Nhịp Cầu Thế Giới Online

http://nhipcauthegioi.hu


JOE BIDEN GIÚP “VƯƠNG MIỆN THÁNH” CỦA HUNGARY ĐƯỢC HỒI HƯƠNG

(NCTG) “Vương miện Thiêng liêng” (Szent Korona), vật “quốc bảo” của Hungary đã được “hồi hương” cách đây tròn 43 năm, vào ngày 6-1-1978, với sự hỗ trợ của Thượng nghị sĩ (TNS) Joe Biden, người giờ trở thành Tổng thống đắc cử của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, theo bản tin của báo chí Hung.
TNS trẻ Joe Biden - thành viên Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ - và người vợ thứ hai đã có “tuần trăng mật” bên hồ Balaton, Hungary - Ảnh tư liệu
Nhật báo “Blikk” nhắc lại việc chiếc “Vương miện Thánh” - báu vật hàng đầu, đồng thời là biểu tượng nhà nước của Vương quốc Hungary - được nhóm canh giữ đưa sang Áo để “lánh nạn” vào cuối tháng 3-1945, khi Đệ nhị Thế chiến đã đến hồi kết, để tránh lọt vào tay Hồng quân Xô-viết.

Từ Áo, vương miện trôi nổi sang Augsburg và vào tay quân đội Mỹ. Cùng các thánh tích đăng quang khác của nền quân chủ Hungary, vương miện được giữ trong két sắt của ngân hàng Frankfurt, rồi sang Hoa Kỳ và từ năm 1953, được cất giữ cẩn mật tại căn cứ quân sự Fort Knox ở Kentucky.

Tại Hungary, từ năm 1946, nước này không còn tồn tại như một vương quốc, mà chuyển sang hình thái một nhà nước theo thể chế cộng hòa, rồi cộng sản. Trong vòng hơn 30 năm, Mỹ hoàn toàn không có ý trao trả lại cho Hungary, khi đó là thành viên phe cộng sản đối đầu trong “Chiến tranh lạnh”.
 
Trong vòng hơn 3 thập niên, “Vương miện Thiêng liêng” của Hungary bị “câu lưu” tại Mỹ - Ảnh: Varga Imre
Trong vòng hơn 3 thập niên, “Vương miện Thiêng liêng” của Hungary bị “câu lưu” tại Mỹ - Ảnh: Varga Imre

Tháng 8-1977, Joe Biden - khi đó là một thượng nghị sĩ trẻ mới “vào nghề”, làm việc tại văn phòng của hạ nghị sĩ gốc Hung Tom Lantos ở Washington - đã cùng vợ đến thăm Hungary để tìm hiểu vùng Đông - Trung Âu (công luận thường biết đến chuyến đi này như là “tuần trăng mật” của Joe Biden).

Trong một báo cáo trước Thượng viện sau chuyến công du, Joe Biden viết rằng điều quan trọng căn bản là quá trình hòa dịu phải được tiếp tục ở Hungary, bởi vì nó có thể quyết định số phận của toàn Châu Âu. Ông đã không sai: chỉ chưa đầy 11 năm sau, chủ nghĩa cộng sản đã sụp đổ ở nước Hung!

Riêng về số phận của “Vương miện Thiêng liêng”, John Ritch - Cố vấn Đối ngoại đi cùng Joe Biden trong chuyến qua Hungary - cho nhật báo “Blikk” biết: “Khi tôi và Joe Biden đến thăm Budapest, quyết định vẫn chưa được đưa ra, nhưng ý kiến của anh ấy có trọng lượng lớn trong vấn đề này.
 
Hơn 20 năm (1978-2000), vương miện được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia - Ảnh tư liệu
Hơn 20 năm (1978-2000), vương miện được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia - Ảnh tư liệu
 

Chúng tôi thấy rằng những thay đổi đáng kể đã diễn ra kể từ khi cuộc cách mạng 1956 bị đàn áp, và bầu không khí ở Hungary giờ đây đã tự do hơn rất nhiều”. John Ritch cũng nói rằng trong chuyến công du, TNS Joe Biden nhận ra rằng người Hung rất mong mỏi những “thánh tích quốc gia” của mình.

Với quyết định trao trả, chúng tôi đã cố gắng khích lệ những thay đổi tiếp tục”, John Ritch kết luận. Kết cục, Tổng thống Jimmy Carter đã cho phép “Vương miện Thánh” cùng các biểu tượng đăng quang được trở về với người dân, và đây cũng là sự ghi nhận nỗ lực hòa dịu của chính quyền Hung.

Ngày 6-1-1978, trong một buổi lễ tại Nhà Quốc hội, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Cyrus Vance đã trao lại Vương miện cho Chủ tịch Quốc hội Hungary Apró Antal với sự chứng kiến của nhiều nhân vật văn hóa nổi tiếng như nhà thơ Illyés Gyula, điêu khắc gia Varga Imre và nghệ sĩ dương cầm Kocsis Zoltán.

Sau hơn 20 năm được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia, từ năm 2000, “Vương miện Thiêng liêng” và các biểu tượng đăng quang được đưa về trụ sở Quốc hội Hungary. Còn TNS Joe Biden, sau 43 năm, trở thành tổng thống đắc cử sau một kỳ bầu cử sóng gió “có một không hai” trong lịch sử Hoa Kỳ!

Tác giả bài viết: Nguyễn Hoàng Linh