Bầu cử Quốc hội Hungary: “CHẤM DỨT TUYÊN TRUYỀN” LÀ BẤT KHẢ THI

Như NCTG đã có bài phân tích, “kampánycsend” (tạm dịch là “chấm dứt tuyên truyền”) từng là một khái niệm căn bản trong thể thức bầu cử ở Hung. Theo Đạo luật Bầu cử (cũ), hễ Tổng thống Hung tuyên bố thời điểm bầu cử là có thể tuyên truyền, vận động thỏa thích, cho đến 0 giờ ngày thứ Bảy (tức là trước ngày bầu cử 1 ngày).

Kể từ lúc đó, không được hô hào, cũng như cấm làm bất cứ việc gì bị coi là có thể ảnh hưởng đến lá phiếu cử tri, như truyền tải các thông tin hô hào, kêu gọi; tặng ảnh, quà, đồ lưu niệm, huy hiệu, cờ quạt... có hình đảng phái hay ứng viên; đặt áp-phích vận động tranh cử; chiêu đãi người dân nhân danh các đảng phái, v.v...

Tuy nhiên, bắt đầu từ cuộc tổng tuyển cử 2014 trở đi, vẫn có thể vận động trong ngày diễn ra bầu cử với một vài hạn chế nhất định. Chẳng hạn, các đảng phái không được tổ chức các chuyến xe chở người đi bỏ phiếu, hoặc trong bán kính 150m kể từ địa điểm bỏ phiếu không được tiến hành vận động tranh cử, quảng cáo hoặc công bố các dữ liệu thăm dò dư luận có thể ảnh hưởng đến “ý chí và nguyện vọng” của cử tri.

Tuy nhiên, các viện thăm dò dư luận vẫn có thể hỏi han giới cử tri sau khi họ bỏ phiếu, và kết quả thăm dò được công bố sau 19 giờ.

Nói về sự cần thiết phải bỏ khái niệm “kampánycsend” như trong sáu kỳ bầu cử kể từ khi Hungary thay đổi thể chế chính trị (1989-1990), ông Patyi András, Chủ tịch Ủy ban bầu cử Quốc gia Hungary cho rằng trong thời đại Internet, không thể hạn chế những thông điệp chính trị, nên việc duy trì “chấm dứt tuyên truyền” là bất khả thi và không còn ý nghĩa.

Trong những năm cuối của thập niên 80, khi Hungary mới chỉ có hai kênh truyền hình quốc gia và tin tức chỉ có thể được biết tới qua báo in, thì dụng ý của người làm luật - để cử tri có đủ thời gian và sự tĩnh tâm cho lá phiếu - là dễ hiểu. Tuy nhiên, vấn đề hiện tại là cử tri có quá nhiều thông tin và không thể cấm được chuyện các đảng phái gây ảnh hưởng tới họ.

Do đó, thay vì cách suy nghĩ theo hướng cấm đoán, phải tìm cách “quản lý”, đưa vào khuôn khổ sự vận động, tuyên truyền của các đảng phái chính trị - đây là dụng ý của cơ quan lập pháp Hungary khi khởi thảo Đạo luật bầu cử mới, bỏ khái niệm “kampánycsend”.