TIN VẮN HUNGARY NGÀY 3/6/2021

- Từ 15/6 trở đi, bản điện tử của “thẻ miễn dịch” sẽ bao hàm loại vaccine và thời điểm 2 mũi tiêm. Ngoài ra, Hungary chắc chắn sẽ giữ 10-12 ngàn máy trợ thở “phòng khi hữu sự” chừng nào dịch bệnh chưa chấm dứt, và chính quyền khởi đầu chích ngừa cho Hung kiều tại Ukraine. Nếu cần tiêm mũi thứ 3, Hungary cũng chắc chắn đảm bảo được, vì Hung có rất nhiều vaccine và còn đang “cho vay” một số nước, theo Bộ trưởng Gulyás Gergely.

- Hiệu quả bảo vệ trong thực tế của các loại vaccine sử dụng tại Hungary được chính quyền nước này công bố như sau: sau 3,7 triệu lượt tiêm chủng (cả 2 mũi), có 8.193 ca nhiễm Covid-19 và 455 ca tử vong, cụ thể là:

1. Pfizer: khoảng 1,5 triệu lượt người đã tiêm 2 mũi, 3.657 ca nhiễm Covid-19 và 268 ca tử vong.

2. Moderna: 209 ngàn lượt người đã tiêm 2 mũi, 204 ca nhiễm Covid-19 và 25 ca tử vong.

2. AstraZeneca: 181 ngàn lượt người đã tiêm 2 mũi, 816 ca nhiễm Covid-19 và 12 ca tử vong.

4. Sputnik V: 809 ngàn lượt người đã tiêm 2 mũi, 697 ca nhiễm Covid-19 và 13 ca tử vong.

5. Sinopharm: 848 ngàn lượt người đã tiêm 2 mũi, 2.800 ca nhiễm Covid-19 và 206 ca tử vong.
 
- Ngoại trừ Sinopharm có vẻ bị tẩy chay, và nhiều người cho hay sẽ không tiêm liều 2 với loại vaccine này (nhập 5 triệu, mới dùng 1,8 triệu liều), 2 loại vaccine khác không thuộc dạng “thế hệ mới” (trên cơ sở công nghệ mRNA, là Pfizer và Moderna) đều được dân Hung ưa chuộng: Sputnik V nhập 2 triệu (và sẽ không nhập nữa), còn độ 100 ngàn liều, AstraZeneca nhập 1,5 triệu, còn độ 200 ngàn liều. Tiến độ chích ngừa ở Hungary đã rất giảm.

- Nghi can 21 tuổi bị cơ quan phòng chống khủng bố TEK bắt giữ hôm 1/6 đã bị tạm giam và hỏi cung. Được biết, đương sự có quốc tịch Hung, gia cảnh hoàn toàn “ổn thỏa”, cha mẹ là trí thức, nhưng đã tuyên thệ với tổ chức ISIS và đã tham gia các trao đổi (chat) để tìm kiếm các phương tiện gây khủng bố. Tờ “Dân tộc Hungary” (Magyar Nemzet) loan tin nghi can muốn cho nổ tung SVĐ Puskás Aréna với sức chứa 70 ngàn khán giả.

Ông Hajdu János, người đứng đầu TEK cho hay, theo các thông tin hiện có, có thể tình nghi một cách có cơ sở rằng chiến binh IS theo Hồi giáo cực đoan này muốn thực hiện một vụ ám sát ở Budapest và Hungary bằng bom ống (thiết bị nổ tự chế) và tấn công bằng xe ôtô với tốc độ cao - giống như vụ tấn công khủng bố năm 2016 ở Nice, Pháp - và cho rằng như vậy sẽ được lên thiên đường. Cho tới giờ, bom ống vẫn chưa được tìm thấy.
 
- Bốn con phố tại nơi dự định sẽ xây dựng chi nhánh của Đại học Phục Đán (Trung Quốc) tại Budapest - mới đây được đặt cho những cái tên có nội dung chỉ trích Trung Quốc trong vấn đề nhân quyền - đã thu hút sự chú ý của công luận quốc tế. Đây là đề xuất của Quận trưởng Quận 9 (Budapest), bà Baranyi Krisztina, và Thị trưởng thủ đô Karácsony Gergely, những người phản đối kịch liệt dự án xây cơ sở đại học này.

Từ BBC đến “The Guardian”, “Bloomberg”, “Hong Kong Free Press” hay “Jakarta Post” cùng nhiều tờ báo Anh ngữ khác đều đưa tin, và nhắc lại rằng trước khi định cho xây Phục Đán với nguồn tín dụng Trung Quốc và tiền ngân sách của Hungary, Budapest đã xua đuổi Đại học Trung Âu (CEU) và hành vi này làm dấy lên mối quan ngại về mối quan hệ “thắm thiết” Hung - Trung. Tuy nhiên, chính phủ Hungary thì chỉ trích quyết định này.

Các chuyên gia Hungary có ý kiến khác nhau, nhưng đều đồng nhất rằng Bắc Kinh sẽ không quên sự phản đối ngoạn mục này, và nếu là hành động đến từ chính quyền trung ương, Trung Quốc có thể sẽ nhanh chóng “trả thù” dưới dạng này dạng khác, ví dụ thông qua áp lực kinh tế. Dầu vậy, nếu lãnh đạo Trung Quốc tới thăm chi nhánh Phục Đán và phải đi qua phố “Đạt lai Lạt ma” hay “Các liệt sĩ Duy Ngô Nhĩ” thì cũng khá trớ trêu!

- Cuộc “tham vấn quốc dân” trên mạng (không thể tổ chức trực tiếp do Hungary đang trong trạng thái đặc biệt vì dịch bệnh) do hai lãnh đạo đối lập Baranyi Krisztina và Karácsony Gergely chủ trương, sẽ diễn ra từ 4/6 và kéo dài tới 13/6, với 4 câu hỏi:

1. Người dân có muốn “Thành phố Sinh viên” không được xây dựng theo các dự án cũ và địa điểm cũ hay không?

2. Người dân có muốn cho xây dựng trung tâm của Đại học Phục Đán tại Budapest hay không?

3. Người dân có muốn nhà nước Hung vay tín dụng của Trung Quốc hoặc dùng nguồn ngân sách để xây dựng trung tâm tại Budapest của Đại học Phục Đán hay không?

4. Người dân có muốn một đại học được hoạt động ở Hungary bằng nguồn ngân sách mà sinh viên Hung lại không được đào tạo miễn phí hay không?

- Ngày 4/6 tới, nhân ngày Đại Đoàn kết Dân tộc tưởng niệm biến cố Trianon diễn ra vào năm 1920, khi Vương quốc Hungary buộc phải ký Hiệp định Hòa bình Trianon và đánh mất 2/3 diện tích đất nước và 2/3 dân số, người dân ở Hung có dịp chiêm ngưỡng miễn phí Vương miện Thiêng liêng (Szent Korona) và các báu vật mang tính biểu tượng khi đăng quang của các vị vua Hung, hiện trưng bày tại Nhà Quốc hội.

Theo thông báo của Văn phòng Quốc hội, cần có “thẻ miễn dịch” hoặc ứng dụng điện tử (app) để được vào cửa, và phải sử dụng khẩu trang. Ngoài phần tham quan trong Nhà Quốc hội, người quan tâm còn có thể xem triển lãm “Lập pháp Hungary - Một ngàn năm” (9-16h), và “Tưởng nhớ 1956” (10-17h) tại khuôn viên quần thể tòa nhà lập pháp của Hungary.

- Tại các bãi tắm trả phí ngoài trời tại Hungary, sẽ không cần xuất trình “thẻ miễn dịch” và không phải giữ cự ly an toàn, mà chỉ cần lưu ý sao cho trung bình, mỗi khách cần có khoảng không gian 10m², theo ông Lombár Gábor, Chủ tịch Liên đoàn Balaton. Do tình trạng dịch bệnh giai đoạn 3 ở Hungary đã rất thuyên giảm, và đa phần các nhân viên phục vụ nhà hàng đã tiêm chủng, chủ yếu thực khách ngồi ngoài trời, nên cũng không bị hỏi giấy tờ.