HUNGARY THÀNH LẬP GIẢI THƯỞNG NHÀ NƯỚC MÁTÉ PÉTER

Giải thưởng do Bộ trưởng Bộ Các nguồn Nhân lực Quốc gia Hungary, ông Balog Zoltán sáng lập, với mục đích công nhận và trân trọng tài năng và cống hiến của những ca sĩ xuất sắc mà người dân vẫn nghe hàng ngày, bởi lẽ, trước nay nghệ sĩ nhạc nhẹ rất ít được các giải thưởng tầm quốc gia.

Theo thông báo của vị bộ trưởng trong cuộc họp báo hôm thứ Năm 15-2 tại Budapest, hàng năm, sẽ có ba nghệ sĩ được trao giải này, và một thông tư của Bộ cho phép những người sở hữu Giải Máté Péter có thể được nhận các danh hiệu cao quý như Nghệ sĩ Ưu tú hoặc Nghệ sĩ Xuất chúng.

Về tầm giá trị, được biết Giải Máté Péter tương đương các giải thưởng lớn khác trong nghệ thuật như Giải Erkel Ferenc hoặc Giải Liszt Ferenc và trong năm nay, giải này sẽ được trao vào ngày 13-3 tới. Đi kèm giải sẽ là khoản tiền 1,16 triệu Forint và khoản hỗ trợ hưu trí (từ Viện Nghệ thuật Hungary).

Với sự xuất hiện của giải thưởng mới này, các nghệ sĩ nhạc nhẹ và nhạc Jazz sẽ không còn nằm trong “tầm ngắm” của Giải Liszt Ferenc, để giải thưởng mang tên danh cầm vĩ đại nhất trong lịch sử, nhà soạn nhạc hàng đầu thuộc trường phái Lãng mạn Liszt Ferenc sẽ chỉ dành cho nhạc cổ điển.

Ca - nhạc sĩ Máté Péter sinh năm 1947 tại Budapest, học nhạc từ năm 6 tuổi, có bản nhạc thu âm đầu tiên trên sóng phát thanh năm 1967 “Anh đợi, em tới chưa?” (Úgy várom jössz-e már), năm 1973 được giải nhất cuộc thi nhạc nhẹ “Made in Hungary” với ca khúc “Lá vàng rơi” (Hull az elsárgult levél).

Thập niên 70, Máté Péter giành giải trong nhiều cuộc thi âm nhạc tại Liên Xô, Hy Lạp và Ireland, và bài hát nổi tiếng nhất của ông “Anh ra đi” (Elmegyek) được biết đến trên thế giới qua bản cover của một số ca sĩ quốc tế, trong đó có nữ danh ca Pháp Sylvie Vartan (tựa đề Pháp là “Nicolas”).

Trong đời, Máté Péter đã viết hai vở nhạc kịch, cho ra 6 đĩa nhạc và khoảng 150 ca khúc. Ông ra đi năm 1984 vì nhồi máu cơ tim khi mới 37 tuổi, để lại một di sản đáng nể với rất nhiều bài hát tới giờ vẫn được ưa chuộng và được giới trẻ hát lại, được nhiều thế hệ du học sinh Việt Nam tại Hung “thuộc nằm lòng”.

 

Trong đó, có những bản tình ca đẹp nhất của nền nhạc nhẹ Hungary như “Có em đứng ở cuối đường” (Ott állsz az út végén), “Hãy đợi anh” (Kell, hogy várj), “Có một thời...” (Egyszer véget ér), “Gần như là tình yêu” (Ez majdnem szerelem volt), “Một mảnh từ trái tim tôi” (Egy darabot a szívemből)...

Bên cạnh đó, ông cũng được ưa thích với nhiều tác phẩm về tình bạn, về ý nghĩa cuộc đời... như “Vì thế có những người bạn tốt” (Azért vannak a jó barátok), “Tổ quốc tôi” (Hazám) (**), hay “Sống làm sao thiếu âm nhạc?” (Zene nélkül mit érek én) với phần ca từ được đánh giá là đẹp và giàu cảm xúc.

Máté Péter được coi là “sinh nhầm thế kỷ”, khi tại nước Hungary cộng sản còn chưa có khái niệm “ngôi sao” và sinh thời, ông không nhận được sự thừa nhận như những nghệ sĩ tài ba cùng tầm với ông tại các quốc gia Phương Tây. Đó là điều khiến ông lao vào rượu chè và vòng tay phụ nữ...

Máté Péter thực sự là một thần đồng trong nền nhạc nhẹ Hungary với khả năng sáng tác và hát, cũng như chơi được nhiều nhạc cụ với tài hòa âm phối khí xuất sắc. Giải thưởng quốc gia mang tên ông, “Elvis của Hung”, cũng là một sự tưởng thưởng muộn mằn cho tài ba của người nghệ sĩ...

Ghi chú​:

(*) Ca khúc này đã được đặt lời Việt và gần một chục thứ tiếng khác.

(**) Trong kỳ bầu cử Quốc hội năm 2014, Liên minh đối lập Hungary (gồm 5 chính đảng cánh tả, trong đó đảng đối lập lớn nhất Đảng Xã hội Hungary MSZP) đã chọn bài hát này làm ca khúc chính thức trong chiến dịch tranh cử của họ, vì ca từ rất đẹp, cảm động và chứa đựng tình cảm ái quốc rất sâu sắc của tác phẩm.