PHỐ PHƯỜNG CHỦ NHẬT

Có lần xem trên Youtube hay đâu đó, thấy một nghệ sĩ kịch câm ở Bỉ biểu diễn mấy chục điệu cười. Phục quá. Ông này thể hiện đủ loại cười đểu, cười gian hùng, cười nịnh, cười giễu, cười đau khổ, v.v... Thế mới biết người Châu Phi, Châu Mỹ, người Eskimo hay bất cứ từ nền văn hóa nào cũng có những cảm nhận giống nhau và lắm khi biểu hiện thần tình qua điệu cười.

Tuy nhiên sáng nay đâm ra nghi ngờ: liệu có một chủng tộc nào khác có điệu cười như mình vừa chứng kiến sáng nay và không phải lần đầu không? Số là trời hửng sau mấy ngày mưa, mình đạp xe xuôi đường Âu Cơ, từ xa đã thấy một tốp cảnh sát áo vàng đang điều một loạt ôtô tấp vào lề đường. Nhìn thoáng thì thấy toàn Camry, Audi, chứ mấy cái Matiz ghẻ hay Kia Morning sứt sẹo thì được vẫy qua ngay. Chuyện thường thôi.

Khi đạp tới ngang đoạn đó, vừa vặn thấy một em xinh tươi vừa chúm chím đùi dài tránh lộ hàng khi leo ra khỏi chiếc Civic màu mắm tôm, vừa mỉm cười với người bạn dân mặc áo vàng đội mũ bảo hiểm thắt nai nịt hùng dũng sang trọng. Và bây giờ ta phải quay lại câu tự vấn ở trên.

Vì không thể gọi đó là một nụ cười đơn thuần, cũng không giống một trong những điệu cười mà gã pantomime nọ dày công khổ luyện để mua vui cho thiên hạ. Trong một vị trí phức hợp nhất định của mấy chục cơ mặt, cái cười ấy tổng hợp cực nhiều cảm xúc cùng lúc:

1. Nịnh nọt: Úi xời ơi, sáng Chủ nhật mà anh giai nghiêm thế, em đè có một xíu lên vạch sơn thôi mà.

2. Uất ức: Sáng nay ra ngõ gặp thằng đéo nào mà đen như này, đi tong con mẹ nó một củ rồi.

3. Trịch thượng: Nhìn số xe 6868 mà không nhận ra bà mày hả, lượn luôn đi cho nước nó trong, đừng để bà mày phải gọi điện cho anh Nh. đội 5 thì chịu khó thuyên chuyển cán bộ lên Mù Căng Chải con nhé, lên đấy không còn cái răng mà húp cháo đâu.

4. Nhẫn nhục: Cháu cắn rơm cắn cỏ lạy chú, cháu đi thẳng hàng thẳng lối, phải tránh cái bà bán bánh mỳ ngồi vệ đường nên mới lấn đường bên trái một tẹo, mà cháu nháy xi nhan rồi đấy chứ, thôi chú thông cảm.

5. Nghiêm trang: Đồng chí không chào và xưng cấp bậc là trái điều lệnh cho cảnh sát giao thông khi thi hành công vụ, ngực cũng không đeo biển tên, là giảng viên Đại học Luật Hà Nội tôi khuyên đồng chí chấn chỉnh lại tác phong trước khi chúng ta vào việc.

6. Lưu manh: Nào, lại định bắt chị phải nôn hết bằng cấp ra đây hay sao đây, cầm mẹ nó mấy ảnh Bác chị kẹp sẵn trong giấy xe rồi biến đi cho chị đỡ mất công mất việc, lính tráng gì cái ngữ mày, về nặn cho hết trứng cá rồi hãy cầm còi ra đường học thổi nhá, kẻo rồi ho lao thối phổi không có bảo hiểm y tế đâu.

7. (...)

Thế đấy, diễn sao cho đủ chừng ấy cảm xúc.