SZIGET 2009: NGÀY HỘI LỚN CỦA ÂM NHẠC VÀ VĂN HÓA

Thường diễn ra chính thức trong vòng 1 tuần, nhưng Ban tổ chức ĐNH Sziget đưa ra hai khái niệm là “Ngày -1” và “Ngày 0”, để tổ chức những sự kiện âm nhạc và văn hóa đặc biệt được coi là “trước giờ xuất phát”.

Chẳng hạn, trong năm nay, “Ngày -1” của ĐNH Sziget là vào 10-8, với một concert lớn - rất ngoạn mục với kỹ thuật ánh sáng được đánh giá là “có một không hai” - của ban nhạc Hungary “Tankcsapda”, nhân kỷ niệm 20 năm thành lập của nhóm nhạc này. Còn “Ngày 0” được dành để đưa ra một thông điệp: hãy dùng âm nhạc để xóa nhòa những kỳ thị, phân biệt sắc tộc.

Sự chuyển mình của xã hội thông qua một festival

Lịch sử 17 năm của ĐNH Sziget cũng cho thấy phần nào sự chuyển mình của xã hội Hungary, từ một thể chế “tập trung dân chủ” mang tính độc đoán, sang mô hình một xã hội dân sự trong việc tổ chức và thưởng thức văn hóa.

Năm 1993, tức là 3 năm sau khi Hungary thay đổi thể chế chính trị, có 2 ca nhạc sĩ kiêm nhà tổ chức nhận thấy rằng sau khi mô hình các trại hè rất được ưa chuộng từ thời cộng sản chấm dứt, thanh niên Hungary cảm thấy thiếu vắng tới một hoạt động văn hóa và xã hội sâu rộng mà tại đó, họ có thể cùng nhau thưởng thức âm nhạc theo lối hippies, có thể “thể hiện mình” với những nhu cầu đột phá của giới trẻ.

Với "khẩu hiệu" "Cần một tuần bên nhau", ĐNH lần đầu tiên được tổ chức (khi ấy còn gọi bằng cái tên Đảo Sinh viên - Diáksziget) với 200 chương trình biểu diễn của các ban nhạc, 80 bộ phim được chiếu và 40 tác phẩm sân khấu, lập tức, đã gây tiếng vang lớn và thu hút 43 ngàn người đến dự.

Một năm sau (1994), nhân kỷ niệm 25 năm ĐNH Woodstock (Hoa Kỳ), Ban tổ chức Đảo Sinh viên đã mời được nhiều tên tuổi từng có mặt tại Woodstock trong khuôn khổ một chuỗi 350 chương trình tại 18 địa điểm, với tên gọi "Woodstock của Châu Âu" (Eurowoodstock).

Cho dù bị thất thu nặng, kỳ tổ chức lần đó đã được đánh giá là "Festival âm nhạc xuất sắc nhất thế giới". Từ thời điểm ấy, ĐNH Sziget không chỉ hoàn toàn chinh phục giới trẻ, mà còn thu hút được sự quan tâm và hỗ trợ của chính quyền Hungary về tài chính và tinh thần.

Đáng chú ý là trong kỳ ĐNH Sziget năm ngoái, BTC đã mở rộng chương trình sang nhiều bộ môn nghệ thuật khác, như kịch nghệ, vũ balett và vũ điệu đương đại, nghệ thuật trình diễn, nghệ thuật tạo hình và thi ca, múa rối, rối nước, nhạc cổ điển... - với sự trình diễn của các nhóm nghệ thuật nổi tiếng trong và ngoài nước. Lần đầu tiên, Nhà hát Múa rối Trung ương Việt Nam đã có mặt tại ĐNH 2008 với vở diễn mang tên "Hồn quê", có nội dung về đời sống nông thôn truyền thống Bắc Việt, được báo giới Hungary đánh giá cao.

Cũng trong nỗ lực để nâng tầm của sự kiện văn hóa lớn này, năm ngoái, hơn 10 bảo tàng viện lớn nhất của Budapest đã mang các bộ sưu tập của mình tới Đảo để phục vụ những "người ở đảo" với giá khuyến mại (giảm nửa giá). Những buổi đọc thơ, đọc sách dưới nền nhạc đệm cũng đã thu hút nhiều độc giả có nhu cầu giải trí "thanh tao" tại Đảo.

Sziget 2009: tiếp tục đổi mới và “nâng cấp”

Trong kỳ ĐNH lần thứ 17 năm nay, diễn ra chính thức từ ngày 12 tới 17-8-2009, đã có nhiều đổi mới được thông báo nhằm thu hút khán giả Hungaray và cả những người đến từ nhiều nước Châu Âu.

Bên cạnh sân khấu chính, từ nay trở đi sẽ chỉ dành cho các ngôi sao lớn của ngoại quốc, thêm một sân khấu lớn khác được dựng (mang tên thi hào Petőfi Sándor của Hungary) dành cho các ca sĩ và ban nhạc nổi tiếng của Hungary.

Một điểm mới khác của Sziget 2009 là sự hình thành của một khu mang tên Làng Hungary trên diện tích hơn 1 hec-ta, với sự hiện diện của những sản phẩm thủ công mỹ nghệ và ẩm thực Hungary trên nền ca vũ nhạc dân tộc, nhằm hướng khán giả vào những giá trị đồng quê truyền thống, đã ít nhiều bị mai một.

Ngoài ra, bắt đầu từ năm nay, hàng năm, BTC lựa chọn một vài sự kiện, vài quốc gia hoặc vùng lãnh thổ để coi là điểm nhấn khi tổ chức các chương trình. Năm nay, ĐNH Sziget lựa chọn các quốc gia như CHLB Đức, Nhật, Israel và vùng Catalonia (Tây Ban Nha) làm điểm nhấn. Chẳng hạn, phối hợp cùng ĐSQ Đức tại Hungary, một bức tường khổng lồ - mang tính chất một tác phẩm nghệ thuật tạo hình - sẽ được dựng tại đảo Sziget để kỷ niệm 20 năm ngày bức tường Berlin sụp đổ.

Bên cạnh đó, xét cho cùng, ĐNH Sziget vẫn phải là một ngày hội quy mô lớn về âm nhạc, với sự tham dự của 200 ca sĩ và ban nhạc ngoại quốc đến từ 41 quốc gia (trong số đó, có những miền đất xa xôi như Bờ biển Ngà, Mali, Senegal, Cuba, Nhật Bản…), cùng rất nhiều ngôi sao của nền âm nhạc Hungary.

Với 200-250 chương trình diễn ra hàng ngày tại 55 địa điểm trên đảo Sziget rộng 76 hec-ta, được xây dựng bởi 6 ngàn người trong vòng 15 ngày, BTC hy vọng rằng liên hoan âm nhạc Sziget năm nay sẽ xứng đáng là một "Woodstock của Phương Đông", nhân kỷ niệm 40 năm ĐNH huyền thoại diễn ra tại Hoa Kỳ năm 1969.