Ghi chép: THẤY GÌ KHI TRUYỀN THÔNG HUNGARY "HÀO HỨNG" VỚI VIỆT NAM?

Mình có bài tổng hợp này vào tối 19/1/2024, theo đề nghị của các đồng nghiệp ở Việt Nam muốn biết truyền thông Hungary "phản ứng" ra sao về sự kiện Phái đoàn cấp cao Chính phủ Việt Nam, đứng đầu là Thủ tướng Phạm Minh Chính công du nước này.

Thêm một ngày nữa trôi qua, và tới giờ đã có thể kết luận rằng, về mặt truyền thông, chuyến công tác đã được "hậu thuẫn" rất tốt về phía bạn. Ngoại trừ "Dân tộc Hungary" (Magyar Nemzet) có thể coi là báo của chính quyền nên có loạt bài "siêu hoành tráng" về Việt Nam và quan hệ Việt - Hung (2 ngày liền, báo in để 1,5 trang khổ to để đăng bài, ảnh minh họa vô cùng lớn), các báo, trang mạng khác đều có tin "dày dặn" về sự kiện này.

Cần nói thêm, đây là điều hy hữu. Báo chí ở Hungary - ngoại trừ những tờ quá vớ vẩn ko đáng nhắc đến - tuy còn có rất nhiều vấn đề, nhưng trên nguyên tắc vẫn có phần độc lập và nhìn chung, họ ít quan tâm đến những chuyến thăm (có cả vạn lần trong năm), và không có nhiệm vụ, bổn phận làm truyền thông, PR cho chính quyền (cái đó để chính quyền tự làm). Vì vậy, việc họ hồ hởi, phải chăng vì họ cảm thấy đây là event thực sự quan trọng?

Sẽ phải có bài bình luận, phân tích sâu hơn về chuyện này, nhưng mình muốn nói thêm một khía cạnh khác. Một số bài viết được dẫn nguồn là từ ĐSQ Việt Nam, hoặc TTXVN, v.v... Đã từ lâu, mình thấy Trung Quốc có sự kiện gì, thì thường báo chí Hung (đặc biệt là báo giấy) hay có bài rất lợi cho họ, có thể đến từ các nhà Hán học, nghiên cứu Tàu, của Hungary. Họ làm truyền thông rất tốt, đương nhiên, một yếu tố không nhỏ, vì họ là nước lớn.

Nhưng Việt Nam với 100 triệu dân và một số yếu tố khác, cũng là nước không nhỏ. Trong các biến cố Hoàng Sa, Biển Đông... - như mình đã có bài - truyền thông Hung rất thờ ơ, ăn nói lãnh đạm. Là vì Việt Nam chưa có kênh tiếp xúc và tiếp cận hiệu quả với báo chí Hung. Để khi cần còn có "hậu thuẫn", tất nhiên căn cứ trên cơ sở sự thật, lẽ phải chứ không phải đơn thuần tuyên truyền, cổ động. Trong dịp này, mình đoán là ĐSQ đã làm tốt điều này.

 

Làm tốt bất cứ cái gì ở bên này đều rất khó, nên mọi biến chuyển tích cực đều cần ghi nhận thỏa đáng. Chuyện trò vui với bạn bè, mình bảo, đọc báo Hung trong "hồ sơ" Việt Nam dịp này, giờ như xem VTV, hay TTXVN, tin tức quá lạc quan, lãnh đạo Hung phát biểu quá thuận lợi (*), sẽ cần xem trong thực tế ra sao. Cộng đồng gốc Việt ở Hungary có thành dân tộc thiểu số hay không, có đường bay thắng từ Việt Nam trong vài năm nữa hay không...

Tất nhiên, để có được những điều đó, còn phụ thuộc rất nhiều chuyện khác, nhưng phải chăng "quyết tâm chính trị" đã có? "Hẩu" với nhau, hay nói như Thủ tướng, "cứ phải có đi có lại mới toại lòng nhau", thì thật ra cái gì cũng làm được, cùng lắm thì ta... thay đổi luật, không có gì khó (bài Quốc tịch, đa số 2/3, đã có sẵn). Thế nên chuyện lobby, bên cạnh thực lực - làm thật, chơi thật - là điều cần thiết, và có thể là chuyện của thời gian tiếp tới.

Vui vì có dịp làm việc với các đồng nghiệp báo chí Việt Nam trong dịp này, chứng kiến cường độ làm việc của các bạn, mình rất khâm phục, mặc dù biết là toàn những gương mặt "quen việc" và bản thân mình cũng là loại rất "trâu bò" trong công việc. Chúc các bạn tiếp tục hành trình suôn sẻ ở Lỗ Ma Ni, ngoài các thông tin, bài viết, hình ảnh mang tính "sự vụ", chắc hẳn xứ sở nơi Thủ tướng du học những năm tháng xa xưa cũng là đề tài thú vị?

Thêm một thông tin: báo in chính luận ở Hungary, đặc biệt là sau khi "Tự do Nhân dân" (Népszabadság) bị đóng cửa, càng ngày càng gần như tuyệt diệt. Các quầy báo có nơi chỉ nhập 5-10 tờ, chắc cũng ko mấy ai mua ngoại trừ các cụ già, hưu trí (mà hưu trí làm gì có tiền mua báo). Hôm nay mình đi mua số báo 20/1, cả quầy có 5 tờ, mình "mua sỉ" luôn làm tư liệu, họ thích quá! Báo hôm qua cũng có bài về "ta" thì họ trả lại mất rồi, cứ tiếc rẻ mãi.

(*) Một đoạn phát biểu của Thủ tướng Orbán Viktor:

"Có một trở ngại hoặc khó khăn lớn trong mối quan hệ của chúng ta, đó là khoảng cách. Quý vị ở rất xa, hay nhìn từ đó, chúng tôi ở rất xa. Chúng ta phải giải quyết chuyện này bằng cách nào đó. Hiện tại chúng ta có hai biện pháp khắc phục vấn đề này. Chúng tôi đã thỏa thuận với Ngài Thủ tướng rằng chúng ta sẽ soạn thảo kế hoạch để thiết lập giao thông hàng không trực tiếp giữa hai nước. Nếu không có đường bay thẳng, sẽ rất khó thiết lập mối quan hệ kinh doanh trực tiếp thực sự giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước. Có một cách để hỗ trợ cho việc này. Ngài Thủ tướng và tôi nhất trí rằng chúng tôi sẽ chỉ đạo các bộ trưởng đặt lên bàn một đề xuất về việc thiết lập đường bay thẳng.

Và một phương tiện khác để vượt qua khoảng cách là mối quan hệ cá nhân giữa công dân hai dân tộc, điều thường được gọi là ngoại giao nhân dân. Vì vậy, việc sinh viên Việt Nam học tập tại Hungary cũng như sinh viên Hungary sang Việt Nam học tập là hết sức quan trọng. Hiện tại, số lượng các sinh viên Hungary sang Việt Nam vẫn còn ít hơn, nhưng số đến từ Việt Nam là cao. Hiện nay, hơn 900 học sinh, sinh viên Việt Nam đang học tập tại Hungary với học bổng nhà nước Hungary tại các trường đại học của chúng tôi và chúng tôi hy vọng rằng, sau này khi trở về Việt Nam họ sẽ trở thành những sứ giả tốt cho tình hữu nghị Việt - Hung. Tôi hy vọng rằng trong hôm nay, các trường đại học của chúng ta cũng đã ký được các thỏa thuận và chúng ta có thể mở rộng hơn nữa hợp tác đại học và chúng ta sẽ chiến thắng khoảng cách hiện đang chia cắt hai nước về mặt địa lý thông qua tình hữu nghị và giáo dục".