VÀI BẢN DỊCH THI PHẨM "RU" CỦA JÓZSEF ATTILA

Chiếc ghế kỷ niệm József Attila

Tôi xin được nêu ra đây những suy nghĩ của tôi về bài thơ này, mong được tất cả các bạn gần xa có nhiệt tình tham gia đợt dịch thơ Hungary do NCTG tổ chức cùng bàn luận, phân tích.
 
Nếu chúng ta đọc kỹ, phân tích ý tứ, cách đặt câu, sâu hơn nữa là về ngữ pháp và từ ngữ được dùng thì sẽ thấy tất cả đều được chia ở ngôi thứ 3, chủ ngữ không có (hay gọi là chủ ngữ ẩn). Như vậy không thể khẳng định được đây là lời của ai nói với ai? Nói là cô gái ru chàng trai hay ngược lại chàng trai ru cô gái, hoặc cô gái ru ở khổ thứ nhất, sang khổ thứ hai lại là lời của chàng trai cũng đều được. Hoặc giả nói đây là tình yêu nam nữ, tình yêu giữa con người với thiên nhiên, thậm chí chỉ đơn thuần là tình yêu của thiên nhiên với thiên nhiên thôi cũng vẫn đúng. Về từ ngữ, nhà thơ đã dùng một số từ có rất nhiều nghĩa, khiến cho người đọc hết sức bối rối trong khi chọn từ để dịch như: holott (cho dù, mặc dù, ở nơi…), földerül (dấy lên, vui lên, khám phá ra…), v.v…
 
Bài thơ ngắn gọn, cô đọng nhưng lại có ý nghĩa vô cùng rộng lớn. Người đọc có thể hiểu từ hướng này, hay từ hướng khác, và ở tâm trạng nào cũng có thể lý giải được. Tôi xin được đưa ra đây một số bản dịch mà tôi đã cố gắng viết theo những trạng thái của tình cảm, hoặc là giữa các đối tác tình cảm khác nhau.
 
1. Lời của chàng trai nói với cô gái theo như bản dịch "trung dung" của NCTG:
 
Ở nơi nàng hát ru tôi
Khóm lau, dòng nước nhẹ trôi theo lời
Trong xanh, tươi sáng bầu trời
Nụ hôn hồ nước nhẹ rời trôi theo
 
Mai sau có thể tình nàng
Dành cho người khác muộn màng tới nơi
Mong người ấy hãy ru hời
Như nàng từng đã hát lời ru tôi
 
2. Lời của cả hai người đối đáp nhau:

Khổ 1: Lời chàng trai nói với cô gái
Khổ 2: Lời cô gái

Ru tôi nàng hát ru hời
Mang tình dòng nước, bầu trời, khóm lau
Nụ hôn thắm của hồ ao
Bay theo trong tiếng ru sao nhẹ nhàng
 
Mai sau có thể tình chàng
Dành cho người khác nhẹ nhàng tới đây
Mong người ấy hãy ru chàng
Như tôi từng hát dịu dàng hôm nay
 
3. Tình yêu giữa con người với thiên nhiên:

Ở nơi có tiếng ru hời
Khóm lau, dòng nước, bầu trời trong xanh
Dường như trong tiếng ru lành
Có nụ hôn của ao thanh gửi vào
 
Có lẽ tình yêu thanh cao
Dành cho ai khác khi vào tới nơi
Mong người ấy hãy ru hời
Như thiên nhiên đã cất lời hát ru
 
4. Tình yêu giữa thiên nhiên với thiên nhiên:

Ở nơi mây hát ru hời
Mang tình dòng nước, bầu trời, khóm lau
Có nụ hôn của hồ ao
Cũng theo trong tiếng ru sao nhẹ nhàng
 
Có thể tình yêu mây ngàn
Dành cho gió núi khi tràn tới đây
Mong sao gió hãy ru mây
Như lời mây đã ru đầy núi sông
 
Ðó là những gì mà tôi đã suy nghĩ về bài thơ, cũng có thể sự hiểu biết của tôi còn chưa đủ. Rất mong nhận được lời phân tích của các bạn! Rất cảm ơn!