29-9-2016: GOOGLE TƯỞNG NHỚ NGƯỜI PHÁT MINH RA BÚT BI
- Thứ sáu - 30/09/2016 18:39
- In ra
- Đóng cửa sổ này
(NCTG) Đó là ông Bíró László József, nhà phát minh và sáng chế người Hungary, tác giả của hơn hai mươi phát minh mà cho tới nay, bút bi - dụng cụ cơ bản dùng để viết trong thời hiện đại - vẫn là cái khiến người đời nhớ tới ông nhất.
Bíró László József sinh ngày 29-9-1899 tại Budapest, mất ngày 24-10-1985 tại Buenos Aires (Argentina), còn được biết đến với cái tên theo tiếng Tây Ban Nha là Ladislao José Biro, vốn là một nhà văn, họa sĩ, sinh ra và trưởng thành trong một gia đình gốc Do Thái.
Trong đời, ngoài bút bi, ông đã có hơn hai mươi phát sinh quan trọng khác, tuy đương thời ít được đưa vào thực hiện nhưng đã để lại dấu ấn và ảnh hưởng tới nhiều thế hệ các nhà phát minh, sáng chế và về sau đã được ứng dụng trong đời sống và khoa học.
Có thể kể đến ở đây bút mực (1928), máy giặt hơi nước (1930), cần sang số tự động (1932), thiết bị chuyển sóng điện từ (1936), thiết bị nhiệt (1941), lăn nách (1945-1954), v.v... Trong số đó, từ cuối thập niên 30, đa số các phát minh được ông đăng ký bản quyền ở nước ngoài.
Phát minh bút bi ra đời trong quá trình Bíró László làm phóng viên: ông nhận ra rằng trái với loại mực loãng cho bút máy, mực dùng để in báo khô rất nhanh và không làm cho giấy bị nhòe. Tuy nhiên, thử dùng loại mực đó cho bút máy thì không ổn vì mực để in báo quá sệt.
Trong đời, ngoài bút bi, ông đã có hơn hai mươi phát sinh quan trọng khác, tuy đương thời ít được đưa vào thực hiện nhưng đã để lại dấu ấn và ảnh hưởng tới nhiều thế hệ các nhà phát minh, sáng chế và về sau đã được ứng dụng trong đời sống và khoa học.
Có thể kể đến ở đây bút mực (1928), máy giặt hơi nước (1930), cần sang số tự động (1932), thiết bị chuyển sóng điện từ (1936), thiết bị nhiệt (1941), lăn nách (1945-1954), v.v... Trong số đó, từ cuối thập niên 30, đa số các phát minh được ông đăng ký bản quyền ở nước ngoài.
Phát minh bút bi ra đời trong quá trình Bíró László làm phóng viên: ông nhận ra rằng trái với loại mực loãng cho bút máy, mực dùng để in báo khô rất nhanh và không làm cho giấy bị nhòe. Tuy nhiên, thử dùng loại mực đó cho bút máy thì không ổn vì mực để in báo quá sệt.
Để giải quyết “nan đề” đó, Bíró đã phát triển một loại mũi bút có một viên bi có thể xoay để lăn mực từ ống chứa mực lên giấy. Loại bút bi sơ khai này được ông đăng ký tại Tòa Phát minh Hoàng gia Hungary vào ngày 25-4-1938, với tên “bút bơm mực”.
Không ngừng tìm phát triển và hoàn thiện hóa sản phẩm, những thử nghiệm để sản xuất hàng loạt loại bút bi mới mẻ này được Bíró thực hiện ở nước ngoài (Pháp, Argentina), bởi lẽ vào năm 1938, tại Hungary đã khởi đầu chính sách phân biệt đối xử và kỳ thị đối với sắc dân Do Thái.
Thú vị là, sau khi di cư sang Paris, một người bạn Argentina - Agustín Pedro Justo - mà Bíró đã quen biết trước đó ở ngoại quốc, đã khuyên ông nên sang định cư tại Argentina. Chỉ khi đệ đơn xin giấy phép nhập cảnh quê hương mới, Bíró mới biết rằng, Justo chính là Tổng thống Argentina.
Ngày 10-6-1943, Bíró đăng ký thành công phát minh của mình - chiếc bút bi hoàn thiện - tại Argentina. Kể từ đó, cả thế giới biết đến cây bút bi mang tên ông - Biropen -, và chính phủ Anh cũng mua lại bản quyền sản phẩm này để dùng trong Không quân Hoàng gia Anh (Royal Air Force).
Cho đến nay, một số nước vẫn dùng tên Bíró László khi nhắc tới chiếc bút bi: Birome (Tây Ban Nha), Biron (Pháp), v.v... Từ năm 1986, ngày sinh của ông (29-9) chính là Ngày của các nhà phát minh (Dia del Inventor), như một sự vinh danh của quê hương mới đối với người con của đất nước Hungary.
Kể từ năm 1998, hãng Google đã dùng những Google Doodle (ảnh hoặc hình ảnh động) trong các dịp kỷ niệm lớn của các cá nhân và dân tộc, đặc biệt nhằm vinh danh sự nghiệp của những nghệ sĩ, những nhà khoa học, những nhân vật tiên phong nổi bật, góp phần tạo dựng nên lịch sử.
Nhiều vĩ nhân của Hungary như Bartók Béla, Liszt Ferenc, Arany János, Szent-Györgyi Albert... đã được tưởng thưởng bởi Google theo hình thức này, cùng những ngày đại lễ thường niên của nước Hung (15-3, 23-10), hoặc nhân 40 năm ngày ra đời “khối vuông kỳ ảo” Rubik.