VÀI SUY NGHĨ QUANH CHUYỆN DONALD TRUMP BỊ “BỊT MIỆNG”
- Thứ bảy - 09/01/2021 15:30
- In ra
- Đóng cửa sổ này
(NCTG) “Cách hành xử “vô tiền khoáng hậu” của ông đã không ít lần gây sóng gió và rất dễ hiểu, là xã hội cần có phản ứng tự vệ. Tự Trump đã tạo ra kháng thể cho xã hội, để khi nhận biết những nguy cơ tiềm ẩn, hệ thống miễn dịch của xã hội ấy phải được kích hoạt, tạo miễn dịch đặc hiệu”.
Cuộc tranh luận của người Việt - mình chưa kịp xem “Tây” họ có những “khúc mắc” tương tự hay không? - xung quanh vấn đề các mạng Facebook và Twitter quyết định đình chỉ tài khoản của Tổng thống Mỹ Donald Trump, vĩnh viễn hoặc tạm thời, khiến mình nhớ lại một cuộc trao đổi trước đây với con gái, khi con còn học phổ thông.
Khi đó, đã 6 năm sau thời con từng “thủ vai” (phụ thôi) trong vở diễn “Trại súc vật” (Animal Farm) ở trường, vở này chung cuộc được giải nhất trong Hội diễn Toàn trường PTTH Radnóti (Budapest). Các bạn trẻ lớp con tự bàn bạc để viết kịch bản và dàn dựng từ tác phẩm cùng tên, hai bố còn từng rất khoái trá về vở kịch, chuyện này mình cũng đã kể.
Con cũng đã trải qua những buổi học, thảo luận về lịch sử, về các chủ nghĩa độc tài toàn trị (mà cộng sản và phát-xít vẫn được mặc định là thuộc “phạm trù” này), về các biến động chính trị và xã hội (mà di dân và tỵ nạn là đề tài con đã chọn để làm một “khóa luận” gì đó), và do đó hai bố con khá hay có dịp trò chuyện về những chủ đề này.
Như mình cũng đã từng thuật lại, không phải bao giờ mình cũng thuyết phục được con gái, mà xét cho cùng trao đổi hay ngay cả tranh luận mục đích tối hậu cũng không hẳn, không nhất thiết là để thuyết phục người đối diện “theo mình”. Mà là dịp để chính mình mở thêm tầm mắt qua những góc nhìn dị biệt, dù có thể rất “nghịch nhĩ” đi nữa.
Khi đó, đã 6 năm sau thời con từng “thủ vai” (phụ thôi) trong vở diễn “Trại súc vật” (Animal Farm) ở trường, vở này chung cuộc được giải nhất trong Hội diễn Toàn trường PTTH Radnóti (Budapest). Các bạn trẻ lớp con tự bàn bạc để viết kịch bản và dàn dựng từ tác phẩm cùng tên, hai bố còn từng rất khoái trá về vở kịch, chuyện này mình cũng đã kể.
Con cũng đã trải qua những buổi học, thảo luận về lịch sử, về các chủ nghĩa độc tài toàn trị (mà cộng sản và phát-xít vẫn được mặc định là thuộc “phạm trù” này), về các biến động chính trị và xã hội (mà di dân và tỵ nạn là đề tài con đã chọn để làm một “khóa luận” gì đó), và do đó hai bố con khá hay có dịp trò chuyện về những chủ đề này.
Như mình cũng đã từng thuật lại, không phải bao giờ mình cũng thuyết phục được con gái, mà xét cho cùng trao đổi hay ngay cả tranh luận mục đích tối hậu cũng không hẳn, không nhất thiết là để thuyết phục người đối diện “theo mình”. Mà là dịp để chính mình mở thêm tầm mắt qua những góc nhìn dị biệt, dù có thể rất “nghịch nhĩ” đi nữa.
Lần ấy, nói về nạn holocaust là chuyện mình tự coi là “sở trường”, “nằm lòng”, với sự tìm hiểu và quan điểm đã được “đóng đinh”, rằng đó đương nhiên là điều xấu, tệ hại, là tội ác diệt chủng, chống nhân loại, và do đó, việc phủ nhận nó là điều không thể chấp nhận, thậm chí có thể quy vào tội hình sự như tại một số quốc gia Châu Âu.
Nhưng con gái thì ngược lại và đây là điều mình thích ở con - người được thụ hưởng nền giáo dục khai phóng bên này, là con không coi bất cứ cái gì là đương nhiên, dù là bố nói ra đi nữa. Con cho đó là thuộc về quyền tự do biểu đạt, có lẽ giống như tại Mỹ, nơi mọi người vẫn viện dẫn Tu chính án số 1 để bênh vực quyền tự do ngôn luận.
Nhưng con gái thì ngược lại và đây là điều mình thích ở con - người được thụ hưởng nền giáo dục khai phóng bên này, là con không coi bất cứ cái gì là đương nhiên, dù là bố nói ra đi nữa. Con cho đó là thuộc về quyền tự do biểu đạt, có lẽ giống như tại Mỹ, nơi mọi người vẫn viện dẫn Tu chính án số 1 để bênh vực quyền tự do ngôn luận.
Đề tài ruột của mình đấy chứ, nhưng mình vẫn không khiến con đồng ý được, kể cả với những luận cứ ít nhiều mang tính áp đặt, như “mỗi một xã hội cần phải có những biện pháp để tự vệ, và cấm phủ nhận holocaust, cũng như cấm phủ nhận tội ác của CNCS ở Hung là một trong những biện pháp đó”, nghe chừng con không thuận!
Cuộc tranh luận được mở rộng đến những phát ngôn mang tính thù hận và kích động bạo lực (kể cả xách động chính trị kiểu “đào mồ chôn xyz...”, “bạo lực cách mạng”, “chuyên chính vô sản”...), và do đó cần cấm. Con gái có một lập luận mình thấy hay, là cái này thật ra rất chủ quan, dễ “quy chụp”, và nhìn chung cứ cấm đoán là không hay.
Theo con, sao không để “ai muốn nói gì mặc kệ họ, chả sao cả, phải biết suy nghĩ và tiếp nhận thông tin”, và ranh giới của khái niệm “nguy hại cho xã hội” cũng mong manh, có thể tùy thích. Tóm lại, cả bố và con đều ủng hộ tự do, những vẫn có khác biệt như thường trong một vấn đề rất kinh điển, chứ không lạ lẫm hay mới mẻ gì về lý thuyết!
Trở lại vụ các mạng xã hội “bịt miệng” Donald Trump, lập luận của hai bên ủng hộ và phản đối cũng đều rất “kinh điển”. Nói ra thì dài, và ngay cả một điều tưởng chừng đơn giản như các phát ngôn của vị tổng thứ 45 có mang tính chất “khích lệ” đám đông hay không đến giờ vẫn là đề tài tranh luận dài dài và có lẽ sẽ bất tận, không có hồi kết.
Cũng như, theo quan điểm của một luật sư Việt Nam có tiếng, tòa đâu đã có phán quyết mà “dám” bảo Trump có lỗi? Nhắc lại cuộc trao đổi với con gái, mình muốn nói rằng bất cứ sự kiện gì cũng có thể có nhiều góc nhìn, và thường là thực tế khiến người này hài lòng, thì đồng thời cũng làm kẻ khác “phát hỏa”, âu cũng là cuộc sống nó vậy.
Tuy nhiên, nếu mình là Trump, có lẽ các tweet của mình từ đầu chí cuối sẽ chỉ nhằm khuyên các “fan” nên bình tĩnh, tin tưởng vào thể chế dân chủ của Mỹ, vào bộ máy công quyền mà ông là người đứng đầu và là thủ lĩnh tối cao trong 4 năm qua, vào định chế pháp luật và cơ quan lập pháp tối cao, v.v... và nhất nhất chớ có bất cứ “manh động” gì...
Cuộc tranh luận được mở rộng đến những phát ngôn mang tính thù hận và kích động bạo lực (kể cả xách động chính trị kiểu “đào mồ chôn xyz...”, “bạo lực cách mạng”, “chuyên chính vô sản”...), và do đó cần cấm. Con gái có một lập luận mình thấy hay, là cái này thật ra rất chủ quan, dễ “quy chụp”, và nhìn chung cứ cấm đoán là không hay.
Theo con, sao không để “ai muốn nói gì mặc kệ họ, chả sao cả, phải biết suy nghĩ và tiếp nhận thông tin”, và ranh giới của khái niệm “nguy hại cho xã hội” cũng mong manh, có thể tùy thích. Tóm lại, cả bố và con đều ủng hộ tự do, những vẫn có khác biệt như thường trong một vấn đề rất kinh điển, chứ không lạ lẫm hay mới mẻ gì về lý thuyết!
Trở lại vụ các mạng xã hội “bịt miệng” Donald Trump, lập luận của hai bên ủng hộ và phản đối cũng đều rất “kinh điển”. Nói ra thì dài, và ngay cả một điều tưởng chừng đơn giản như các phát ngôn của vị tổng thứ 45 có mang tính chất “khích lệ” đám đông hay không đến giờ vẫn là đề tài tranh luận dài dài và có lẽ sẽ bất tận, không có hồi kết.
Cũng như, theo quan điểm của một luật sư Việt Nam có tiếng, tòa đâu đã có phán quyết mà “dám” bảo Trump có lỗi? Nhắc lại cuộc trao đổi với con gái, mình muốn nói rằng bất cứ sự kiện gì cũng có thể có nhiều góc nhìn, và thường là thực tế khiến người này hài lòng, thì đồng thời cũng làm kẻ khác “phát hỏa”, âu cũng là cuộc sống nó vậy.
Tuy nhiên, nếu mình là Trump, có lẽ các tweet của mình từ đầu chí cuối sẽ chỉ nhằm khuyên các “fan” nên bình tĩnh, tin tưởng vào thể chế dân chủ của Mỹ, vào bộ máy công quyền mà ông là người đứng đầu và là thủ lĩnh tối cao trong 4 năm qua, vào định chế pháp luật và cơ quan lập pháp tối cao, v.v... và nhất nhất chớ có bất cứ “manh động” gì...
Nếu vậy, dù có gì xảy ra, ông sẽ không lâm vào cảnh như thế này. Bài học “qua điền bất nạp lý” (qua ruộng dưa chớ cúi xuống chỉnh sửa giày dép) mọi chính khách đều phải biết, để phòng thân. Nhưng hẳn nhiên, Trump là người đặc biệt, bản tính doanh nhân “chơi đến cùng” khiến ông có thể cho phép mình khác hẳn giới chính trị “thổ tả”.
Cách hành xử “vô tiền khoáng hậu” của ông đã không ít lần gây sóng gió và rất dễ hiểu, là xã hội cần có phản ứng tự vệ. Tự Trump đã tạo ra kháng thể cho xã hội, để khi nhận biết những nguy cơ tiềm ẩn, hệ thống miễn dịch của xã hội ấy phải được kích hoạt, tạo miễn dịch đặc hiệu. Cơ chế này quá quen thuộc trong thời dịch bệnh hiện tại!
Rốt cục, phải chăng chính Trump đã rơi vào cái vòng lẩn quẩn do ông gây ra? Như thế, hậu quả xảy ra với ông, âu cũng là điều có thể hiểu và có lẽ, vị tổng thống cùng những người hâm mộ cần chấp nhận như một hậu quả nhỡn tiền...