(NCTG) Olga Berggoltz (1910-1975) là một tên tuổi rất quen biết đối với độc giả Việt Nam cùng những vần thơ tình say đắm. Rất nhiều người còn nhớ “Không đề” của bà, qua bản dịch của Bằng Việt, như một hoài niệm của thời son trẻ:
(NCTG) Ở các nước XHCN (cũ), mỗi thời kỳ lịch sử đều đẻ ra những nhà văn, những nghệ sĩ đặc thù của nó. Đó là những con người mang nặng dấu ấn của thời cuộc, các tác phẩm của họ, cho dù có thể không vượt qua nổi cán cân và thử thách khắc nghiệt của thời gian, nhưng đã là những tấm gương trung thực phản ánh thực tế thời đại họ sống.
(NCTG) Nhà văn, nhà thơ, nhà soạn kịch nổi tiếng Bertolt Brecht (1898-1956) là một tên tuổi lớn của nền văn học Đức. Những tác phẩm cách tân tiêu biểu của ông như “Bà mẹ quả cảm” (1939), “Lương phụ Tứ Xuyên” (1938-40), “Đời Galilei” (1943), “Vòng phấn Caucase” (1945)… đã để lại dấu ấn sâu đậm trong lịch sử sân khấu thế giới thế kỷ XX.
(NCTG) “Chị nghĩ bọn em phải làm báo gì màu sắc dễ coi tí chút, chứ cái này “cao” quá, chả ai đọc đâu. Em xem người ta bán báo Việt Nam, toàn chuyện vụ án, yêu đương, hoa hậu, lại có cả hình ảnh, dân ngoài chợ này họ thích là phải. Đọc cái của bọn em chắc mệt…“.
(NCTG) “Sau cuộc vui, phát hiện ra mấy cuốn để trên cùng có vết mỡ, hẳn do ai đó ăn nem rồi “sờ sà” vào. Như đã chờ đợi từ trước, có vỏn vẹn 2 cuốn được bán ra, và một cuốn bị “cuỗm” lúc nào chả ai hay!”.
(NCTG) Thi sĩ kiêm dịch giả Nga Joseph Brodsky (1940-1996) ra đời và trưởng thành ở Leningrad (Saint Petersburg ngày nay). Ông thôi học năm 15 tuổi và làm đủ mọi thứ nghề trong những chuyến chu du vòng quanh nước Nga và châu Á. Trong thời gian đó, Brodsky học nhiều ngoại ngữ, ông biết thạo tiếng Anh và Ba Lan. Thập niên 60, ông đã kiếm sống bằng các tác phẩm dịch thuật, chủ yếu của các thi sĩ siêu hình Anh thế kỷ XVII.
(Từ những kỷ niệm cũ)
(NCTG) Tôi muốn kể về một cuốn sách mà tôi đã giữ gìn từ dạo tôi cùng lứa tuổi với các độc giả tờ “Sự thật Thiếu niên” (Pionerskaya Pravda). Đó là tập thơ của Nekrasov. Sách đã trải qua nhiều thăng trầm: bìa màu đỏ lộng lẫy bị mòn, gáy sách chỉ còn được giữ bởi một sợi chỉ, những chữ nạm vàng cũng bị long hết. Cả cuốn sách như bị rộp lên, nhưng trang sách dày bị cáu bẩn, lề sách tả tơi như một cỗ bài nhàu nát. Nhưng mọi trang sách đều nguyên vẹn, kể cả những trang đã bị rời khỏi gáy sách: vẫn còn trang đầu với tấm chân dung nhà thơ đội mũ lông, mặc áo lông, bản sao phần phụ lục và mục lục ở cuối sách.
(NCTG) “Còn chuyện dù sao đi nữa, Cao Hành Kiện cũng là một người lưu vong ư? Tốt nhất, ban lãnh đạo chính trị Bắc Kinh hãy suy nghĩ xem tại sao các nhà văn tài năng nhất, xuất hiện trong hai thập niên vừa qua, lại nối tiếp nhau rời bỏ quê hương?”.
(NCTG) Tôi nghe đến cái tên Solzhenitsyn lần đầu tiên vào khoảng năm 1988.
(NCTG) Thế là “Ông Đồ” đã rời bỏ chúng ta ra đi được 11 năm nay!
(NCTG) Chẳng bao giờ đi được đến hết đâu
Chưa đặt chân lên đường, anh đã biết
Vậy mà sao cứ hở hăm, hăm hở
Cứ vội vàng, chạy đi đâu, đi đâu
(NCTG) “Phải cần đến sự can thiệp hảo tâm của người đứng đầu Liên Xô, anh mới nhận được cái mà lẽ ra, theo pháp luật, anh phải được nhận. Anh đã may mắn hơn cả Pushkin!”.
(NCTG) “Cho đến bây giờ tôi vẫn không thể nào quên cảnh tượng những bàn tay vẫy vẫy những lá đơn cùng gương mặt của những người nông dân chạy về phái tôi, đặc biệt gương mặt của một bà cụ chạy trước đám đông. Suốt đời tôi không thể nào quên được gương mặt ấy” - đạo diễn, NSND Đặng Nhật Minh hồi tưởng về hình ảnh bi thương của những cuộc khiếu kiện mà ông được chứng kiến, trên tư cách một Đại biểu Quốc hội, cách đây hơn chục năm.
(NCTG) “Vysotsky đã đi vào bất tử ngay sau cái chết của mình. Ngày nay, thi ca của anh đã được nhắc đến cùng các tác gia kinh điển Nga: trong nhà trường, các tác phẩm của Vysotsky đã được dạy cùng Pushkin và Lermontov. Chàng trai giọng khàn khàn, hát như nói với tất cả nhiệt huyết sôi sục, với tình cảm yêu ghét lẫn lộn, chân thành và bạo liệt, đã trở thành một tượng đài như thế...”.
(NCTG) Những âm điệu và lời ca du dương, chìm đắm của “Khúc hát nàng Solveig” (Solveig’s song), lời Việt của Phạm Duy, một trong những bản nhạc cổ điển được ưa thích nhất trên toàn thế giới, da diết vang lên như đưa chúng ta trở về hơn một trăm năm trước, tại một xứ sở xa xôi miền Bắc Âu.
(NCTG) "Cho dù người nhạc sĩ không bao giờ gặp lại "người tình trong mộng", nhưng từ nhiều thập kỷ nay, cứ đến dịp Giáng sinh, "Bài Thánh Ca Buồn" lại vẫn được hát lên, để "Vinh danh Thiên Chúa trên trời - Bình an dưới thế cho người thiện tâm", và cũng để vinh danh một tình yêu trong trắng".