Cẩm nang biểu tình ở Hungary: KHÔNG GÌ DỄ HƠN! (1)

Tờ báo điện tử [index], dựa trên các đạo luật hiện hành, đã có bài về những gì mà một người muốn biểu tình cần biết, để có thể thực hiện một cách hữu hiệu và an toàn quyền tự do hội họp và thể hiện ý nguyện chính trị của mình.

*

Nếu hiện tại bạn không tìm ra một cuộc biểu tình nào phù hợp với "sở nguyện" của bạn, không có gì khó, bạn có thể tự tổ chức. Một trong những kết quả quan trọng nhất của chuỗi đàm phán Bàn tròn Đối lập của Hungary thời thay đổi thể chế (1989), là đạo luật số 3, năm 1989, về quyền (tự do) hội họp, tuyên bố rằng mọi công dân đều có quyền căn bản là tổ chức, duy trì và tự nguyện tham gia những cuộc hội họp, tuần hành và biểu tình hòa bình, và tại đó, họ đượ tự do bày tỏ ý kiến của mình. Nếu bạn muốn tổ chức biểu tình tại những nơi công cộng - phố phường, quảng trường, cầu cống... -, tối thiểu, bạn phải thông báo trước điều này cho bộ phận cảnh sát tại nơi bạn muốn "khởi sự". (Ở Budapest, cơ quan đó là Sở Cảnh sát Budapest BRFK).

* PHẢI THÔNG BÁO

Bạn phải nêu rõ: bạn dự định, sẽ bắt đầu biểu tình ở đâu, vào lúc nào, kéo dài đến bao giờ, kết thúc ở đâu. Bạn phải cho biết: mục đích biểu tình cũng như trình tự của các diễn giả và "tiết mục" trong đó. Rồi bạn cần cung cấp số điện thoại, địa chỉ của ban tổ chức.

Có thể bạn sẽ cảm thấy khó chịu nhất khi cảnh sát hỏi bạn, sẽ có bao người cùng bạn biểu tình? Không hề gì, bạn nói bao nhiêu cũng được, cố nhiên phải để tâm chút đỉnh đến "sức chứa" nơi bạn định "hành sự". Nếu số người tham gia ít hơn con số này thì cùng lắm, chỉ có Ban tổ chức là thất vọng. Còn nếu con số ấy gấp trăm lần số bạn thông báo cảnh sát, cũng không sao: dù chính quyền có thể bực dọc, song bạn có thể điềm nhiên mà viện cớ có một số nhóm "tự nhiên" đến dự biểu tình dù bạn không mời. Bởi lẽ, tham dự một cuộc biểu tình đang được tiến hành cũng là một quyền căn bản và không được xâm phạm của công dân mà ngay cả Ban tổ chức cũng không được hạn chế.

Mặc dù, về căn bản, Ban tổ chức phải lo giữ trật tự của cuộc biểu tình, nhưng đại diện của cảnh sát cũng có thể hiện diện trong hoạt động này, thậm chí, cảnh sát có bổn phận rõ ràng là đảm bảo quyền tự do hội họp hòa bình của cộng dân; do vậy, thông thường, bạn có thể yêu cầu cảnh sát tham gia giữ trật tự và phòng những phần tử kích động, khiêu khích trong đám đông.

Đoàn biểu tình có thể đi lại khá thoải mái với chút hạn chế nhỏ; theo luật định, cảnh sát có thể chặn một số nơi, không cho người và các phương tiện giao thông vào. Đây là nơi "không phận sự miễn vào", cảnh sát có quyền khuyên nhủ, hoặc dùng chút vũ lực để "tống khứ" ai lạc vào đó, cho dù vô phận sự...

* MỘT SỐ HẠN CHẾ

Theo đạo Luật Hội họp, cảnh sát có quyền cấm bất cứ một cuộc hội họp nào nếu thấy nó có thể ảnh hưởng trầm trọng đến hoạt động của các cơ quan dân cử và tòa án, hoặc nếu không thể bảo đảm được giao thông ở địa diểm dự định sẽ có biểu tình theo tuyến đường khác. Viện cớ này, chính quyền đã ngăn chặn không ít hoạt động hội họp. Do đó, nếu bạn muốn biểu tình, tốt nhất nên tìm nơi thoáng đãng.

Không được mang súng ống, thuốc nổ - hoặc bất cứ loại vũ khí có thể gây sát thương nào khác - đến các cuộc biểu tình. Bình thường, đây cũng là điều mà mộtcông dân tuân thủ luật pháp không làm: nếu bị cảnh sát bắt gặp, bạn có thể vào... nhà đá như bỡn!

Việc sử dụng những biểu tượng độc tài (thập ngoặc, huy hiệu SS, búa liềm, sao đỏ...) là tội hình sự, cho dù sự nguy hiểm đến xã hội của hành động đó - chẳng hạn trong một cuộc biểu tình tại quảng trường Kossuth - là không đáng kể. Cảnh sát cũng không mấy khi "sách nhiễu" bạn vì điều đó: cùng lắm, họ thường chỉ đề nghị bạn, qua các phương tiện truyền thông, rằng bạn nên khuyên đoàn biểu tình tránh sử dụng các biểu tượng kể trên. (Tờ [index] bình luận thêm: việc đeo những biểu tượng ấy, theo họ, chả hay ho, béo bở hoặc lợi lộc gì; tuy nhiên, đó là "sở thích cá nhân" của mỗi người).

(*) Theo những thông tin sơ bộ, giá trứng tại Hung hè sang năm có thể tăng lên 50 Ft, vậy muốn ném trứng "thả phanh", hẳn cũng tốn kém!