Xem Phần 1 của bài viết.
Thủ đô Ljubljana
Với dân số chỉ 280 nghìn người, thủ đô của Slovenia được mệnh danh là “
thành phố của tình yêu” (City of Love) vì đi tới đâu cũng có hình trái tim. Trên cây cầu nhỏ bắc qua sông ở trung tâm thành phố, hàng nghìn chiếc khóa tình yêu đủ mầu sắc hình dáng treo dọc hai bên thành cầu và móc vào những tượng gắn trên thành cầu. Chẳng biết những chiếc khóa đó có thật sự giữ lại được tình yêu hay không, nhưng cùng nhau đi thăm các thành phố đẹp chắc chắn là một trong những phương án hiệu quả.
Do chiều xuống ngại vào thăm bảo tàng trong thành cổ, chúng tôi chỉ đi dạo bên ngoài và ngồi dưới tán lá vàng ngắm thành phố. Hóa ra người dân quanh vùng cũng lên đây rất nhiều: người đọc sách, người vẽ, người nghe nhạc, người dắt chó đi chơi… ai cũng cố gắng tận hưởng nốt những tia nắng vàng cuối thu. Ngay cạnh chiếc cầu có bốn con rồng biểu tượng của thành phố, có một cái chợ ngoài trời, món thịt băm nướng được tẩm ướp rất ngon, ăn một phần lại phải cho lũ chim sẻ và bồ câu vây quanh một phần.
Khi thành phố lên đèn, các cặp trai gái dập dìu dắt nhau đi dạo dọc bờ sông. So với tỷ lệ thành phố, khu trung tâm khá rộng rãi, không có xe cộ được vào nên yên tĩnh sạch sẽ hơn hẳn trung tâm các thành phố khác. Có người ví Slovenia sạch như Thụy Sĩ quả không sai, Ljubljana được vinh danh “Thành phố xanh nhất Châu Âu năm 2016”.
Hang đá vôi Postojnska và Škocjanske
Đối với tôi, ấn tượng nhất trong chuyến đi Slovenia là khi chui xuống lòng hang đá vôi Postojnska. Nằm ở phía Nam gần với biên giới Ý, vùng núi Notranjska có hệ thống hang động tới hơn 8.000 cái và hiện nay vẫn đang phát hiện ra tiếp.
Hang Postojnska được đánh giá là hang đá vôi to đẹp nhất châu Âu. Với chiều dài gần 21 km và hơn 5 km được mở ra cho khách du lịch viếng thăm, hang Postojnska là hang đá vôi duy nhất trên thế giới có đường tầu điện thâm niên 140 tuổi đi bên trong, đươc bình bầu là hang đá vôi có chiếu ánh sáng đẹp nhất, đường đi thuận tiện nhất và đón nhiều khách tới nhất trên thế giới.
Một chi tiết khá thú vị là hang Postojnska được mắc điện trước cả thủ đô Ljubljana. Thật khó hiểu, có lẽ từ cách đây hơn 200 năm, hang đá vôi này đã là một địa điểm du lịch nổi tiếng, tất cả giới quý tộc, vua chúa, hoàng đế Châu Âu đều đã có mặt tại đây. Hiện nay theo thống kê đã có 36 triệu người từ 150 nước trên toàn thế giới tới thăm Postojnska.
Mặc dù lượng người rất đông, vé vào cửa tương đối đắt, nhưng có lẽ không thể chê trách gì được về khâu tổ chức. Tất cả các đoàn đều có hướng dẫn viên hay audioguide chỉ dẫn tỉ mỉ. Trung bình mỗi khách ở trong hang khoảng hai tiếng, vậy mà không có một phút giây nào có thể cảm thấy chán, hay mệt bởi cảnh tượng trong hang vượt quá nhiều trí tưởng tượng của con người.
Hang được hình thành từ hàng triệu năm trước khi sông Pivka gặp vùng núi đá vôi: cứ một trăm năm, nếu không bị can thiệp vào, nhũ đá vôi mới dài ra 1cm! Qua đó mới có thể nhẩm tính được độ tuổi của những khối đá khổng lồ trong hang. Tùy theo mật độ canxi hay sắt trong vùng núi nước chảy qua mà các nhũ có mầu sắc khác nhau: cái vàng óng, cái trắng tinh, cái đỏ rực… đủ các loại hình khối như hình tháp nghiêng Pisa, hình Chúa Jesus, hình mẹ ôm con, hình hàm cá mập…
Hai nhũ đá trở thành biểu tượng của Postojnska là cặp đôi “cô dâu chú rể” cao mấy chục mét đứng cạnh nhau: một bên mầu vàng đỏ, một bên trắng muốt trong một căn phòng đầy rèm nhũ óng ánh. Thiên nhiên thật khéo tạo lên những điều mà con người ta cũng khó hình dung ra nổi. Khi ra khỏi hang, cảm giác lâng lâng còn rất lâu cứ như Từ Thức lạc vào động tiên rồi về lại làng mình không nhận ra ai nữa.
Vé vào động Postojnska có bán kèm với vé vào thăm một lâu đài trong hang đá Predjama. Người thích lịch sử sẽ dừng tại đây lâu vì các truyền thuyết về chủ nhân lâu đài ly kỳ như Robin Hood. Tài tử Jackie Chan đã có lần chọn đây làm địa điểm quay phim và suýt bỏ mạng khi nhảy từ tường thành xuống vách đá dựng đứng. Xét về mặt nguyên lý hoạt động của lâu đài đá, chắc hơi giống hầm trong địa đạo Củ Chi bởi từ lâu đài có hàng chục đường ngầm trong lòng núi thông suốt từ vùng này sang vùng khác khiến các vua chúa Áo - Đức thời đó phải bó tay không thể nào tấn công nổi.
Nếu như hang Postojsnka tạo cho con người ta cảm giác đúng như vừa trên thiên đường trở về, thì hang Škocjanske cách đó không xa - được UNESCO công nhận Di sản Thế giới từ năm 1986 - mang lại cảm giác mạnh như thám hiểm dưới lòng đất. Hang Škocjanske hùng vĩ hơn, nhiều thác nước và sông Reka chẩy xiết hơn. Chỉ đường đi được thắp đèn, sâu 180 m dưới lòng đất và có chiếc cầu gỗ nổi tiếng bắc qua hai vách núi ở độ cao 41m.
Những người sợ độ cao không nên đi vào hang này bởi cảm giác chênh vênh giữa các sườn núi theo suốt cả tuyến đường đi. Dấu vết của đoàn thám hiểm vào hang với những dây chằng bậc thang tự tạo vẫn còn ở mọi nơi. Có điểm đánh dấu cách đây hơn 100 năm, có lần nước sông đã lên cao hàng chục mét ngập cả đường đi. Trong vài phút, cô hướng dẫn viên tắt hết đèn trong hang để trải nghiệm cảm giác tối hoàn toàn, chỉ nghe tiếng rì rầm của nước chảy trong hang đá. Chắc đã không ít người bỏ mạng khi khám phá hang này nên người Ý gọi hang là “Cổng địa ngục” (San Canziano)
Piran
Biển Slovenia chỉ dài vỏn vẹn 43 km. Phần lớn bãi biển sỏi, nước trong nhưng lại nhiều con sứa. Thành phố biển Piran mang đặc phong cách Ý với quảng trường tròn giữa trung tâm ngay sát bến cảng, nhà thờ trên núi và những mái nhà ngói đỏ. Chúng tôi thuê phòng tại một khách sạn tư nhân. Anh chủ nhà niềm nở, vui vẻ, đã đi du lịch nhiều nơi trên thế giới và đặc biệt rất thích các nước châu Á như Myanmar, Lào, Campuchia… Anh đã từng đến Việt Nam và hiện đang chat với một anh bạn ở Hạ Long.
Nếu đi bộ quanh thành phố Piran mất 30 phút, nhưng hai mẹ con tôi ra thuê xe đạp. Bà chủ nhà chẳng hỏi giấy tờ, cũng chẳng bắt đưa tiền đặt cọc, chọn cho chúng tôi hai cái xe nhỏ, lắp cả giỏ đựng đồ vào vì thấy tôi đeo túi máy ảnh. Bà ấy bảo đi một tiếng xong về cứ dựng xe trước cửa hàng, khóa lại vì lúc đó bà đóng cửa rồi. Phải nói thêm rằng trong thành phố Piran cấm xe du lịch, chỉ người dân sống ở đó mới được đi xe vào và cũng rất ít chỗ đỗ xe nên phóng xe đạp trên đường ven biển thật là sung sướng.
Piran chẳng có nhiều phố mua sắm hay cửa hàng bán đồ lưu niệm, chỉ có không khí biển trong sạch, thơm lừng mùi hoa cỏ đến nỗi một cô gái đi ngược lại cũng có thể nhận ra mùi nước hoa cô ấy dùng. Dãy nhà hàng dọc bờ biển nhỏ, nhiều nhà hàng cổ, phục vụ nói tiếng Anh và tiếng Ý, luôn nở nụ cười trên môi. Khách khứa cũng toàn mặc quần áo thể thao hay đi giầy đạp xe, ghé vào uống cốc capuchino nóng ngắm hải âu trên biển rồi lại đi.
Slovenia chẳng có món ăn nào đặc sản, nhưng chính xác với câu nói “muốn ăn đồ biển ngon phải đi ra biển”, nhà hàng hải sản rất tươi, tôm cua cá biển ngọt lừ, suất dành cho hai người bốn người ăn còn no căng bụng!
Mọi thứ ở Piran đều xinh xinh, chầm chậm, đủ tiện nghi để nghỉ ngơi ngắm cảnh, nhưng cũng lại không quá ồn ào đông đúc để phải chen chân nhau.
Người Hungary có câu tục ngữ: “Bé như hạt tiêu mà cay ra trò” (Kicsi a bors, de erős). Có lẽ rất đúng với Slovenia bởi đất nước nhỏ nhắn mà chứa đựng bao nhiêu cái đẹp của cả thiên nhiên lẫn con người.
Bài và ảnh: BS. Đặng Phương Lan, từ Budapest
