KHÓI ĐEN, KHÓI TRẮNG VÀ GIÁO HOÀNG MỚI

Ngày 28-2-2013, Đức Giáo hoàng Benedict XVI chính thức tuyên bố từ nhiệm. Hàng ngàn người đổ về quảng trường thánh Peter để nghe lời giã biệt của Giáo hoàng và vẫy tay chào lần cuối khi chiếc trực thăng đưa ông rời Vatican.

Tòa Thánh giờ đây lại phải gấp rút tìm ra vị Giáo hoàng mới trước lễ Phục sinh. Cơ mật viện Hồng y, bao gồm 116 Hồng y từ khắp các giáo phận trên thế giới sẽ tụ họp, dự kiến muộn nhất là ngày 11-3 để tiến hành công việc này. Một lần nữa, những tín đồ Công giáo sẽ lại hồi hộp quan sát và chờ đợi những làn khói bốc lên từ nhà nguyện Sistine, nơi diễn ra những kỳ bầu Giáo hoàng.

Khói trắng và khói đen trong các cuộc bầu chọn Giáo hoàng được sử dụng từ những năm 1870. Theo quy ước của Vatican từ nhiều thế kỷ qua, nếu khói bốc lên từ nhà nguyện Sistine màu đen nghĩa là cuộc bầu chọn vẫn đang tiếp diễn và chưa có kết quả. Trong khi đó, nếu là khói màu trắng, nghĩa là “chúng ta đã có Giáo hoàng mới”.

Truyền thống của việc báo hiệu bằng khói này xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Trước hết, để đảm bảo bí mật cho cuộc bỏ phiếu, tất cả các lá phiếu sẽ bị đốt sau khi kiểm. Bên cạnh đó, do các Hồng y trong Cơ mật viện Hồng y bị cách ly rất gắt gao với thế giới bên ngoài nên dùng khói là cách báo hiệu truyền thống đơn giản và nhanh nhất.

Tác giả John Allen viết trong cuốn “Conclave” (Mật hội) in năm 2002 rằng, Giáo hoàng Julius III là một người yêu thích nghệ thuật hội họa. Ông trị vì từ năm 1550 đến 1555 và là người đầu tiên ra lệnh thiết lập một bếp lò trong nhà nguyện Sistine để đốt phiếu bầu, vì ngài lo ngại khói có thể làm hỏng các bức bích họa, kiệt tác của Michael Angelo.


Trước đây, để tạo khói màu đen, người ta đốt những lá phiếu cùng với rơm ẩm và khói màu trắng thì đơn thuần chỉ là các lá phiếu. Tuy nhiên, năm 1958, một sự cố diễn ra khi khói từ nhà nguyện Sistine màu xám. Từ năm 1963, pháo sáng của quân đội Ý được sử dụng để tránh gây hiểu nhầm.

Năm 1978, người ta thí nghiệm cho một loại hóa chất để tạo màu cho khói nhưng một lần nữa, khói lại trở thành màu xám. Cuối cùng giáo dân phải chờ các thông báo của Đài Phát thanh Vatican để biết tin tức chính thức về Giáo hoàng. Có nguồn tin cho rằng, Đài này có thể biết được chính xác màu khói vì họ có một chiếc nút đặc biệt gắn trong nhà nguyện Sistine kể từ sau những rắc rối năm 1958. Tuy nhiên, Vatican chưa bao giờ bình luận về thông tin này.

Ngày nay, để rõ ràng hơn, cùng với màu khói trắng, chuông của Đại Vương cung Thánh đường Saint Peter sẽ rung khi có Giáo hoàng mới.

Có nhiều luồng ý kiến khác nhau về việc bầu chọn Giáo hoàng mới: tuổi Giáo hoàng nên trẻ hơn, Giáo hoàng nên là người Ý trở lại hay một Giáo hoàng từ Châu Phi, Mỹ La Tinh... Nhưng với nhiều tín đồ Công giáo, họ cũng sẽ yêu mến Giáo hoàng mới giống như đã từng gửi trọn niềm tin vào Đức Giáo hoàng Benedict XVI.

Và chắc chắn rằng họ sẽ tụ họp trước quảng trường thánh Peter để quan sát những làn khói từ nhà nguyện Sistine, để niềm vui vỡ òa khi reo hò “Fumata Bianca!” (khói trắng!).