HỎI VÀ ĐÁP VỀ KỲ ĐIỀU TRA DÂN SỐ 2022 CỦA HUNGARY

Lời Tòa soạn: Điều tra dân số, còn được gọi là thống kê hay kiểm kê dân số, là quá trình thu thập thông tin về tất cả mọi bộ phận của một quần thể dân cư, được xem là có ý nghĩa quan trọng đối với công tác hoạch định chính sách và tổ chức bầu cử. Lần cuối cùng, Hungary tổ chức điều tra dân số là vào năm 2011 và do dại dịch Covid-19, kỳ 2021 được chuyển sang năm nay.

Việc điều tra tổng thể toàn bộ dân cư và nhà cửa trong cả nước rất tốn kém, vì vậy Hungary cũng như đa số các nước trên thế giới thường tiến hành tổng điều tra 10 năm một lần. Kỳ thu thập dữ liệu lớn này được đánh giá là “ảnh hưởng đến tất cả chúng ta”, được thực hiện đồng thời trên cả nước với cùng một nội dung và trên cơ sở phương pháp luận thống nhất.

Để cung cấp những thông tin cơ bản cho cộng đồng về kỳ điều tra dân số 2022 rất quan trọng này, theo thông lệ, NCTG thực hiện bài viết sau đây được soạn theo dạng đối thoại dân dã và dễ hiểu, trên tinh thần: “Để bạn khỏi “quê” khi phải cất lời trong một đám đông. Sẽ có người, thay bạn, đặt những câu hỏi đơn giản nhất mà có thể bạn không dám đặt...” (NCTG).

 

1. Tại sao lại phải điều tra dân số? Trò này có ý nghĩa gì?

Cuộc tổng điều tra 2022 được tiến hành trên cơ sở các câu hỏi liên quan tới tất cả các căn hộ và cá nhân trên cả nước, và kết quả của nó sẽ cho chúng ta bức tranh toàn cảnh chính xác và chi tiết về quy mô, đặc điểm nhân khẩu học, sức khỏe, giáo dục, việc làm, thành phần dân tộc và tôn giáo, điều kiện sống và nhà ở của cư dân sinh sống trên lãnh thổ Hungary.

2. Điều tra dân số 2022 được tiến hành như thế nào?

Trên nguyên tắc, thư mời tham gia điều tra dân số được gửi tới mọi địa chỉ trong thời gian từ 15/9 tới 30/9/2022. Bức thư hàm chứa các thông tin quan trọng nhất liên quan đến cuộc điều tra dân số, cũng như về nghĩa vụ cung cấp dữ liệu, các tùy chọn về cách trả lời và mã truy cập cần thiết để điền trực tuyến. Thời điểm khởi đầu cuộc điều tra là 0h ngày 1/10/2022.

Cuộc điều tra dân số 2022 sẽ kéo dài từ ngày 1/10 đến ngày 28/11/2022 với 3 giai đoạn như sau:

- Từ 1/10 tới 16/10/2022: Người dân tự điền vào bảng câu hỏi trực tuyến ở địa chỉ belepes.nepszamlalas2022.hu với mã truy cập nhận được trong thư mời.

- Từ 17/10 tới 20/11/2022: Với những hộ gia đình chưa điền phiếu điều tra trực tuyến trước ngày 16/10, các nhân viên điều tra dân số sẽ đích thân đến từng nhà để thu thập dữ liệu thông qua việc đặt các câu hỏi.

- Từ 21/11 tới 28/11/2022: Với những hộ gia đình chưa thực hiện nghĩa vụ cung cấp dữ liệu cho tới ngày 20/11, có thể tới người phụ trách điều tra dân số tại địa phương nơi họ sinh sống để làm điều này.

Cơ quan tiến hành điều tra dân số là Tổng cục Thống kê Trung ương Hungary (KSH).

3. Tớ bận lắm, nhà bao việc, không tham gia thì có sao không?

Đạo luật CI. năm 2018 về kỳ Điều tra Dân số 2021 quy định rằng việc cung cấp dữ liệu này là bắt buộc. Vi phạm có thể bị phạt tới 200.000 Ft.

4. Theo ông hàng xóm/ bà con ngoài chợ họ bảo thẻ vàng không cần tham gia? Cũng đúng vì đây là chuyện của người Hung mà?

Không! Đây không chỉ là “chuyện” của người Hung, mà còn bắt buộc đối với công dân nước ngoài định cư hoặc có giấy tờ cư trú từ 90 ngày trở lên tại Hungary! Nên đọc luật và các quy định, đừng vội tin theo “bà con” nào cả!

5. Nhà tớ chỉ nhận được một thư mời, mà không đề tên ai cả. Vậy ai cần khai?

Tất cả những ai sinh sống thường xuyên trong căn hộ đều cần khai (vì chính quyền không thể nắm được là những ai thực sự sống ở đó, nên thư được gửi về địa chỉ mà không kèm tên người nhận), ở ngay phần đầu của tờ khai với câu hỏi “Có bao nhiêu người sống trong căn hộ?”. Một cách cụ thể, những người cần khai gồm:

- Những ai sống thường xuyên trong căn hộ, bất kể có đăng ký ở đó hay không.

- Đây là nơi ở/ nhà của họ, nhưng vì lý do học tập hay công việc mà họ tạm thời sống ở nơi khác.

Cụ thể hơn nữa, đó là những người:

- Bản thân người khai (tạm coi như chủ hộ).

- Vợ chồng, con cái, bố mẹ, thân nhân của đối tượng.

- Người thuê nhà.

- Thành viên gia đình đang học tập hoặc làm việc ở vùng khác (trên nước Hung).

- Thành viên gia đình sống ở nước ngoài nếu thời gian sinh sống tối đa là 12 tháng.

- Người từ nước ngoài chuyển tới địa chỉ này và tối thiểu đã/ sẽ ở Hungary từ 3 tháng trở lên.
 

6. Căn hộ này tớ mua... để đó để đầu tư, không có ai sống ở đó cả, thì sao?

Thì đề “0” vào câu hỏi có bao hiêu người sinh sống ở đó.

7. Khó hiểu quá! Tớ đăng ký hộ khẩu “khống” ở địa chỉ X, chứ kỳ thực sống ở địa chỉ Y. Thế thì phải khai ở đâu? Người ta phát hiện ra mình khai “khống” có ảnh hưởng gì không?

Như đã nói ở trên, chúng ta cần khai theo địa chỉ nào thực sự sinh sống, bất kể có đăng ký hay không. Đây là điều tra dân số nên không sợ bị chính quyền phạt vì chúng ta không sinh sống thực sự ở địa chỉ đăng ký trên giấy tờ đâu! Hơn thế nữa, các câu trả lời lập tức được mật hóa, chỉ để nghiên cứu và sử dụng cho mục đích thống kê, chứ hoàn toàn không dùng cho mục đích khác.

8. Khổ quá, tiếng tăm ú ớ, cứ thấy thư từ tiếng Hung tưởng là quảng cáo, vứt luôn vào sọt rác rồi, thì làm sao bây giờ?

Có thể yêu cầu chính quyền gửi lại mã truy cập tại địa chỉ https://tokenreq.nepszamlalas2022.hu/login thông qua Cổng Thông tin Điện tử Cá nhân (cần cung cấp địa chỉ email để nhận mã mới, cùng địa chỉ nhà ở nơi chúng ta thực sự sinh sống). Nếu... ngại thì đợi tới giai đoạn 2, sẽ nhân viên điều tra dân số đích thân đến nhà để thu thập dữ liệu thông qua việc đặt các câu hỏi cho chúng ta.

9. Điều tra dân số kiểu gì mà sao họ hỏi lắm thứ thế? Nhà của, công ăn việc làm, bệnh tật... Tưởng họ chỉ cần biết có bao nhiêu người sinh sống ở Hungary thôi chứ?

Hỏi nhiều là để chính quyền biết được một cách tổng thể về trạng thái sinh kế, ăn ở, tình hình sức khỏe, trình độ văn hóa... của người dân, từ đó mới đưa ra được chính xác những quyết sách liên quan tới kinh tế, xã hội, giáo dục, y tế, tín ngưỡng... Hungary tiến hành điều tra dân số từ hơn 150 năm nay (lần đầu vào năm 1869), và những vấn đề được đưa vào thống kế không có sự thay đổi đáng kể.

10. Tiếng tăm không biết, điền kiểu gì?

Mỗi hộ gia đình chỉ cần cử ra một người biết tiếng (Hung hoặc Anh) là có thể điền trực tuyến cho tất cả mọi thành viên rồi. Không thì có bản hướng dẫn kèm các câu hỏi đã được dịch ra tiếng Việt ở đây, có điều đọc tiếng Việt đôi khi... khó hiểu hơn tiếng Hung (nếu có ai giải thích cho chúng ta).

Còn nếu tiếng Việt cũng... không rành thì có thêm 19 thứ tiếng khác ở đây :)

Trung bình, một căn hộ 2 người mất chừng 30-45 phút để điền trực tuyến, nếu chúng ta nắm được các thông tin để trả lời câu hỏi.

11. Ong hết cả thủ, tớ cứ điền bừa, bố ai biết đấy là đâu?

Thật ra, đại đa số các thông tin được hỏi trong điều tra này nhà nước đều nắm cả, vì chúng đều được lưu trữ trong các cơ sở dữ liệu của họ, ví dụ của Sở Ngoại kiều, Phòng Thuế, Cơ quan Quản lý Lao động, Tòa Kinh tế, Sở Địa chính, v.v... (đây sẽ là lần thống kê dân số cuối cùng mà người dân phải tự làm, lần sau nhà nước sẽ chủ động làm vì số liệu ta của chúng ta họ nắm hết).

Cho nên nếu muốn, chính quyền họ “cho vào máy tính” thì biết chúng ta “khai man” ở đâu ngay thôi :). Ngoài ra, phải khai đúng thì sau này nhà nước mới có thể hoạch định chính xác các chính sách - trong đó có những thứ sát sườn với chúng ta như kinh tế, an sinh xã hội... - nên “khai bừa” có thể gây ảnh hưởng đến lợi ích của tập thể nói chung và của mỗi người chúng ta nói riêng.

12. Nhỡ bị hỏi thì làm sao chứng tỏ được là đã khai rồi, tớ sợ bị phạt 200.000 Ft lắm!

Điền hết các câu hỏi và gửi đi rồi thì chúng ta sẽ nhận được một mã xác nhận đã điền xong, cần lưu, giữ và ghi mã xác minh này để về sau chứng minh được rằng chúng ta đã hoàn thành việc cung cấp dữ liệu. Thêm vào đó, phần trả lời của chúng ta cũng được lưu lại trong 1 tệp pdf, có thể tải xuống giữ làm kỷ niệm, hoặc để “làm bằng” về việc đã thực hiện nghĩa vụ công dân này :).

13. Ở nhà làm những chuyện này cứ phải có “phong bì”, bên này chả có gì nhỉ?

Mỗi ngày, chính quyền tổ chức bắt thăm để thưởng 5 phiếu mua hàng trị giá 100.000 Ft cho 5 cư dân đã thực hiện cung cấp dữ liệu trực tuyến. Nước Hung nghèo, đang khủng hoảng, thế thôi!