CUỐI CÙNG, NGUYÊN THỦ QUỐC GIA HUNGARY CŨNG QUA THĂM KYIV

Bà Novák Katalin đến thủ đô Ukraine theo lời mời của Tổng thống Volodimir Zelensky. Theo nguồn tin của mạng index.hu hôm qua, nguyên thủ quốc gia Hungary thoạt tiên đi máy bay qua Ba Lan, rồi từ đó đi tàu hỏa qua Ukraine. Tuy nhiên, trả lời báo chí, Văn phòng Tổng thống cho hay, họ không xác nhận và cũng không bác bỏ tin này, và hiện cũng chưa có thông tin về các chương trình của tổng thống.

Kể từ khi cuộc chiến xâm lược Ukraine diễn ra, đất nước bị chiến tranh tàn phá này đã được các thủ tướng Boris Johnson và Rishi Sunak của Vương quốc Anh, Tổng thống Emmanuel Macron của Pháp, Thủ tướng Olaf Scholz của Đức và Mario Draghi của Ý đến thăm. Trong một chuyến đi chung, các thủ tướng Mateusz Morawiecki (Ba Lan), Petr Fiala (Czech) và Janez Jansa (Slovenia) cũng đã tới Kyiv.

Bên cạnh đó, bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, cũng đã gặp Tổng thống Zelensky nhiều lần ở Kiev. Cho đến thời điểm này, chưa hề có chính trị gia hàng đầu nào của Hungary - tổng thống hay thủ tướng - đến thăm nước láng giềng: cuộc chiến đã diễn ra được 9 tháng, trong thời gian đó chỉ có hai bộ trưởng, một quốc vụ khanh và Tư lệnh Quân đội Hungary qua thăm chính thức Ukraine.

 

Tuần trước, trả lời câu hỏi của một ký giả, Bộ trưởng phụ trách Văn phòng Chính phủ Gulyás Gergely đã xác nhận rằng sẽ có một chuyến thăm cấp chính phủ tới Ukraine, nhưng vì lý do an ninh, ông không tiết lộ chi tiết về chuyến thăm đó. Trong cuộc họp báo chính phủ đó, ông Gulyás Gergely cũng cho biết: tương tự như thông lệ của các quốc gia khác, họ sẽ chỉ thông báo về chuyến thăm “về hậu”.

Chuyến thăm Kyiv của bà Novák Katalin diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa Hungary và Ukraine có nhiều căng thẳng, do Budapest bất đồng rất nhiều điểm với Brussels trên hồ sơ trừng phạt Moscow và ủng hộ Kyiv. Tuy nhiên vào ngày 24/4/2022, chính phủ Hungary đã ban bố một nghị định cam kết hỗ trợ tài chính cho Ukraine trong khuôn khổ nỗ lực tái thiết nước này với số tiền 187 triệu Euro.

Chính quyền Hungary coi khoản tiền này là phần của mình trong khoản tín dụng tổng cộng 18 tỷ Ero mà Liên Âu dự định sẽ đảm bảo cho Ukraine, nhưng Budapest muốn trao nó cho Kyiv trong khuôn khổ một thỏa thuận song phương, chứ không phải tín dụng chung của EU. Nghị định Chính phủ nói trên đã trao nhiệm vụ đàm phán và đảm bảo số tiền cho các bộ trưởng Szijjártó Péter và Varga Mihály.

 

Trái với quan điểm và hành động “lập lờ” của chính phủ Hungary, điều khiến Liên Âu coi nước này là “con ngựa gỗ thành Troy” của Nga ở Châu Âu, bà Novák Katalin đôi khi có những phát biểu được xem là gay gắt với Moscow. Chẳng hạn, trong bài diễn văn nhậm chức vào ngày 14/5/2022, bà đã tổng kết 10 điểm trong góc nhìn của Hungary trong “cuộc chiến xâm lược của Putin” mà nước này lên án.

“Hungary sẽ mãi mãi nói “không” với mọi nỗ lực khôi phục Liên bang Xô-viết”, “cuộc chiến này cũng chống lại người Hung yêu chuộng hòa bình, tôn trọng lẫn nhau, do đó Hungary yêu cầu điều tra và trừng phạt những tội ác chiến tranh”, “Hungary không trung lập, mà đứng về phía những nạn nhân vô tội và công lý”, “thực hiện những nghĩa vụ của mình với tư cách là đồng minh của EU và NATO”, bà nói.

Tổng thống Hungary còn nhấn mạnh trong phát biểu nhậm chức: “Hungary ủng hộ việc Ukraine gia nhập cộng đồng Liên Âu”. Tuy nhiên, không thấy tên bà trong “Tuyên bố chung của Tổng thống các nước thành viên NATO Trung và Đông Âu về nỗ lực của Nga nhằm sáp nhập bất hợp pháp các vùng lãnh thổ Ukraine” lên án việc Liên bang Nga sáp nhập 4 tỉnh của Ukraine vào đầu tháng 10/2022 vừa qua.

 

Dầu vậy, gần đây nhất, bà Novák Katalin cũng tham gia một tuyên bố, trong đó 11 tổng thống đã lên án các cuộc tấn công vào Ukraine ngày 10/10. Tuyên bố gọi việc Moscow đe dọa thế giới bằng vũ khí hạt nhân là không thể chấp nhận được, yêu cầu Nga lập tức ngừng tấn công các mục tiêu dân sự và khẳng định nỗ lực đưa những kẻ phải chịu trách nhiệm về các tội ác với thường dân ra trước công lý.

Một điều thú vị, Tổng thống Hungary qua Kyiv đúng vào ngày nước này tưởng nhớ 90 năm ngày khởi đầu Holomodor, tội ác diệt chủng chống lại dân tộc Ukraine của thể chế Xô-viết. Nạn đói kinh hoàng này được phát sinh một cách nhân tạo và mang tính khủng bố bởi chính quyền Xô-viết, được giới sử học cho là đã khiến từ 6,5-7 triệu cho đến 10 triệu người - trong số đó có 3 triệu trẻ em - bị thiệt mạng.