biệt là trên thế giới, cực kỳ năng động và việc chuyên tâm dùi mài kinh sử, phó mặc các hoạt động xã hội sẽ không hề giúp ích cho bạn đâu, cho dù điểm số của bạn có cao đến đâu đi chăng nữa.
Thế cho nên, ngoài việc học tập chính ở trường, các bạn nên hoạt động xã hội thật nhiều. Trước hết là bổ sung kiến thức sống cho chính mình, khiến mình lớn hơn, mở rộng nhân sinh quan của mình nhiều hơn. Và sau đó, việc săn tìm học bổng của các bạn phần nào đỡ phải nhọc nhằn hơn.
Kỹ năng viết luận
Bạn nghĩ rằng săn tìm học bổng đồng nghĩa với việc điền vào giấy tờ đăng ký theo mẫu có sẵn? Không đơn giản như vậy đâu. Bất cứ học bổng nào trên thế giới này đều ít nhất đòi hỏi bạn phải có một bài luận về bản thân mình, hay còn gọi là “
personal statement”.
Người Việt thường cho rằng nói về bản thân quá nhiều là phô trương, là “thùng rỗng kêu to”, là “chảnh chọe”. Nhưng đối với thế giới, nếu bạn không đủ tự tin để nói lên những ưu điểm của bản thân đối với người khác, thì làm sao bạn có thể là một trong những nhà lãnh đạo trẻ trong tương lai?
Thêm nữa, những tổ chức cấp phát các gói học bổng hấp dẫn đếu muốn nhận biết và tìm kiếm khả năng lãnh đạo của bạn. Nói đúng hơn, họ muốn thấy được rằng, sự đầu tư của họ vào một con người là không uổng phí.
Tôi đã làm sao để có được một bản tự luận tương đối khá? Tôi đã tìm kiếm những bản tự luận mẫu trên mạng, đọc ngấu nghiến các loại tiểu thuyết từ ướt át đến trinh thám và khoa học viễn tưởng. Tôi làm vậy hầu làm giàu khả năng viết lách của bản thân.
Mỗi ngày, tôi đều tự nghĩ mình có những ưu điểm nào cần thiết cho xã hội. Hay, mình có thể làm gì để cải thiện cuộc sống bằng những đóng góp nhỏ nhoi nhất. Tin tôi đi, việc này cần cũng không ít thời gian đâu vì nói đúng theo ngôn ngữ thời đại, các bạn phải bỏ ra không ít phút để có quyền tự kỷ một cách đúng đắn mỗi ngày, phải không nào?
Ngoài bản tự luận về bản thân, một số gói học bổng còn đòi hỏi chúng ta phải viết luận theo chủ đề. Việc này thì đòi hỏi các hoạt động xã hội để bạn có thể tích lũy được một số cách nhìn cuộc sống, vì đa số các chủ đề luận đều liên quan rất mật thiết với môi trường sống quanh chúng ta.
Các hội đồng chấm duyệt đều biết rằng một số bạn có tài luận bẩm sinh rất giỏi. Tuy nhiên, họ cũng rất tinh anh và đầy kinh nghiệm khi nhìn ra được sự khác biệt giữa luận theo kiểu sáo rỗng, sách vở và luận dựa trên kinh nghiệm sống thực tế. Đương nhiên họ chưa đòi hỏi bạn phải có kinh nghiệm dày dặn vì họ rất hiểu rằng thường đối tượng săn tìm đều ở tuổi đời còn rất trẻ.
Làm đơn xin việc
Tôi nêu vấn đề này lên nghe có vẻ... trật đường ray nhỉ? Xin thưa, không hề đâu các bạn à. Vì ngoài những bài luận ra, các bạn còn phải chuẩn bị một bản lý lịch những kinh nghiệm hoạt động của các bạn. Tôi nói một cách chung chung đó chính là CV hay
résumé.
Làm cách nào để có một bản lý lịch tương đối bắt mắt và ấn tượng? Các bạn hãy liệt kê theo thứ tự hoạt động gần nhất lên trên, hoạt động xa nhất ở dưới, đính kèm thời gian để chỉ rõ hoạt động của bạn là liên tục và không mệt mỏi. Việc nào bạn đóng góp nhiều, hoặc giữ những vị trí quan trọng được ưu tiên hàng đầu.
Không ai có thời gian để đọc hết trang này qua trang khác những việc bạn đã làm, trong khi mỗi việc thì bé như con kiến, và bạn viết chằng chịt chi chít. Thay vì giúp bạn gây ấn tượng, việc làm này sẽ làm cho bạn mất điểm trước hội đồng xét duyệt. Tốt nhất, theo tôi, các bạn nên chọn
MLA format (tiêu chuẩn viết luận của Mỹ) để làm bản CV.
Các bạn chớ lầm tưởng bản luận về bản thân lại mang hơi hướng của một CV thứ hai viết theo kiểu hành văn thay vì theo kiểu gạch đầu hàng. Nếu vậy thì các bạn lầm to.
Ở bản tự luận, hội đồng xét duyệt muốn nhìn rõ nhân sinh quan của các bạn, muốn nhìn thấy được các bạn đã học được gì qua những kinh nghiệm non nớt đầu đời ở xã hội, và các bạn có được ý thức về bản thân cao hay thấp. Những nhà lãnh đạo tiềm năng đều có nhận thức rất sâu sắc về chính con người họ.
Còn ở bản CV, họ tìm kiếm những sự kiện ngắn gọn, súc tích, những hoạt động với tên gọi hợp pháp. Đừng để bản thân mình bị lặp đi lặp lại trong quy trình săn tìm học bổng nhé!
Các bằng cấp lớn nhỏ
Có lẽ không có gì chứng tỏ khả năng tư duy và học thức của bạn thuyết phục bằng các bằng cấp - tôi nói ở đây là các bằng cấp quốc tế. Nếu bạn tìm kiếm các học bổng nước ngoài, việc đầu tiên mà bạn nên nghĩ đến là điểm cao trong các kỳ thi TOEFL, IELTS hoặc các bằng có giá trị tương tự.
Sau khi có được các bằng cấp này rồi, đừng vội tự hào cho dù bạn nằm trong top 99%, vì đây chỉ là bước cơ bản nhất trong những bước cơ bản. Bạn đi ra nước ngoài học, đương nhiên bạn cần ngôn ngữ chính gốc nếu không phải là tiếng Anh. Thậm chí, bạn cũng cần bắng tiếng Anh để gọi là... lận lưng, ngay cả khi bạn quyết định đi đến một nước, nơi tiếng Anh không phải là quốc ngữ.
Ngoài những bằng cấp chứng tỏ bạn có khả năng đọc nói hiểu viết và giao tiếp rành rọt, bạn còn phải trang bị thêm vài bằng cấp nữa. Nếu bạn đang tìm học bổng học đại học, các bằng SAT 1 và 2 của Mỹ, Pre-Uni Exam của Úc và New Zealand, v.v... sẽ là những hành trang tuyệt vời giúp bạn trở thành ứng viên nặng kí trong các cuộc săn. Và đương nhiên, điểm số cao (nằm trong top 90%) trên các bằng này sẽ rất được chú trọng.
Bất cứ các bằng cấp nào mà bạn sở hữu, dù to hay nhỏ, bạn cũng nên “trưng ra” cho hội đồng xét duyệt: từ nhỏ rí là những bằng công nhận hoàn tất khóa đào tạo, cho đến to như con voi là những bằng đại học, sau đại học. Hãy luôn luôn nhớ rằng những thành tích học tập nhiều vô số của bạn cộng với những thành tích hoạt động xã hội dày cộm nổi bật sẽ giúp chiến thắng đến gần với bạn hơn bao giờ hết!
Cho bản thân thật nhiều lựa chọn
Chăm bẵm và dốc toàn bộ sức công phá vào một gói học bổng béo bở nào đó mà bạn kiếm được trên mạng, theo tôi, là hoàn toàn thất sách. Cho dù bạn chuẩn bị đầy đủ và hoàn hảo tới đâu, bạn cũng sẽ không bao giờ học hết được chữ ngờ.
Cho nên, hãy tìm cho mình từ 10 đến 20 gói học bổng chất lượng và phù hợp nhất có thể. Tôi nói như vậy là rất ít so với con số mà tôi đã đăng ký dự thi đấy bạn ạ. Cho nên, thời gian và kế hoạch thích hợp sẽ là những thứ quý giá đối với bạn một khi bạn quyết định nhập cuộc chơi.
Đọc kỹ các điều kiện
Cho dù bạn có thèm khát một gói học bổng nào đó đến đâu, cũng phải cân nhắc đến mọi điều kiện được nêu ra.
Như tôi đã nói ở trên, những gói có điều kiện hoàn trả thực chất cho bạn mượn nợ không tính lãi đó thôi. Nên, những gói này thường có điều kiện kèm hoặc bạn phải làm việc theo chỉ định để trả nợ trong lượng thời gian định sẵn, hoặc trong quá trình được lãnh học bổng, nếu bạn chểnh mảng trong vấn đề học tập, sẽ có các biện pháp trừng phạt, v.v... Nếu là bạn, tôi sẽ phải suy nghĩ thật kỹ trước khi quyết định.
Có một điểm tế nhị nhưng tôi vẫn phải nói ra. Đó là đối với thế giới, chúng ta thuộc hàng các nước đang phát triển, một cách nói hay ho cho cái gọi là nước còn nghèo. Chúng ta có tự tôn dân tộc, nhưng chúng ta không phủ nhận một điều chắc như đinh đóng cột là tấm hộ chiếu màu xanh lá của chúng ta cũng ít nhiều gây cản trở trong việc được xét nhận các gói học bổng giá trị.
Tôi nói thể để gióng hồi chuông cảnh tỉnh với các bạn, vì đã có nhiều trường hợp, các bạn phải ngã ngửa khi biết rằng không phải mình không có khả năng, mà chỉ vì một lý do khách quan là mình mang hộ chiếu của một nước đang phát triển khiến cho việc nhận gói học bổng thất bại ê chề sau bao công sức.
Thật lòng, tôi cũng rất bức xúc vì việc này và đôi khi tôi ước rằng mình có thêm một quốc tịch nữa để chứng tỏ cho thể giới thấy người Việt Nam rất thông minh và xuất chúng. Nhưng điều đó thật là vĩ mô, vì thực tế tôi cũng gặp không ít khó khăn về mặt giấy tờ, lớn nhỏ đều có.
Cầu nguyện cho những điều tốt đẹp nhất
Điều này nghe có vẻ... dị thần quá nhỉ? Sau tất cả mọi cố gắng hết mức, có thể nói, nhiều bạn đã vượt hàng chục lần công lực của chính mình, thì mọi thứ dường như nghiêng về sự may mắn nhiều hơn.
Tôi nhận được phần học bổng giá trị chỉ vì tôi may mắn hơn cả chục ngàn các bài luận khác mà thôi. Tôi đã cầu nguyện trong vòng 3 tháng ròng kể từ ngày nộp mọi giấy tờ cần thiết. Tin tôi đi, nếu bạn cố gắng, mong mỏi và tin tưởng, các bạn sẽ được đền đáp.
Thế cho nên, dù bạn có theo bất kỳ tôn giáo nào, sau tất cả các quy trình chuẩn bị và đăng ký, hãy cứ cầu nguyện cho bản thân thành công mỹ mãn. Biết đâu rằng, Đấng Tối Cao sẽ nghe thấy niềm mong mỏi của bạn?
Lời kết
Trải qua nhiều khó khăn, phải thật sự thú nhận, tôi đã có những khoảng thời gian không hề vui vẻ để mong tìm cho mình một nguồn tài chính phục vụ cho ước mơ học ngành Y vốn gian nan. Đó là những khoảng thời gian mà tôi không hề muốn sống lại vì sự căng thẳng dạo đó có lúc đã làm cho tôi muốn nổ tung.
Tuy nhiên sự cố gắng kiên trì nào cũng không phải là dã tràng xe cát. Tôi đã mãnh liệt ước mơ, mãnh liệt tìm kiếm, và đã được thần May Mắn mỉm cười vào phút thứ 89. Nói vậy là để chia sẻ với các bạn một điều: đừng bao giờ nản chí vì không có thứ gì trên thế gian này tự động tới với mình cả, và đừng bao giờ nghĩ rằng mình đã thực sự dùng hết 100% công lực của mình rồi.
Bởi lẽ, một khi bạn nghĩ như vậy thì công lực bỏ ra thực sự chỉ bằng một nửa mà thôi. Lúc nào cũng hãy cố gắng vượt lên chính mình từ việc nhỏ nhặt nhất, bạn sẽ thành công trong một ngày nào đó không xa. Trên đời này, không ai cho không một thứ gì cả. Học bổng, dù hoàn trả hay không, đều có giá trị hiện kim.
Cho nên, để thỏa mãn các yêu cầu, trước hết, bạn phải biết cách tự làm nổi mình trong hàng chục, trăm nghìn ứng viên sáng giá. Bằng cách nào ư? Tích lũy mọi kinh nghiệm có thể cho bản thân từ trường lớp, sách vở đến đời sống xung quanh. Chỉ có như thế, học bổng sẽ đến với bạn một cách xứng đáng nhất.
Đây là những gì tôi đúc kết được một cách rất chủ quan qua sự trải nghiệm của chính bản thân mình. Mong nó giúp ích cho các bạn, những ai đã, đang và sẽ lao mình vào cuộc chiến săn học bổng.
Chúc các bạn may mắn và thành công!
(*) Một số website tham khảo:
- www.studentawards.com/
- www.scholarshipscanada.com/finance/article.asp?ID=1415&SectionID=9
- www.earthday.ca/scholarship/about.php
- www.rmhc.org/what-we-do/rmhc-u-s-scholarships/?gclid=CMy-i6fq4qcCFQ8t3wodxgju-Q
- www.usc.ca/public/csp/2/default.aspx
- www.schoolsincanada.com/University-Scholarships-For-International-Students.cfm
- www.internationalscholarships.com/
- www.isoa.org/list_scholarships.aspx
- www.scholar-guide.com/category/scholarships-by-country
