GHẾ TỔNG THỐNG HUNGARY SẼ CÓ CHỦ MỚI?

Theo nguồn tin của nhật báo “Tiếng Dân” (Népszava), trước nhóm dân biểu FIDESZ, ông Orbán Viktor đã nói thẳng thừng về việc cần thoái chức Tổng thống Schmitt Pál. Báo chí Hungary cho hay đảng cầm quyền đang bàn bạc về người có thể thay thế ông Schmitt và trong số các ứng viên, khả dĩ nhất có thể là Ngoại trưởng Martonyi János.

Trước mắt, Văn phòng Tổng thống Cộng hòa chưa có phản ứng gì trước câu hỏi do báo chí đặt ra. Tổng thống Schmitt Pál được một phần công luận và phe đối lập cho là người của phe cầm quyền đưa lên để tiện cho họ trong việc thông qua những đạo luật cốt yếu của đất nước - kể từ khi nhậm chức, ông đã đặt bút ký mà không ngần ngại rất nhiều đạo luật bị người dân và thế giới coi là “có vấn đề”, hoặc phi dân chủ.

Tuy nhiên, “nghi án đạo văn” do mạng tin hvg.hu làm bùng nổ vào tháng Giêng năm nay đã khiến uy tín ông Schmitt Pál giảm sút rõ rệt. Như NCTG đã nhiều lần đưa tin, báo chí Hungary phanh phui ra rằng, đa phần bản luận án tiến sĩ “trường” (thực ra mới chỉ tương đương bằng thạc sĩ chuyên ngành, chưa đạt mức PhD theo chuẩn hiện tại) của cựu vô địch Thế vận về đấu kiếm có dấu hiệu sao chép từ các nguồn khác nhau.

Thời gian đầu, phe cầm quyền còn có vẻ đứng về phía Tổng thống Schmitt Pál trong một số tuyên bố của họ, nhưng tình thế có vẻ đã đổi khác. Ðáng chú ý là ngay trước khi có những lời lẽ cho thấy có thể ông Schmitt Pál đã hết “vai trò lịch sử” của mình trong mắt đảng với FIDESZ, Thủ tướng Orbán Viktor còn bắt đầu bài phát biểu trước chương trình nghị sự Quốc hội bằng câu thưa gửi tôn trọng: “Thưa Ngài Tổng thống Cộng hòa vô cùng kính mến...”.

Dầu có thể phải từ chức đi nữa, theo một sửa đổi luật mới đây, ông Schmitt Pál vẫn được mọi bổng lộc từ nhà nước Hungary. Bởi lẽ, Ðạo luật về Tổng thống Cộng hòa - một trong những đạo luật muốn sửa đổi phải có tối thiểu số phiếu của 2/3 số dân biểu - đã xóa bỏ một số hạn chế trong việc cấp bổng lộc cho nguyên thủ quốc gia. Do đó, cho dù có “rũ áo từ quan” tức thì, ông Schmitt Pál vẫn được hưởng lương, nhà cửa, xe cộ, tài xế và Ban Thư ký trọn đời.


Liên quan đến người được coi là ứng viên sáng giá nhất cho ghế Tổng thống, ông Martonyi János, hiện là Ngoại trưởng Hungary, cũng từng bị tai tiếng. Ông Martonyi tốt nghiệp phổ thông năm 1962, có bằng cử nhân Luật hạng xuất sắc năm 1967 tại Ðại học Tổng hợp József Attila (TP Szeged), nơi ông từng được tưởng thưởng vì kết quả học xuất sắc từ đầu đến cuối. Sau kỳ thi đạt kết quả xuất sắc năm 1969, ông trở thành một luật sư, một nhà tư vấn luật, và giữ nhiều cương vị quan trọng trong nền thương mại và ngoại thương Hungary.

Năm 1998, ông Martonyi János được cử làm Ngoại trưởng trong nội các của Thủ tướng Orbán Viktor và trong thời kỳ ông giữ cương vị này, Hungary gia nhập NATO và có những cuộc đàm phán ráo riết với EU. Năm 2003, ông gia nhập đảng FIDESZ và đến năm 2010, một lần nữa, ông được giao trọng trách đứng đầu nền ngoại giao Hungary.

Nhiều người chỉ trích ông Martonyi vì trong chế độ cũ, với mật danh “Marosvásárhelyi”, ông đã viết nhiều báo cáo cho cơ quan an ninh. Tuy nhiên, trả lời Hãng Thông tấn Hungary MTI, ông Martonyi khẳng định ông không phải là kẻ chỉ điểm, không thực hiện hoạt động của chỉ điểm, không hợp tác với các cơ quan an ninh quốc gia thời cộng sản. Còn việc ông phải viết những báo cáo về những chuyến đi học ở nước ngoài trong nửa cuối thập niên 60 thế kỷ trước, thì đó là điều phù hợp với luật định đương thời.

Ông Martonyi János cũng nhấn mạnh: chưa bao giờ ông viết gì trong các bản báo cáo khiến có ảnh hưởng xấu đến bất cứ ai.