MUỐN VĂN MINH, PHẢI BỎ ĂN TRẦU?

Từ lâu lắm rồi tôi có nghe chuyện bà cụ người Việt ra nước ngoài ở với con cháu vẫn giữ thói quen ăn trầu làm có người nhìn thấy sợ chết khiếp, tưởng bà cụ ăn thịt sống (?).

Bà ngoại tôi ở nhà cũng nghiện ăn trầu lắm, cứ miếng bỏ ra là phải có miếng mới nhai tiếp, một ngày bao nhiêu miếng không đếm xuể. Có lần tò mò tôi cũng ăn thử, thấy cay cay nồng nồng, người ăn nghiện còn bỏ thuốc lào vào nhai cùng nên nghiện chả kém gì nghiện thuốc.

Chuyện ăn vào đương nhiên thì… kệ các cụ rồi, nhưng nhổ ra thì mới là phức tạp, ai có ý tứ hay nhà vườn rộng rãi thì không sao. Cô bạn tôi có hồi than thở rằng rất ngại mẹ chồng ra chơi, bà cụ nhai trầu suốt ngày rồi nhổ vào bồn toilet, trông sợ vì bẩn và mất mỹ quan.

Cứ tưởng chỉ có Việt Nam là nước duy nhất có phong tục này, hóa ra ở Miến Điện số người ăn trầu còn nhiều vô kể, mà đa phần là đàn ông nghèo, dân lao động ăn nhiều nhất, chứ đàn bà lại rất ít ăn. Từ thanh niên trai tráng cho đến ông già, từ lái xe taxi đến đạp xích-lô hay bán hàng rong ai nấy đều bỏm bẻm nhai trầu. Trầu ở đây phổ biến đến nỗi cứ trên vỉa hè thi thoảng lại có một hàng bán trầu, ô tô dừng đèn xanh đèn đỏ cũng có người bê mâm trầu ra bán ngay tại chỗ, cứ như là liền anh liền chị quan họ đi mời trầu vậy.
 
Tại Miến, bạn đừng cảm thấy ngạc nhiên khi đang đi taxi tự nhiên anh lái xe mở cửa và nhổ phì phì nước trầu ra đường rồi đi tiếp. Hay một thanh niên mặc longi (một kiểu váy quấn dài) đang đi trên đường lại hồn nhiên dừng lại để nhổ bã trầu. Quả thực công đoạn này của việc ăn trầu đã gây ra sự mất thẩm mỹ cho đường phố và cảnh quan tại đây. Bất cứ chỗ nào khu dân cư cũng thấy dấu vết của việc ăn trầu, trừ các tòa nhà sang trọng, khu khách sạn nhà hàng hay văn phòng công sở, khu mua sắm tiện nghi thì ít thấy chứ vỉa hè đường phố hay các góc tường cầu thang của các khu nhà bình dân thì đầy rẫy các dấu vết này, nhìn rất mất thẩm mỹ và mất vệ sinh như thế này:

 
Quan điểm cá nhân tôi, khi thấy ai nhai trầu tôi cũng cảm thấy gợn gợn vì vừa nhai vừa nói, mồm miệng đỏ toe toét cũng khó mà có cảm tình. Trừ các bà cụ già răng đen ở nhà thì nhìn đã quen mắt, chứ một anh thanh niên ăn mặc cũng hiện đại mà vẫn nhai trầu thì nhìn không có vừa mắt cho lắm. Ở đây, một số nơi họ có nội quy cấm ăn trầu, tránh tình trạng nhổ bừa bãi.

Đã là phong tục thì có bỏ được không? Ở Việt Nam thì đám cưới đám ma vẫn có tục lệ ăn trầu nhưng chỉ có người già là còn nhai, sau này các cụ “trăm tuổi” chả hiểu còn ai theo phong tục này nữa không? Còn nơi tôi ở, người trẻ vẫn còn nhai và nghiện nặng thế này thì bao giờ bỏ được? Đành rằng là món khoái khẩu nhưng chả nhẽ đến khi đất nước phát triển, chỗ nào cũng sạch sẽ sáng loáng, các anh nhai trầu này cũng giàu lên, mặc quần áo lịch sự mà vẫn ăn trầu và nhổ phì phì khắp nơi thế thì coi sao được nhỉ? (*)


(*) Tìm hiểu thêm thì còn có một số nước như Ấn Độ, Pakistan, Trung Quốc, Đài Bắc, Maldives và Papua New Guinea cũng có tục ăn trầu, ở Đài Loan còn có các cô gái ăn mặc sexy, còn được gọi là Betel Beauties (cô gái đẹp bán trầu?) ngồi sau cánh cửa bán trầu, nhìn thật là gợi cảm!