Câu chuyện xảy ra ngày 7-9-2010, khi Tổng thống Cộng hòa Hungary sang Vienna để gặp gỡ đại diện các tổ chức tôn giáo tiểu bang Burgenland. Tại vùng Hegyeshalom (biên giới Hungary - Áo), ông
Schmitt Pál dừng chân tại quán ăn Paprika để uống một ly cà phê, và gặp gỡ các nhân viên bảo vệ Áo, từ đó sẽ tháp tùng ông sang đất Áo.
Ở cửa ra vào của quán ăn, có rất nhiều thủ bút của những nhân vật nổi tiếng từng là thực khách tại đây, được cho vào khung trang trọng. Theo truyền thống địa phương, Tổng thống Schmitt Pál cũng cầm bút viết một dòng: “
Chặng đầu trong chuyến đi đầu trên cương vị tổng thống của tôi. Cám ơn. Schmitt Pál, ngày 7 tháng 9 năm 2010”.
Thủ bút của tổng thống được mạng tin hirszerzo.hu phát hiện và công bố. Một mạng tin khác là index.hu cũng đã xuống tận “hiện trường” và được quán ăn xác nhận đúng đó là thủ bút của ông Schmitt Pál trong chuyến công du tháng 9 năm ngoái của ông, đã được họ đóng khung và trang trí bằng ba màu của quốc kỳ Hungary đỏ - trắng - xanh.
Điều đáng nói là trong câu nói gồm 5 từ đó, đã có tới 2 lỗi chính tả (
álamfő, thay vì
államfő, và
álomás, thay vì
állomás) mà theo bình luận của mạng index.hu, nếu đây là bài kiểm tra của một học sinh tiểu học, thì hẳn “đương sự” sẽ bị trừng phạt nặng nề ngay lập tức!
Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất của chương trình mà ông Schmitt đề xướng trên cương vị Tổng thống Cộng hòa, là gìn giữ và nâng cao sự trong sạch của tiếng Hungary - ông thường xuyên lên tiếng khi cảm thấy ngôn ngữ Hungary bị “xuống cấp” trong thời gian gần đây. Ấy vậy mà, vị tổng thống luôn phải thanh minh một cách vô cùng khó xử vì thường xuyên phạm lỗi chính tả!
Tháng 11-2010, những đề xuất của Tổng thống cho bản Hiến pháp mới đang được soạn thảo bị phanh phui là đầy rẫy lỗi chính tả và các lỗi khác về ngữ nghĩa. Để thanh minh, Văn phòng Tổng thống Cộng hòa (KEH) phải ra một thông cáo, theo đó ông Schmitt Pál không hề được xem lại văn bản này trước khi một nhân viên “tự tiện” đưa lên trang chủ của Quốc hội Hungary!
Chuyện không dừng lại ở đó: Truyền hình Quốc gia Hungary và Chánh văn phòng phụ trách Các mối quan hệ Xã hội của KEH, ông Kiss Norbert còn phải khăng khăng khẳng định rằng, chính ông cũng không được kiểm tra văn bản đó trước khi nó được đưa lên mạng, và rằng nó chỉ hiện diện tại trang chủ Quốc hội Hungary trong vòng vài giờ, trong khi giới truyền thống chứng tỏ được là nó nằm đó nhiều tuần.
Đó là chưa kể đến chuyện, người phải chịu trách nhiệm về văn bản này không phải một nhân viên quèn vô danh, mà là Chánh văn phòng phụ trách các vấn đề Hiến pháp, Luật pháp và Hành chính của KEH, TS. Cservák Csaba!
Chưa đầy 3 tuần sau đó, bài chúc mừng năm mới do chính tay Tổng thống Schmitt Pál viết được đưa lên trang chủ của KEH, với 17 lỗi chính tả (trong đố, Quốc khánh Hungary cũng bị trích dẫn sai). Lần này, Chánh văn phòng Kiss Norbert đã lờ đi và không trả lời các câu hỏi cụ thể của báo giới, mà xoay sang nói rằng, ông “
rất vui mừng khi rốt cục, người Hungary đã quan tâm đến tiếng Hung và chính tả Hung”.
Ông Kiss Norbert còn nói thêm rằng, “
không chỉ chúng tôi, mà tất cả mọi người đều phải cố gắng khi dùng tiếng Hungary”, và rằng “
sai lầm khiến chúng tôi đi theo hướng tích cực”, “
chúng tôi ngẩng cao đầu và sẽ sửa chữa mọi lỗi lầm”, nhưng ông đến cùng tránh câu hỏi của người dẫn chương trình: tại sao một văn bản tồi tệ đến thế lại được đưa lên mạng.
