ROMANIA: SỰ TỰ TRỊ CỦA SẮC DÂN SZEKÉLY LÀ VI HIẾN!

Bản tin của Hãng Thông tấn Hungary MTI cho hay, vị nguyên thủ quốc gia Romania khẳng định, “tự trị là vi hiến”, và “không thể bàn bạc về điều này, ngay cả khi những tín đồ của sự tự trị trên cơ sở sắc tộc giờ đang “lên nước”, sau phiên họp toàn thể của Hội đồng Châu Âu”.

Ở đây, ông Traian Băsescu muốn nhắc tới một nghị quyết mà Hội đồng Châu Âu (EC, cơ quan chính trị cao nhất của EU) vừa thông qua, theo đó, EU lưu ý các quốc gia cần để tâm đến hiện trạng, cũng như, tôn trọng quyền lợi của những dân tộc, sắc tộc thiểu số.

Trong quá trình xem xét và bàn thảo để đi tới nghị quyết này, EC đã dựa trên một tờ trình về tình trạng và các quyền lợi của các dân tộc thiểu số, do dân biểu liên minh cầm quyền Hungary - ông Kalmár Ferenc András thực hiện. Đối với người gốc Hung ở nước ngoài, việc EC ủng hộ những hình thức tự trị là một sự kiện quan trọng.

Trở lại phát biểu của Tổng thống Traian Băsescu, ông nhấn mạnh Romania vẫn tiếp tục coi mình là một quốc gia thống nhất, “tất cả chúng ta đều là người Romania”, và như thế, bất cứ ai chủ trương tự trị là đã đi ngược lại nhà nước Romania.

Quan điểm của nguyên thủ quốc gia Romania là nhằm vào những nguyện vọng tự trị của vùng đất Székely Land (Székelyföld trong tiếng Hung), vốn thuộc Vương quốc Hungary và luôn là mảnh đất có ý nghĩa thiêng liêng trong lịch sử hơn 1.100 năm của nước này.


Thoạt tiên, Székely Land là quê hương của những người Székely, một sắc dân được coi là đã cùng người Hungary định cư và lập quốc tại vùng lòng chảo Carpathian (Kárpát) cách đây hơn một ngàn năm, và sau này đã được “đồng hóa” vào dân tộc Hung.

Trong lịch sử, người Székely và quê hương của họ đóng vai trò rất quan trọng - và do đó, luôn được ở vị trí đặc biệt - đối với Hungary. Là một dân tộc rất thiện chiến và từng là nòng cốt trong quân đội của Vương quốc Hungary, một thời gian rất dài họ đã được hưởng những ưu tiên, bổng lộc như giới quý tộc.

Cho đến thế kỷ 19, người Székely trong nhiều giai đoạn khác nhau được hưởng quyền tự quyết lãnh thổ và quy chế tự trị trong Vương quốc Hungary. Đầu thế kỷ 20, đã có những nỗ lực để thành lập một nước Cộng hòa Székely, nhưng rốt cục ý tưởng này đã không trở thành hiện thực.

Székely Land bị sáp nhập vĩnh viễn vào Romania trên cơ sở Hiệp định Hòa bình Paris, ký đầu năm 1947, phân định biên giới một số quốc gia trong vùng Đông - Trung Âu. Cho đến nay, tại một diện tích chừng 12.800km2 của mảnh đất này, tỉ lệ Hung kiều vẫn chiếm khoảng 75% trong số hơn 800 ngàn cư dân Székely Land.

Như thế, hiện tại, ở Châu Âu, Hung kiều tại Székely là cộng đồng thiểu số lớn nhất sống tập trung, mà không có quyền tự trị. Cho nên dễ hiểu là hơn nửa thế kỷ qua, với những mức độ khác nhau nên Hung kiều ở Székely Land vẫn luôn tìm cách đòi quy chế tự trị, thông qua những tổ chức đại diện quyền lợi cho họ.

Vấn đề tự trị của Székely Land được dấy lên mạnh mẽ vào tháng 10 năm ngoái với một cuộc biểu tình và tuần hành lớn mang tên “Cuộc Trường chinh của người Székely” với sự tham gia của 100-150 ngàn người, đòi quyền tự trị cho cộng đồng Hung kiều sinh sống tại đây.

Bài trả lời phỏng vấn của Tổng thống Romania được thực hiện đúng vào lúc xung đột quân sự ở Ukraine lên tới đỉnh điểm và vấn đề dân tộc đang được Liên bang Nga sử dụng một cách hữu hiệu để làm cớ can thiệp vào một quốc gia độc lập...