Bạn cần biết: LÀM XÉT NGHIỆM COVID-19 NHƯ THẾ NÀO?
- Chủ nhật - 14/03/2021 20:09
- In ra
- Đóng cửa sổ này
(NCTG) Những ngày gần đây, tình hình dịch bệnh xấu đi đáng kể tại Hungary, nhiều bà con lo lắng, nhắn tin, gọi điện thoại hỏi NCTG về việc làm sao test để thử cho cá nhân và gia đình. Bên cạnh đó, nhu cầu test để có chứng nhận âm tính cần thiết khi đi lại, nhập cảnh cũng khá cao.
Một số thông tin cơ bản sau đây có thể để bà con trong cộng đồng tham khảo.
1. Nếu cảm thấy có triệu chứng nặng của dịch bệnh Covid-19 thì chúng ta nên báo ngay bác sĩ gia đình, gọi cấp cứu, hoặc thậm chí gọi taxi đi ngay vào viện, v.v... - đây đều là những cách “chính thống” để được sự hỗ trợ, chăm sóc y tế của nhà nước. Điểm lợi là sẽ được test miễn phí (nếu có bảo hiểm), tuy nhiên nhiều khi phải chờ đợi lâu vì y tế Hungary đang quá tải.
2. Còn nếu muốn đi test tại các dịch vụ tư nhân (trả phí) thì chúng ta cần xác định mục đích cụ thể là gì:
- Nếu chỉ để biết chúng ta đã TỪNG NHIỄM TRONG QUÁ KHỨ hay chưa (mà chúng ta không biết, và bây giờ khả năng đã lành bệnh), thì test nhanh kháng thể (antibody test) là đủ. Có thể mua que thử (hao hao que thử thai) với giá 6-8.000 Ft ở các hiệu thuốc, hoặc đi thử tại các dịch vụ tư nhân, phí đắt hơn một chút.
Vì kháng thể chỉ được sản xuất vài ngày hoặc vài tuần lễ sau khi chúng ta bị lây nhiễm và tồn tại một khoảng thời gian sau khi hồi phục, nên test kháng thể không được sử dụng để chẩn đoán khi chúng ta đang nhiễm Covid-19, cũng như không thể căn cứ vào đó để đánh giá khả năng miễn dịch của chúng ta trong tương lai.
Thêm nữa, loại test này vận hành thông qua xét nghiệm máu (huyết thanh), độ chính xác không cao, nên muốn chắc chắn phải thử vài lần.
- Còn nếu muốn biết TRẠNG THÁI HIỆN TẠI CHÚNG TA CÓ NHIỄM VIRUS HAY KHÔNG (để đi lại, để giảm cách ly..., tóm lại là cần xuất trình cho chính quyền) thì bắt buộc chúng ta phải làm PCR test (xét nghiệm phân tử), có độ chính xác và độ nhạy ở mức cao nhất, mà thời hạn cho ra kết quả thường là 15-24-36-48h... tùy theo từng hãng dịch vụ.
Mẫu xét nghiệm thường là dịch tỵ hầu hoặc dịch hầu họng, hoặc cả hai. Giá tối đa của PCR test được chính quyền Hungary quy định là 19.500 Ft, đôi chỗ để “câu khách” các dịch vụ tư nhân có thể làm rẻ hơn (nhưng thường họ lại cài vài “cái bẫy” nên nếu không để ý rất dễ lại trở thành đắt hơn, một số bà con đã gặp phải “tệ nạn” này).
Antigen test (xét nghiệm kháng nguyên) cũng có thể chỉ ra được trực tiếp sự hiện diện của virus trong cơ thể, từ mẫu dịch tỵ hầu hay mẫu nước bọt. Loại test này rẻ hơn (khoảng 10.000 Ft), cho ra kết quả nhanh hơn (15-20p), thường được dùng với mục đích chẩn đoán ban đầu khi chưa thử được PCR test.
Antigen test có độ chính xác ở mức vừa phải: đặc biệt, ở cộng đồng có tỷ lệ Covid-19 cao, cần biết rằng antigen test âm tính không có nghĩa là chúng ta khẳng định không nhiễm bệnh, do đó cần phải thử thêm PCR test để khẳng định.
Antigen test không được chính quyền chấp nhận, do đó chỉ nên sử dụng để biết, chứ không thể dùng để rút ngắn thời hạn cách ly (trong và ngoài nước), hoặc nhìn chung không dùng để đi lại, nhập cảnh (ở đa số các nước). (Cần PCR test cho các mục đích đó).
1. Nếu cảm thấy có triệu chứng nặng của dịch bệnh Covid-19 thì chúng ta nên báo ngay bác sĩ gia đình, gọi cấp cứu, hoặc thậm chí gọi taxi đi ngay vào viện, v.v... - đây đều là những cách “chính thống” để được sự hỗ trợ, chăm sóc y tế của nhà nước. Điểm lợi là sẽ được test miễn phí (nếu có bảo hiểm), tuy nhiên nhiều khi phải chờ đợi lâu vì y tế Hungary đang quá tải.
2. Còn nếu muốn đi test tại các dịch vụ tư nhân (trả phí) thì chúng ta cần xác định mục đích cụ thể là gì:
- Nếu chỉ để biết chúng ta đã TỪNG NHIỄM TRONG QUÁ KHỨ hay chưa (mà chúng ta không biết, và bây giờ khả năng đã lành bệnh), thì test nhanh kháng thể (antibody test) là đủ. Có thể mua que thử (hao hao que thử thai) với giá 6-8.000 Ft ở các hiệu thuốc, hoặc đi thử tại các dịch vụ tư nhân, phí đắt hơn một chút.
Vì kháng thể chỉ được sản xuất vài ngày hoặc vài tuần lễ sau khi chúng ta bị lây nhiễm và tồn tại một khoảng thời gian sau khi hồi phục, nên test kháng thể không được sử dụng để chẩn đoán khi chúng ta đang nhiễm Covid-19, cũng như không thể căn cứ vào đó để đánh giá khả năng miễn dịch của chúng ta trong tương lai.
Thêm nữa, loại test này vận hành thông qua xét nghiệm máu (huyết thanh), độ chính xác không cao, nên muốn chắc chắn phải thử vài lần.
- Còn nếu muốn biết TRẠNG THÁI HIỆN TẠI CHÚNG TA CÓ NHIỄM VIRUS HAY KHÔNG (để đi lại, để giảm cách ly..., tóm lại là cần xuất trình cho chính quyền) thì bắt buộc chúng ta phải làm PCR test (xét nghiệm phân tử), có độ chính xác và độ nhạy ở mức cao nhất, mà thời hạn cho ra kết quả thường là 15-24-36-48h... tùy theo từng hãng dịch vụ.
Mẫu xét nghiệm thường là dịch tỵ hầu hoặc dịch hầu họng, hoặc cả hai. Giá tối đa của PCR test được chính quyền Hungary quy định là 19.500 Ft, đôi chỗ để “câu khách” các dịch vụ tư nhân có thể làm rẻ hơn (nhưng thường họ lại cài vài “cái bẫy” nên nếu không để ý rất dễ lại trở thành đắt hơn, một số bà con đã gặp phải “tệ nạn” này).
Antigen test (xét nghiệm kháng nguyên) cũng có thể chỉ ra được trực tiếp sự hiện diện của virus trong cơ thể, từ mẫu dịch tỵ hầu hay mẫu nước bọt. Loại test này rẻ hơn (khoảng 10.000 Ft), cho ra kết quả nhanh hơn (15-20p), thường được dùng với mục đích chẩn đoán ban đầu khi chưa thử được PCR test.
Antigen test có độ chính xác ở mức vừa phải: đặc biệt, ở cộng đồng có tỷ lệ Covid-19 cao, cần biết rằng antigen test âm tính không có nghĩa là chúng ta khẳng định không nhiễm bệnh, do đó cần phải thử thêm PCR test để khẳng định.
Antigen test không được chính quyền chấp nhận, do đó chỉ nên sử dụng để biết, chứ không thể dùng để rút ngắn thời hạn cách ly (trong và ngoài nước), hoặc nhìn chung không dùng để đi lại, nhập cảnh (ở đa số các nước). (Cần PCR test cho các mục đích đó).
Nên làm test ở hãng dịch vụ nào?
Hiện tại, có nhiều hãng nhận làm xét nghiệm (đó là các cơ sở có hợp đồng với các labor “chính thống” được nhà nước công nhận, kết quả được coi là xác thực), có thể tìm kiếm dễ dàng trên mạng Internet. Tuy nhiên, có một số điều cần lưu ý sau đây:
- Nên đặt chỗ online (qua mạng) trước, không quá phức tạp và chớ nghe theo những quảng cáo kiểu “thậm chí có thể không cần đặt chỗ” (có người lên, đúng lúc họ không có chỗ, lại về, và nếu không đặt chỗ, lấy hẹn thì cũng “không lấy gì làm bằng”, chưa kể hồ sơ điều trước tránh được nhiều bất tiện so với làm ở hiện trường).
- Nên kiếm chỗ nào có thể trả tiền tại chỗ (tiền mặt hoặc trả thẻ), nhỡ trường hợp vì lý do gì đó chúng ta đặt chỗ rồi lại không đi được (do chúng ta đổi ý, do bận không đi được khi đó, do không cần nữa...) thì việc lấy lại tiền (khi hãng dịch vụ đã cầm tiền) có thể rắc rối và nhiêu khê.
- Nên kiếm cơ sở nào làm tất cả các ngày trong tuần để tiện cho mình. Đa phần họ nghỉ 2 ngày cuối tuần, nhỡ lỡ việc và muốn hỏi han cũng khó. Mấu chốt là kiếm chỗ nào để nếu cần bất cứ info, phản ánh... gì, có thể liên lạc được không chỉ với hãng dịch vụ, mà nếu cần kíp, có thể liên hệ trực tiếp với labor.
Đã có những trường hợp, do đề sai tên tuổi, dữ liệu cá nhân... và cần liên hệ gấp, kể cả khi đã ở trên đường, thậm chí đã bị kiểm tra và có nghi vấn gì đó ở biên giới (do sai tên, tình nghi giấy giả, v.v...) cần xác minh, không thể vòng vèo liên hệ qua hãng dịch vụ được. Khi đó, cần có quan hệ trực tiếp với labor, nơi cấp chứng nhận.
- Và cuối cùng, rất quan trọng: nhiều bà con cần test để phục vụ nhu cầu đi lại, rất cần để ý tới thời hạn làm ra giấy chứng nhận. Câu hỏi đầu tiên khi chúng ta muốn làm xét nghiệm ở một cơ sở dịch vụ nào đó, là MUỘN NHẤT, khi nào tôi có chứng nhận trong tay?
Đừng bao giờ tin vào những nơi quảng cáo kiểu “thậm chí, nhanh nhất là trong 4-6h” (chắc chắn là bịa đặt vì riêng thời gian làm xét nghiệm ở labor đã 4-6h rồi, mà hãng dịch vụ họ phải gom đủ số mẫu họ mới chuyển cho labor, nhiều nơi để cả ngày mới chuyển), “hôm nay test, mai lấy” (“mai” là khi nào, sau 24h kể từ khi lấy mẫu, hay là tới 24h đêm ngày hôm sau, v.v...).
Đã có khá nhiều trục trặc phát sinh từ những vấn đề này, mong bà con lưu ý vì chính lợi ích của mỗi người!