HUNGARY MỞ LẠI CỬA HIỆU VÀO NGÀY CHỦ NHẬT

Tuyên bố được một yếu nhân của phe cầm quyền, ông Rogán Antal đưa ra trong một cuộc họp báo, theo đó, chính phủ Hung luôn dự định sẽ đánh giá lại mọi sự một năm sau khi đạo luật được đưa vào thi hành. “Chúng tôi rút ra rằng cần đề xuất rút lại đạo luật. Chúng tôi nghĩ rằng, cần để một năm để có thể nhìn nhận rõ ràng trong vụ này”, ông Rogán nói.

Theo lời vị chính khách này, những mục tiêu của chính phủ đã trở thành hiện thực, việc cấm làm việc ngày Chủ nhật trong ngạch kinh doanh bán lẻ đã diễn ra, nhưng quyết định của chính quyền khiến xã hội bị chia rẽ. Do đó, nội các Hung đã đệ một dự luật cho phép làm việc vào Chủ nhật lên Quốc hội - dự luật này có thể được biểu quyết vào ngày mai.

Như thế, nếu được thông qua, các cửa hàng, cửa hiệu tại Hung có thể được mở lại ngay trong Chủ nhật tuần này, và mọi thứ trở lại trạng thái trước ngày 15-3 năm ngoái. “Những phân tích, những ý kiến là quan trọng, nhưng quan trọng nhất vẫn là người dân suy nghĩ như thế nào”, ông Rogán Antal biện bạch về quyết định mới nhất của chính phủ.

Như NCTG đã đưa tin, hôm 16-12-2014, Quốc hội Hungary - với đa số áp đảo thuộc phe cầm quyền - đã thông qua (với 119 phiếu thuận, 40 phiếu chống và 25 phiếu trắng) một dự luật do Đảng Dân chủ Thiên Chúa giáo (KDNP) đưa ra, và được sửa đổi ở nhiều điểm trong quá trình bàn thảo theo đề xuất của Liên đoàn Thanh niên Dân chủ (FIDESZ).

Các cửa hàng, cửa hiệu tại Hungary - trừ một số ngoại lệ - đã phải đóng cửa vào Chủ nhật hàng tuần, kể từ ngày 15-3 năm ngoái, trên tinh thần đạo luật thường được gọi bằng cái tên “Ngày Chủ nhật rảnh rỗi”, cho dù trước và sau đó, điều này đã gây nhiều tranh luận gay gắt, dai dẳng và bất bình sâu sắc trong công luận và trên chính trường Hungary.

Có thể nói, đây là quyết sách mang tính áp đặt, cưỡng bức trực tiếp nhất tới đời sống của cư dân Hung, mà liên minh cầm quyền cánh hữu đưa ra trong sáu năm qua. Nhiều người cảm thấy đời tư và tập quán của họ bị can thiệp một cách vô lối và thô bạo. Không phải ngẫu nhiên mà phe đối lập đã tìm cách dùng trưng cầu dân ý để tấn công đạo luật này.

Thứ Tư tuần trước, Tòa án Tối cao Hungary bất ngờ ra phán quyết chấp thuận câu hỏi trưng cầu dân ý của đảng đối lập Đảng Xã hội Hungary (MSZP) trong vấn đề đóng cửa hàng, cửa hiệu ngày Chủ nhật, đặt quyền quyết định trực tiếp vào tay các cử tri nếu MSZP thu được 200 ngàn chữ ký ủng hộ trong vòng bốn tháng tới, đủ để đưa vấn đề ra trưng cầu.

Các thăm dò và nhận định đều cho thấy, liên minh cầm quyền chắc chắn sẽ bại trận với quyết sách đóng cửa ngày Chủ nhật, nếu nó được đưa ra cho người dân quyết thông qua trưng cầu dân ý. Một thất bại như vậy, trong cảnh chính quyền Hung phải “bốn bề thọ địch” với những đòi hỏi của xã hội và cư dân, không phải là điều hay ho cho liên danh FIDESZ-KDNP.

 

Trong phát biểu với báo giới trưa nay, ông Rogán Antal cũng nhắc tới ý, chính quyền lùi bước để tránh những tốn kém nếu phải trưng cầu dân ý: theo ông, khoản chi phí có thể lên tới 5 tỷ Forint, đó là chưa kể các chi phí cho những chiến dịch chính trị. Đối với phe đối lập, sự lùi bước này chứng tỏ chính quyền tuy độc đoạn nhưng lại không dám đối mặt với ý dân.

Ông Nyakó István thuộc giới lãnh đạo MSZP khẳng định: “Vì nỗi lo sợ chính trị nếu bị thua cuộc trong một cuộc trưng cầu dân ý nên chính quyền đã phải trả lại quyền tự do mua bán ngày Chủ nhật cho người dân”. Ông Nyakó cũng nói thêm, đây là lần thứ hai chính quyền Orbán phải lùi bước trước dân: lần trước là khi nội các muốn thu thuế sử dụng mạng Internet.

Một dân biểu MSZP khác, bà Kunhalmi Ágnes thì viết trên mạng Facebook rằng đây là một “thành công”, và “đảng FIDESZ trong thực tế đã đầu hàng vô điều kiện”, khiến “nước Hung đi thêm được một bước về phía một quốc gia vận hành bình thường”. Bà cũng nói thêm, “hai năm nữa chúng ta hãy nhớ tới ngày này như khởi đầu của thất bại không cưỡng nổi của FIDESZ”.

Cựu thủ tướng Gyurcsány Ferenc, Chủ tịch đảng đối lập Liên minh Dân chủ cũng phấn khởi tuyên bố: “Họ muốn lẩn tránh, chỉ phải chịu một cái tát nhẹ thôi. Nhưng vẫn là cái tát. Và nặng hơn họ nghĩ. Bãi bỏ việc đóng cửa ngày Chủ nhật là chiến thắng lớn nhất của nước Hung dân chủ và phe đối lập trong vòng sáu năm qua. (...) Hy vọng sẽ còn những chiến thắng mới nữa”.

Việc chính phủ Hung ra luật tái cho phép bán hàng ngày Chủ nhật thật ra đã nằm trong những kịch bản mà truyền thông và giới bình luận Hung “tiên đoán” trong vài ngày qua. Bên cạnh đó, nội các Hung muốn tập trung cho vụ trưng cầu dân ý chống EU trong dự án nhận người tỵ nạn theo hạn ngạch, nên càng muốn tránh một thất bại trông thấy và không cần thiết đối với họ...